Listopad na Wzgórzu Joanny + okolica
1 listopada 2018Rozległa Dolina Baryczy, będąca największym dolnośląskim parkiem krajobrazowym, kojarzy się przede wszystkim z ogromnych Stawów Milickich, tamtejszej przebogatej ornitofauną i świętem karpia. Mało kto wie, że to także obszar obfitujący w liczne siedliska leśne, w tym stosunkowo dobrze zachowane lasy bukowe. Ich bogate płaty możemy podziwiać w rezerwacie Wzgórze Joanny oraz w okolicy, gdzie istnieje kilka pomników przyrody i mnóstwo grzybów.
Rezerwat Wzgórze Joanny o powierzchni 24 ha utworzony został w 1966 r, dla ochrony wyspowego stanowiska buka na wschodniej granicy jego zasięgu. Jest to jeden z trzech rezerwatów w parku, który chroni cenne siedliska. Pozostałe to Radziądz i Olszyny Niezgodzkie. W samym rezerwacie poza buczyną, której wiek szacowany jest na ok 170 lat, są też drzewostany dębowe około 130 letnie, miejscami rośnie grab, wiąz, sosna i świerk. Starodrzew bukowy należy do zespołu żyznej buczyny niżowej z niewielkimi płatami buczyny kwaśnej. Runo leśne nie należy do specjalnie bogatych, brakuje tu gatunków rzadkich lub chronionych. Jednak nie umniejsza to wartości przyrodniczych tego miejsca, które są szczególnie wartościowe w przypadku występujących tu grzybów i śluzowców.
W przeciwieństwie do lasów gospodarczych, w rezerwacie pełno jest martwego i butwiejącego drewna, które jest prawdziwą skarbnicą licznych gatunków grzybów. Można tu podziwiać takie grzyby jak monetka bukowa, boczniak białożółty, drobnołuszczaki, grzybówki, twardzioszki, łuskwiaki, łuszczaki, maślanka wiązkowa i ceglasta, opieńki oraz czernidłaki. Źródła podają, iż w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu notowana jest soplówka bukowa. Jest to bardzo rzadki gatunek grzyba, który podlega ścisłej ochronie. Niestety mimo usilnych poszukiwań nie udało mi się znaleźć tego bardzo niezwykłego z wyglądu grzybka. Pozostałe stanowiska jakie udało się znaleźć literaturze to rezerwat Buczyna Piotrowicka na drugim końcu Wału Trzebnickiego oraz kilka stanowisk w Sudetach (Bukowiec w Górach Suchych, Muszkowicki Las Bukowy, dolina Kleśnicy i Góry Stołowe).
Rezerwat stanowi jeden z punktów kilkukilometrowej ścieżki edukacyjnej wokół wsi Postolin. Idąc nią od wzgórza w kierunku zachodnim natrafiamy na grupę pomników przyrody, w tym jednego pomnika przyrody nieożywionej. Wszystkie one ulokowane są one wokół niewielkiego przysiółka Kozuby, które składa się tylko z jednego domu i stodoły. Dwa pomniki obejmują dorodne dęby szypułkowe ulokowane na skarpie potoku Tymieniec. Jeden dąb, rozwidlony na trzy grube konary, charakteryzuje się dobrą kondycją i mierzy 537 cm w pierśnicy. Drugie drzewo o średnicy pnia 473 cm ulokowane jest kilkanaście metrów dalej. Posiada uszkodzoną koronę oraz jest częściowo pozbawione kory. Pomnikiem przyrody nieożywionej jest średniej wielkości głaz narzutowy (obwód 640 cm, wysokość 160 cm) ulokowany kilkanaście metrów od leśnej drogi. Został on podparty niewielkim murkiem a na wierzchu wykuto napisy w języku niemieckim. Świadczy to o jego celowym ustawieniu w tym miejscu w charakterze pamiątkowego pomnika.
W połowie drogi między przysiółkiem a rezerwatem znajdują się drzewostany nasienne z dorodnymi okazami buków i dębów. Na niektórych widnieją nawet tabliczki z napisem „ochrona leśnych zasobów genowych”. Tablice informacyjne podają iż także tutaj występują pomnikowe drzewa: dąb o obwodzie 750 cm (jeden z najgrubszych w całej dolinie Baryczy) oraz buk o obwodzie 480 cm. Niestety drzewa z tabliczkami pomnikowymi nie zostały odnalezione a strony RDOŚ i nadl. Milicz także nic nie wspominają o takowych pomnikach. Prawdopodobnie drzewa uległy zniszczeniu kilka-kilkanaście lat temu i ochrona została z nich zniesiona. Warto dodać, że w okolicy widać wiele dorodnych ale martwych buków i dębów, na których rośnie wiele ciekawych gatunków grzybów, mchów i porostów. Na pniach szczególnie pospolite są tutaj opieńki i maślanki.
Ścieżka edukacyjna wiedzie dalej za rezerwat i od północy zatacza koło z powrotem do wsi Postolin. Niektóre tablice zawierają nieaktualne informacje, jednak mimo wszystko posiadają dużą wartość edukacyjną o okolicy i okolicznej przyrodzie. Na wzgórze warto wybrać się wczesną wiosną i późną jesienią. Wiosną aby nacieszyć oczy kwietniowymi geofitami, które masowo rozkwitają w runie leśnym a jesienią aby podziwiać zaczarowany spektakl, gdy bukowe listowie mieni się barwami czerwieni i żółci. W tym okresie także występuje największy wysyp grzybów, które jednak należy zostawić w spokoju. W rezerwacie nie wolno zrywać nawet tych jadalnych i pospolitych gatunków. Można za to podziwiać całą gamę mykoflory a wybrani szczęściarze może ujrzą mityczną soplówkę. 🙂
Poniżej mapa z zaznaczonym rezerwatem przyrody, pomnikami przyrody oraz ścieżką edukacyjną. Sama ścieżka jest częściowo źle naniesiona albowiem szlak pomiędzy przysiółkiem Kozuby a dawnym młynem nie biegnie wzdłuż potoku lecz wzdłuż drogi leśnej odbijającej za zabudowaniami. Poza tym szlak jest słabo oznaczony na wysokości rezerwatu i częściowo trzeba iść kierując się intuicją lub GPS 🙂
