Pomnik Przyrody Czerwone Skałki

Jeden z najbardziej okazałych i widowiskowych pomników przyrody nieożywionej zlokalizowany na zboczach Suchawy w Górach Kamiennych, który kształtem przypomina wysokogórskie szczyty z grzędami skalnymi, turniami, żlebami lawinowymi oraz widowiskowym 80 metrowym piargiem opadającym ku dolinie. Dzięki rdzawoczerwonej barwie skał porfirowych oraz licznym skarłowaciałym drzewkom, całość nabiera wyjątkowego wyglądu. 

Typ ochrony: Pomnik Przyrody

Data utworzenia: 2008

Powierzchnia:  –

Powiat: Wałbrzyski

Gmina: Mieroszów

Nadleśnictwo: Wałbrzych

Jest to jedno z bardziej widowiskowych odsłonięć skalnych na terenie Gór Kamiennych, dokładniej w ich mniejszej jednostce – Górach Suchych. Skały położone są na wysokościach 775-875 m n.p.m. na północno-zachodnich zboczach góry Suchawa (928 m n.p.m.) i opadają ku dolinie potoku Sokołowiec. Nie mają wytyczonych dokładnych granic a obszar skał i rumoszu zlokalizowany jest w oddziale leśnym 256 d,f,g nadleśnictwa Wałbrzych.

Formacja ma urozmaicony kształt składający się z kilku mniejszych i większych ostańców. Największy  zwany Wielką Basztą, położony jest na wysokości 820 m n.p.m. i osiąga około 33 m. Wielkość pozostałych skał waha się w granicach kilku-kilkunastu metrów. Jeden z bezimiennych ostańców jest wysunięty bardziej i odizolowany od pozostałych skał z niewielkim ale charakterystycznym skarlałym świerkiem.  Jest to najczęściej fotografowana część obiektu. Wiele skał poprzedzielanych jest głębokimi i wąskimi żlebami o charakterze żlebów lawiniastych. Ze względu na duże nachylenie powstały tutaj kilkudziesięciometrowe ściany o niemal pionowym nachyleniu z niewielkimi i wąskimi półkami, które porasta skąpa roślinność naskalna. Całość posiada bogatą rzeźbę, która przypomina formacje znane z wyższych gór, składające się z turni, piargów oraz grzęd skalnych zbliżonych do grani.

Kolor oraz ogólny kształt skał spowodowany jest ich pochodzeniem. Są to skały porfirowe (latytowe) charakteryzujące się dużą twardością przy jednoczesnej podatności na pękanie i kruszenie. Z tego powodu skały ulegają silnej erozji, efektem której jest bardzo duży rumosz skalny zarówno wokół ostańców jak i u podnóża skał, gdzie wytworzył się pokaźnych rozmiarów piarg. Osiąga on długość około 80 m, lecz ze względu na ciągle postępującą erozję i osuwanie się kolejnych odłamków, rozmiar piargu stale rośnie. Efekt kruszenia skał jest najintensywniejszy wczesną wiosną, kiedy to zamarznięta woda najpierw powoduje rozsadzanie skał a następnie jej roztapianie uwalnia rumosz.

Mimo że obiekt jest pomnikiem przyrody nieożywionej występuje na nim ciekawa flora mchów i porostów oraz roślin wyższych. Umiejscowienie od północnej strony stwarza wilgotne i chłodne środowisko, w którym bardzo dobre warunki znalazły liczne rzadkie lub chronione gatunki mchów oraz porostów. Do ciekawszych gatunków porostów należy m.in. pustułka rurkowata (Hypogymnia tubulosa), misecznica mocna (Lecanora sulphurea), kamusznik (Porpidia macrocarpa), płaskotka rozlana (Parmeliopsis ambigua), otwornica zapomniana (Pertusaria lactea) i mąklik otrębiasty (Pseudevernia furfuracea). Z mchów notuje się objęty ochroną widłoząb miotlasty (Dicranum scoparium) a z roślin wyższych paprotkę zwyczajną, kostrzewę bladą oraz gatunki wytrzymujące trudne warunki panujące na półkach skalnych (borówka czarna, wrzos zwyczajny, dzwonek okrągłolistny, jastrzębce oraz młode drzewka świerka, brzozy brodawkowatej i klonu jawora).

Jest to jeden z bardziej efektownych pomników, który dorównuje m.in. Czartowskiej Skale na Pogórzu Kaczawskim czy Skale z Medalionem na Pogórzu Izerskim. Do samego pomnika nie prowadzi żaden szlak a jedynie ubita ścieżka, zaczynająca się kilkadziesiąt metrów w dół od szczytu Suchawej, w miejscu gdzie rozwidla się ścieżka. Należy pójść w kierunku przeciwnym niż wskazuje namalowana strzałka niebieskiego szlaku. Należy zaznaczyć, że jest to miejsce bardzo niebezpieczne ze względu na brak oznakowania oraz ulokowanie na stromym i zarośniętym zboczu. Zarówno podejście od dołu jak i od góry jest bardzo ryzykowne i odradzane dla osób niewprawionych w trudnym, górskim terenie. Zaleca się oglądanie skał z podnóża piargu, do którego prowadzą wąskie ścieżki odchodzące od czerwonego szlaku rowerowego lub podziwiane całości, która jest bardzo dobrze widoczna z czerwonego pieszego szlaku prowadzącego ze schroniska Andrzejówka w kierunku Bukowca. Ze skał rozpościera się szeroka panorama w kierunku północnym obejmująca zamek Radosno, Bukowiec, Lesistą, Stożek Wielki i Mały a przy dobrej pogodzie także fragmenty Karkonoszy. Warto dodać, że na sąsiednim szczycie Kostrzyna znajduje się drugi pomnik przyrody nieożywionej – Małpia Skałka, do której dostęp jest dużo łatwiejszy i bezpieczniejszy.