Pomniki Przyrody w Kamieńcu Ząbkowickim cz. 5

29 października 2020 Wyłączono przez admin

Piąta odsłona serii o pomnikach wokół pałacu Marianny Orańskiej, ulokowanych w Kamieńcu Ząbkowickim. Teren ten znacząco wyróżnia się na pomnikowej mapie Dolnego Śląska. W 2018 r. na przypałacowych terenach objęto ochroną prawie setkę drzew zgrupowanych w 89 pomnikach przyrody. Pomnikami stały się głównie dorodne dęby i buki ale także klony, jesiony, lipy, sosny pospolite, sosny amerykańskie i wiele innych drzew.

Typ: pomnik przyrody

Data powołania: 2008, 2018

Powiat: Ząbkowicki

Gmina: Kamieniec Ząbkowicki

Nadleśnictwo: Bardo

Akt prawny: Uchwała nr LX/387/2018 Rady Gminy Kamieniec Ząbkowicki z dnia 15 listopada 2018 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody

Piąta i przedostatnia odsłona omawiająca pomniki w Kamieńcu Ząbkowickim. W większości drzewa zgrupowane są na przypałacowych terenach zielonych, gdzie powołano wszystkie nowe pomniki w 2018 r. W piątym artykule opisującym kamienieckie pomniki przyrody będziemy skupiać się na drzewach rosnących w środkowej i północnej części kompleksu leśnego, poza ogrodzoną częścią w obrębie pomiędzy ruinami domku myśliwskiego a ogrodzeniem pałacowym. Sam pałac powstał w XIX wieku, na zachodnich stokach większego kompleksu leśnego porastającego wzgórze Zameczno (284 m n.p.m.) na ruinach wczesnośredniowiecznego grodziska. Tereny były stopniowo zagospodarowywane, gdzie tworzono całe ogrody leśne z rodzimymi gatunkami jak i drzewami obcego pochodzenia. Sam kompleks obejmuje stosunkowo rozległy masyw o trzech wzniesieniach i łącznej powierzchni około 130 ha, z czego tylko zachodnia część (wokół pałacu) utrzymana jest jako ogród. To właśnie w zachodniej części nagromadzona jest największa ilość pomników. W piątej odsłonie będziemy jednak skupiać się na terenach położonych poza bliskim sąsiedztwem pałacu, dokładniej w środkowej i północnej części kompleksu, w okolicach ruin domku myśliwskiego oraz niebieskiego szlaku turystycznego. W rejonie tym dominują głównie pomnikowe buki oraz drzewa pochodzące z Ameryki Północnej, czyli dąb czerwony i sosna wejmutka. W warstwie podszytu dominuje w wielu miejscach różanecznik pontyjski, który tworzy wiosną rozległe, żółte dywany kwiatów. W lesie rozchodzi się wtedy słodki azaliowy zapach. Krzewy dodają lasowi w tym okresie niezwykłego uroku, bardzo dobrze komponując się wokół dorodnych buków i wejmutek.

Buk zwyczajny (Fagus sylvatica), jest to gatunek dominujący zarówno w drzewostanie przypałacowego kompleksu leśnego jak i na liście pomników Kamieńca Ząbkowickiego. Szczególnie licznie pomnikowe buki występują właśnie w środkowej części lasu:

okaz o obwodzie 307 cm (50°31’24.70″N; 16°53’3.20″E) ulokowany jest w północno-zachodniej części stoków tu przy alejce spacerowej. Drzewo posiada gruby i prosty pień rozdzielający się na wysokości 5 m na dwa niemal pionowe konary. Korona o strzelistym pokroju, jest charakterystyczna dla drzew rosnących w dużym zagęszczeniu.
okaz o obwodzie 288 cm (50°31’26.76″N; 16°53’10.17″E) ulokowany jest w północno-zachodniej części tuż przy alejce spacerowej obok niewielkiego dołu będącego efektem dawnego wydobycia ziemi. Drzewo posiada masywny i prosty pień rozwidlający się na wysokości 5 m na strzelistą koronę. Charakterystyczny jest najniższy konar o mocno łukowatym wygięciu. U podstawy pnia widoczne są ślady licznych napisów i rysunków wyrytych na korze.
okaz o obwodzie 360 cm (50°31’27.83″N; 16°53’23.95″E) ulokowany jest w środkowej części kompleksu, na północnych stokach tuż przy alei leśnej, około 170 m na północ od ruin domku myśliwskiego. W bezpośrednim sąsiedztwie rośnie drugi pomnikowy buk. Drzewo posiada masywny i prosty pień, lekko rozszerzający się u podstawy. Korona stosunkowo słabo rozwinięta, posiada ślady po martwych i odłamanych gałęziach oraz ślad po uderzeniu pioruna. Drzewo jest usytuowane w krajobrazie zbliżonym do naturalnego lasu, widoczne z alei spacerowej.
forma czerwonolistna „Purpurea” o obwodzie 256 cm (50°31’27.43″N; 16°53’24.20″E) rośnie w środkowej części kompleksu, na północnych stokach tuż przy alei leśnej, około 165 m na północ od ruin domku myśliwskiego. W bezpośrednim sąsiedztwie rośnie drugi pomnikowy buk. Drzewo posiada bardzo prosty i masywny pień z wysoko ulokowaną strzelistą koroną. Jest to jedyny pomnikowy buk w odmianie czerwonolistnej w tej części parku.
okaz o obwodzie 310 cm (50°31’21.14″N; 16°53’16.30″E) ulokowany jest w centralnej części kompleksu leśnego, tuż przy skrzyżowaniu alejek spacerowych oraz niebieskiego szlaku turystycznego, w bezpośrednim sąsiedztwie rosną pomnikowe sosny wejmutki. Drzewo posiadało pierwotnie gęstą i rozłożystą koronę rozgałęziającą się nisko na wysokości ok. 1,5 m. Obecnie część konarów uległa odłamaniu pozostawiając rozległą, wgłębną bliznę.
okaz o obwodzie 310 cm (50°31’18.75″N; 16°53’16.25″E) rośnie w środkowej części kompleksu, około 50 m na południe od skrzyżowania alejek i niebieskiego szlaku turystycznego. W jego bezpośrednim sąsiedztwie rośnie pomnikowy cis pospolity. Drzewo posiada prosty i masywny pień oraz częściowo odsłonięte korzenie. Korona jest strzelista ze śladami niewielkiego ubytku w gałęziach.
okaz o obwodzie 342 cm (50°31’19.31″N; 16°53’19.43″E) rośnie w centralnej części kompleksu na niewielkim stoku, ok. 80 m na południowy-wschód od skrzyżowania alejek parkowych przy niebieskim szlaku. Drzewo posiada masywny pień i strzelistą koronę rozgałęziającą się na wysokości ok. 5-6 m. Część pnia porośnięta jest przez bluszcz.
okaz o obwodzie 332 cm (50°31’17.66″N; 16°53’22.10″E) rośnie przy ścieżce na stoku w środkowej części kompleksu leśnego, około 100 na południe od ruin domku myśliwskiego. Drzewo posiada masywny pień, który na wysokości ok. 5 m rozgałęzia się na dwa strzeliste konary. Na pniu widoczne są pionowe spękania. Teren wokół buka porastają dorodne azalie pontyjskie, dzięki czemu całość posiada wysokie walory krajobrazowe dla tej części parku.
okaz o obwodzie 332 cm (50°31’20.27″N; 16°53’23.89″E) ulokowany jest w środkowej części kompleksu, przy leśnej ścieżce około 50 m na południe od ruin domku myśliwskiego. Drzewo posiada masywny pień oraz wysoko ulokowaną koronę o częściowo rozłożystym pokroju. Miejscami widoczne są ślady po martwych i odpadniętych konarach.

Sosna wejmutka (Pinus strobus), seria dorodnych sosen pochodzących z Ameryki Północnej. Wszystkie pomnikowe drzewa charakteryzuje podobny pokrój. Posiadają one masywne pnie z wysoko ulokowanymi koronami, co jest charakterystyczne dla drzew rosnących w zwartych kompleksach leśnych. U części okazów widoczne są uschłe dolne gałęzie oraz spękania w korze.

okaz o obwodzie 284 cm (50°31’20.76″N; 16°53’14.31″E) ulokowany jest w środkowej części kompleksu, po zachodniej stronie skrzyżowania alejek leśnych .
okaz o obwodzie 301 cm (50°31’20.36″N; 16°53’16.70″E) okaz ulokowany jest w środkowej części kompleksu, 20-30 m od leśnej drogi i ok. 40 m na południowy-wschód od skrzyżowania szlaków.
okaz o obwodzie 286 cm (50°31’21.75″N; 16°53’16.22″E) rośnie w centralnej części kompleksu, tuż przy skrzyżowaniu leśnych alejek.
okaz o obwodzie 268 cm (50°31’19.66″N; 16°53’18.43″E) drzewo uległo zniszczeniu, w trakcie burzy w 2019 r. uszkodzona została znaczna część korony pozostawiając, goły i zamierający pień.
okaz o obwodzie 297 cm (50°31’19.66″N; 16°53’18.43″E) rośnie w centralnej części kompleksu, około 80 m na wschód od skrzyżowania alejek. W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się pomnikowy buk i uszkodzona pomnikowa sosna.

Dąb czerwony (Quercus rubra, 50°31’19.79″N; 16°53’11.56″E) okaz o obwodzie 452 cm, zlokalizowany jest w środkowej części kompleksu na niewielkim wypłaszczeniu wzniesienia, około 60 m na wschód od leśnych ścieżek. Jest to wyjątkowo dorodny okaz dębu, jeden z najokazalszych w przypałacowym kompleksie leśnym. Korona jest słabo rozgałęziona z widocznymi śladami po martwych i odłamanych gałęziach. Jest to także jedyny pomnikowy dąb rosnący w tej części parku, która została zdominowana przez buki i sosny wejmutki.

Informacje praktyczne:

dobry dojazd, na zachód od parku ulokowany jest parking. Poza tym teren jest na tyle rozległy, że niemal z każdej strony ulokowane są miejsca mogące posłużyć do zaparkowania samochodu
teren bardzo dobrze zagospodarowany turystycznie, jako że pałac jest jedną z najważniejszych atrakcji tej części Sudetów, przebiegu tu m.in. niebieski szlak turystyczny oraz wyznaczone są liczne aleje i ścieżki spacerowe
wszystkie omówione tu pomniki znajdują się w północnej i środkowej części parku, pomiędzy ogrodzonym terenem parku a ruinami domku myśliwskiego. W większości drzewa rosną tuż przy leśnych alejkach lub w odległości wystarczająco niewielkiej by można było je dostrzec. Jedynie kilka buków jest częściowo ukrytych, dlatego w artykule podane są namiary na każde drzewo.
sam teren polecam odwiedzić o różnych porach roku aby móc podziwiać tutejsze drzewa w pełnej okazałości. Szczególnie atrakcyjnie wyglądają one jesienią, gdy większość liści przebarwia się na żółte i czerwonego kolory.
w bezpośredniej bliskości nie występują tereny chronione. W odległości 15-20 km zlokalizowane są rezerwaty przyrody (Muszkowicki Las Bukowy i Skałki Stoleckie na północy, Cisy i Cisowa Góra na zachodzie) oraz użytek ekologiczny Hałda Storczykowa na południu. Poza tym w samym tylko Kamieńcu znajduje się ponad 100 pomników przyrody
zlokalizowane poszczególnych pomników może sprawiać trochę problemów albowiem ulokowane są nierównomiernie na całym terytorium parku, jednak każde drzewo opatrzone jest stosowną tabliczką ułatwiającą identyfikację. Zaleca się pobranie mapy z uchwały (nazwa aktu jest na samej górze artykułu) i przy jej pomocy oznaczać drzewa. Obejście wszystkich drzew (nie tylko z opisywanego fragmentu) może zająć tak naprawdę cały dzień