Góra Miłek

19 listopada 2017 Wyłączono przez admin

Jeden z większych rezerwatów przyrody w Sudetach, powołany dla ochrony rzadkich siedlisk leśnych (ciepłolubne buczyny storczykowe) i muraw kserotermicznych. Miejsce występowania wielu rzadkich roślin takich jak obuwik pospolity, cyklamen purpurowy, zaraza bladokwiatowa czy buławnik wielkokwiatowy. Jedno z najpiękniejszych miejsc w Górach Kaczawskich, gdzie możemy podziwiać pięknie zachowane buczyny.

Typ rezerwatu: leśny

Data utworzenia: 1994

Powierzchnia: 141,35 ha

Powiat: Złotoryjski

Gmina: Wojcieszów

Nadleśnictwo: Złotoryja

Położenie: Rezerwat znajduje się na wschodnim grzbiecie Gór Kaczawskich w Sudetach Zachodnich, przy miejscowości Wojcieszów Górny, w południowo-wschodniej części gminy Wojcieszów. Masyw znajduje się pomiędzy doliną rzeki Kaczawy i Olszanki, poprzez które graniczy z górami Połom, Kozi Grzbiet i Stożna od zachodu oraz Chmielarzem od północy. Od wschodu natomiast poprzez lasy i pola graniczy z górą Owczarek. Całość obejmuje oddziały leśne 325 a-i, ~a, ~b; 326; 327 a-f, ~a-~c; 328 i 329 nadleśnictwa Złotoryja.

Budowa: Masyw zbudowany jest głównie ze staropaleozoicznych skał metamorficznych przynależnych do metamorfiku kaczawskiego. Do głównych rodzajów skał należą górnokarbońskie i dolnoordowickie zieleńce i łupki zieleńcowe, fyllity, łupki albitowo-serycytoweh i kwarcowo-serycytowe a także liczne pomniejsze minerały jak skały metamorficzne pochodzenia wulkanicznego – keratofiry i porfiroidy. Jednak do najbardziej rozpoznawalnych skał w obrębie góry należą wapienie i krystaliczne dolomity tzw. Wojcieszowskie. Są to gruboławicowe utwory krystaliczne z przeławiceniami czarnych i szarych łupków pochodzące z dolnego i środkowego kambru.

Całość rezerwatu obejmuje masyw Miłka złożony z kilku szczytów, wśród których najbardziej charakterystyczne kulminacje to Cisowa (596 m n.p.m.) położona centralnie, Wroniec (596m n.p.m.) na wschodzie i wysunięty najbardziej na zachód szczyt Młyniec (573m n.p.m.) z charakterystyczną wieżą. Wszystkie ona posiadają w niektórych miejscach strome zbocza, wychodnie skalne oraz luźno rozrzucony rumosz skalny, zwłaszcza od zachodniej i południowo-zachodniej strony. W środkowej części, na południowych stokach znajduje się duży, nieczynny kamieniołom. Jest on efektem wydobywania marmuru w dawnych czasach. W większości gleby rezerwatu stanowią gleby gliniaste powstałe z wietrzenia skał zieleńcowych z dużym udziałem rumoszu wapiennego. W partiach szczytowych występują gleby inicjalne.

Dzięki wapiennej budowie bardzo dobrze widoczna jest działalność zjawisk krasowych pod postacią licznych jaskiń. Do najpopularniejszych należą: „Aven w Miłku” ulokowany w nieczynnym kamieniołomie poza rezerwatem, „Schron Miłek I” i „Schron Miłek II” znajdujące się w części podszczytowej Cisowej, „Dziura w Brzezinach” i „Jaskinia Ukośna” ulokowane na południowych stokach opadających od Wrońca. Oprócz jaskiń będących efektem krasowienia, na terenie rezerwatu występują liczne formacje skalne z których najbardziej rozpoznawalny jest:

Biały Kamień o wysokości 7 m i długości niemal 25 m. Odsłonięcie znajduje się w południowo-wschodniej części rezerwatu, tuż przy głównej drodze. Zbudowane jest z ryodacytów, metamorficznych skał pochodzenia wulkanicznego okresu dolnego paleozoiku, z domieszką mikrokrystalicznego kwarcu, skaleni i jasnej miki. Ich występowanie w kompleksie wapieni wojcieszowskich w formie przeławiceń law ryodacytowych wskazuje na ich kambryjski wiek. Same skały są silnie ukierunkowane, mają żółtawy kolor i drobnoziarnistą strukturę afanitową.
Łom Fyllitów, twór umiejscowiony w południowej części rezerwatu (ok. 60 m od Białego Kamienia) będący pozostałością po dawnej działalności wydobywczej. Tworzy łom o długości 80 m i wysokości do 20 m. W nieczynnym kamieniołomie widoczne są ściany zbudowane z zmetamorfizowanych skał osadowych i wulkanicznych, fyllitów i zieleńców. Same ściany odsłaniają strefę przegubową fałdu obalonego, gdzie część jądrową (środkową) budują fyllity, natomiast zewnętrzne fragmenty zbudowane są z zieleńców. Mimo iż obie skały przeszły podobną historię geologiczną to jednak reagowały odmienne na ruchy tektoniczne ze względu na inne pochodzenie skał macierzystych.
Skały na Cisowej i Młyńcu, bezimienne rozległe twory skalne miejscami przypominające grzędy i percie. Całość zbudowana jest z wapieni krystalicznych, znacznie odporniejszych na procesy wietrzenia co umożliwiło ich odsłonięcie w warstwach szczytowych. Na Młyńcu od strony południowej występują pionowe ściany o wysokości do 15 m, które otacza liczny rumosz wapienny oraz nieregularna linia grzbietowa w kształcie piramid. Podczas gdy na Cisowej rozciąga się linia urwisk o długości 100 m i wysokości 20-40 m z licznymi formacjami skalnymi, basztami, wychodniami, progami, jaskiniami oraz bardzo licznym rumoszem skalnym. Ów rumosz jest pozostałością po rozpadzie skalnego klifu w skutek wietrzenia mechanicznego.
Skały na Wrońcu, najbardziej na wschód wysunięty szczyt masywu, który wyróżnia się dużą basztą skalną o wysokości ok. 30 m z niemal pionowymi ścianami od strony zachodniej będącej formą przywierzchowinowej ambony skalnej. Twór zbudowany jest z bardzo jasnych wapieni o białej barwie z licznymi różowymi żyłkami i smugami. Całość charakteryzuje występowanie równoległych spękań ciosowych o bardzo stromym kącie nachylenia – ponad 80° i przeciwnym niż uławicenie kierunku zapadania.

Flora: Bardzo bogata, głównie dzięki zachowaniu w dobrym stanie dużej powierzchni lasów na wapiennym podłożu. Łączna liczna gatunków flory wynosi obecnie około 290. W momencie powoływania rezerwatu liczba oscylowała w granicach 320, jednak od tego czasu około 30 gatunków uznano za wymarłe (więcej o tym w osobnym artykule o Górze Miłek). Większość rezerwatu porastają siedliska leśne, głównie lasy liściaste (60% powierzchni) na południowych i zachodnich stokach oraz lasy mieszane w części północnej i wschodniej. Pozostałe 40% stanowią drzewostany iglaste będące efektem dawnych nasadzeń, głównie drzew świerkowych i modrzewiowych. Średni wiek drzewostanu szacowany jest na 104 lata. Do najcenniejszych typów siedlisk występujących na masywie jest zbiorowisko sudeckiej buczyny storczykowej (Fagus sylvatica-Hypericum maculatum). Porastającej niemal połowę powierzchni Miłka, głównie w części zachodniej, środkowej, południowej i północno-wschodniej na podłożu zbudowanym z drobnokrystalicznych wapieni kambryjskich. W drzewostanie licznie występują okazałe egzemplarze buków z domieszką jesionu i lipy drobnolistnej. Warstwa podszytu nie jest dobrze wykształcona, ograniczająca się głównie do pojedynczych krzewów jarzębiny i leszczyny oraz młodych drzewek bukowych, które miejscami całkowicie dominują podszyt tworzą gęsty kobierzec. W runie leśnym spotkać można liczne chronione gatunki roślin, m.in. obuwik pospolity, buławnik wielkokwiatowy, listera jajowata, gnieźnik leśny, lilia złotogłów i kopytnik pospolity. Miejscami występuje masowo szczyr trwały i marzanka wonna. W wilgotniejszych miejscach buczyny storczykowe przechodzą stopniowo w żyzną buczynę sudecką (Dentario enneaphyllidis-Fagetum), często tworząc mozaikę o ciężkich do określenia granicach. Runo charakteryzuje mniejsza liczba gatunków z rodziny storczykowatych, lecz większa różnorodność wiosennych geofitów jak czworolist pospolity, fiołek Rivina, dąbrówka rozłogowa, gajowiec żółty, groszek wiosenny, gwiazdnica pospolita, jasnota biała, konwalia majowa, kopytnik pospolity, kuklik zwisły, kupkówka Aschersona, miodunka ćma, piżmaczek wiosenny, podagrycznik pospolity, pokrzywa zwyczajna, śnieżyczka przebiśnieg, świerząbek gajowy, szczawik gajowy, zawilec gajowy, zawilec żółty, ziarnopłon wiosenny i złoć mała. Zastępcze zbiorowiska leśne porastające północne i wschodnie zbocza. To głównie las iglasty i mieszany, składający się z wcześniej wymienionych buków a także świerków, sosny zwyczajnej, modrzewiów, dębów, klonów, brzóz, jarzębin i jaworów. W tych zbiorowiskach liczba rzadkich roślin jest mniejsza, składająca się m.in. z wawrzynka wilczełyko, marzanki, fiołka leśnego, jeżyn, dzikich malin i szczawiku zajęczego. Na przestrzeni ostatnich lat notuje się naturalne wymieranie sztucznie posadzonych gatunków drzew iglastych (świerki, modrzew), które masowo zamierają. Widać to szczególnie dobrze na zdjęciach satelitarnych, gdzie pośród rozległych zielonych buczyn występują brązowe płaty zamarłych drzew świerkowych i modrzewiowych. Jest to bardzo dobry przykład naturalizacji fragmentów, gdzie człowiek posadził gatunki niezgodne z występującym tu siedliskiem.

Oprócz zbiorowisk leśnych, w rezerwacie odnotowano cenne zbiorowiska nieleśne. Można tu spotkać zespół wapieniolubnych muraw kserotermicznych z kostrzewą bladą (Festucetum pallentis) występujących wyłącznie w szczytowych partiach Miłka z licznymi rzadkimi gatunkami jak macierzanka Marschalla, irga zwyczajna, gęsiówka szorstkowłosista, czyściec drobnokwiatowy, perłówka siedmiogrodzka i krwiściąg mniejszy. Ekosystem ten szybko zanika w związku z zacienieniem runa przez rozrastające się drzewa i obecnie zajmuje bardzo małe płaty, które na w skutek zacienienia uległy znacznemu zubożeniu w składzie gatunkowym. Prawdopodobnie w przeciągu kilkunastu najbliższych lat siedlisko ulegnie całkowitemu zanikowi. Innym siedliskiem, które stosunkowo dobrze radzi sobie pomimo zacienienia jest zespół zanokcicy murowej i skalnej (Asplenium ruta-murariae-trichomanis) ze związku Potentilletalia caulescentis. Porastają one strome i zacienione najwyższe partie Miłka oraz większe wychodnie skał ulokowanych na stokach. Jest to rzadkie w skali Sudetów siedlisko, które notuje się na skałach wapiennych o silny nachyleniu. W wielu miejscach graniczą lub tworzą mozaikę z innymi zbiorowiskami muraw naskalnych lub murawami kserotermicznymi. Wyrastają na cienkich warstwach próchnicy i glebach typu inicjalnego litosolu zalegających w szczelinach skalnych. Wśród ciekawszych gatunków notuje się tutaj zanokcicę murową, paprotkę zwyczajną, bodziszka cuchnącego i wierzbownicę górską. Z gatunków rzadkich i chronionych występuje irga pospolita i zanokcica północna. U podnóża masywu, na północy i wschodzie, przy granicy rezerwatu, rosną wilgotne łąki rajgrasowe (Arrhenatheretum medioeuropeaeum). Charakteryzują się bogatą florą obfitującą m.in. w takie gatunki jak dziurawiec zwyczajny, wiązówka błotna, przytula właściwa, świerzbnica polna, chaber łąkowy oraz liczne gatunki koniczyn (k. dwukłosowa, k. polna, k. pagórkowata, k. różnoogonkowa) i trawy (trzcinnik piaskowy). Tutejsze siedlisko charakteryzuje się gęstą i wysoką roślinnością o zwartej darni, w której pojawiają się liczne krzewy i małe drzewa będące pierwszym etapem sukcesji leśnej i powolnego zarastania nieużytkowanych i niekoszonych łąk. Mimo gęstej runi w siedlisku notowanych jest kilka rzadkich roślin, m.in. goryczuszka orzęsiona, zaraza bladokwiatowa i kruszczyk szerokolistny. Dawniej na łąkach występowała także kukułka bzowa, jednak od dekad nie jest już notowana w obszarze rezerwatu.

Rezerwat charakteryzuje bardzo duże bogactwo rzadkich i cennych gatunków, jedno z największych w całym paśmie Sudetów. Licznie rosną tu storczyki (około 10-12 gatunków: obuwik pospolity, kruszczyk szerokolistny, buławnik mieczolistny, buławnik wielkokwiatowy, listera jajowata, gnieźnik leśny) i inne rzadkie lub chronione rośliny: barwinek pospolity, bluszcz pospolity, buławnik wielokwiatowy, buławnik mieczolistny, cis pospolity, czerniec gronkowy, dziewięćsił bezłodygowy, gnieźnik leśny, kruszczyk szerokolistny, lilia złotogłów, listera jajowata, orlik pospolity, podkolan biały, przylaszczka wiosenna, śnieżyca wiosenna, śnieżyczka przebiśnieg, wawrzynek wilczełyko, żywiec bulwkowaty. Poniżej krótka charakterystyka najcenniejszych gatunków rezerwatu:

Buławnik mieczolistny (Cephalanthera longifolia), jest to jeden z dwóch buławników aktualnie występujących w rezerwacie. Występuje głównie w jasnych fragmentach buczyny storczykowej, zarówno w wyższych partiach jak i na obrzeżach lasu. Drugi gatunek, buławnik wielkokwiatowy, jest znacznie rzadszy, natomiast trzeci z buławników (buławnik czerwony) od dekad nie został potwierdzony na terenie góry.
Cis pospolity (Taxus baccata), jeden z dwóch najważniejszych gatunków krzewu chronionych w rezerwacie, którego największa koncentracja okazów występuje na szczycie Cisowej i jej strefie podszczytowej. Ze względu na trudne, skaliste warunki cisy wytworzyły tutaj liczne skarlałe formy ale w kilku miejscach z żyźniejszą glebą występują okazy drzewiaste o wymiarach pomnikowych.
Cyklamen purpurowy (Cyclamen purpurascens), obecnie Góra Miłek jest jedynym znanym stanowiskiem tego gatunku w kraju. Niestety populacja cyklamena jest w stadium wymierania. Od lat 90. liczba kwitnących okazów zmniejszyła się o ponad połowę. Maleje także ilość nowych okazów z wyrastających z nasion. Może to częściowo potwierdzać tezę, że gatunek jest pochodzenia obcego, nasadzonego w XIX wieku dla ozdobienia istniejącego ówcześnie szlaku, co było popularnym zabiegiem w tamtych czasach. Debata o naturalności cyklamena w Polsce trwa od dekad, jednak bez względu na jego końcowe rozstrzygnięcie, roślina objęta jest ochroną, a jego populacja była jednym z głównych powodów powołania rezerwatu na Miłku.
Gnieźnik leśny (Neottia nidus-avis), bezzieleniowy storczyk będący jednym z najpospolitszych storczykowatych na terenie rezerwatu. Występuje po kilka osobników w dużym rozproszeniu zarówno w strefie podszczytowej jak i u podnóża góra. Przeważnie rośnie w miejscach cienistych o ubogiej i rzadkiej roślinności.
Irga zwyczajna (Cotoneaster integerrimus), rzadki krzewu będący gatunkiem interglacjalnym. Występuje na obszarach skalistych, gdzie porasta miejscami skrajnie strome stoki oraz szczeliny skalne z niewielką warstwą inicjalnej gleby. Na Miłku rośnie głównie w partiach szczytowych oraz w kamieniołomie, gdzie jest składnikiem ciepłolubnych zarośli oraz roślinności naskalnej.
Lilia złotogłów (Lilium martagon), jest to jeden z częstszych gatunków zarówno w rezerwacie jak i generalnie w Górach Kaczawskich. Występuje najczęściej w chłodniejszych i wilgotniejszych fragmentach rezerwatu, gdzie gleba jest żyzna z grubą warstwą próchnicy.
Obuwik pospolity (Cypripedium calceolus), jeden z najrzadszych gatunków, którego status co kilka lat ulega zmianie. Kępy tego gatunku są często wykopywane z rezerwatu co powoduje, że zależnie daty przeprowadzanych inwentaryzacji można znaleźć różne dane na temat storczyka. W niektórych opracowaniach wymienia się 2-3 stanowiska, by w następnym opracowaniu stwierdzić zanik tychże miejsc i wskazuje się zupełnie nowe miejsce odnalezienia kęp. Na chwilę obecną (2020 r.) podaje się jedno stanowisko na północnych stokach.

Pomimo objęcia masywu ochroną, zanikanie gatunków wciąż postępuje. Oprócz wspomnianej wcześniej kukułki bzowej, od kilkunastu lat nie odnaleziono na Górze Miłek kilku innych storczyków: kruszczyk rdzawoczerwony, storczyk męski, storczyk kukawka (zanikły już w latach 70. ubiegłego wieku), buławnik czerwony, gółka długoostrogowa i żłobik koralowy. Jak na ironię gatunki te są jednak odnotowywane na niszczonej, sąsiedniej górze Połom. Poza storczykami nie stwierdzono także goryczki krzyżowej i jałowca ciernistego.

Grzyby: Rezerwat Góra Miłek, oprócz roślin jest bardzo bogaty także we florę grzybów, których zaobserwowano tutaj kilkadziesiąt gatunków w tym gatunki rzadkie i chronione jak: trzy gatunki gwiazdoszy (g. czteropromienny, g. frędzelkowaty, g. grzebieniasty), koronicę ozdobną, muchomora szyszkowatego, muchomora jeżowatego, borowika korzeniastego i borowika szatańskiego (tego prawdziwego, nie mylić z goryczakiem), dla którego Miłek jest zaledwie jednym z kilku miejsc występowania w kraju a do niedawna miłkowe stanowisko było uznawane wręcz za jedyne wystąpienie tego gatunku w Polsce. Wg nadleśnictwa na południowych stokach można zaobserwować także soplówkę bukową, która należy do rzadszych i jednocześnie bardzo efektownych grzybów. Oprócz tego można spotkać liczne grzyby makroowocnikowe m.in. grzybówki, twardzioszki, lisówki, gąski, borowiki i podgrzybki.

Fauna: Rezerwat dzięki bliskości innych gór i lasów charakteryzuje bogata bioróżnorodność świata zwierzęcego. Można tu spotkać sarny, dziki, lisy, borsuki, kuny, norniki, ryjówki czy popielice. Dzięki dużej ilości jaskiń, żyje tu spora populacja nietoperzy, jednak z powodu braku dokładniejszych badań, ciężko określić ich skład gatunkowy. Z bezkręgowców występuje tu świdrzyk śląski, poczwarówka maczugowata, pomrów nakrapiany, szczecioogonki z rodziny przerzutkowatych. W rezerwacie występuje 31 gatunków ślimaków, 47 gatunków skoczogonków i 171 motyli.

Podobno na teren rezerwatu, jak i całych Gór Kaczawskich, stwierdzono ślady wilków. Są to watahy, które wędrują ze wschodu kraju na tereny Niemiec (Łużyce, Saksonia). Na forum gminy Wojcieszów są osoby, które relacjonują, iż widziały pojedyncze osobniki na terenie Góry Miłek. Nie wiadomo na ile są to prawdziwe relacje, jako że ludzie często mylą dzikie psy z wilkami.

Zagrożenia: Ogólny stan rezerwatu można określić, jako dobry. Jednak badając dokładnie sytuacje poszczególnych biocenoz i gatunków sprawa nabiera bardziej skomplikowanego charakteru. Bliskość miejscowości Wojcieszów i innych okolicznych wsi sprawia, że w bezpośredniej bliskości rezerwatu mieszka około 3,5-4 tys. ludzi., którzy w większości dobrze wiedzą, iż „za miedzą” jest rezerwat z licznymi pięknymi kwiatami. To wszystko sprawiło, że sam rezerwat został mocno przetrzebiony przez kolekcjonerów i okolicznych mieszkańców, którzy zrywają kwiaty bądź też wykopują całe rośliny.

Wśród storczykarzy i ludzi zajmujących się ochroną roślin powszechny jest okrutny żart, który mówi, że „jeśli chcesz znaleźć obuwika to zamiast do rezerwatu lepiej przejdź się po wojcieszowskich ogródkach. Tam będzie go „najwięcej”. Warunki glebowe i środowiskowe w miasteczku są takie same jak w rezerwacie. Można mieć nadzieję, że większość wykopywanych obuwików przyjmuje się w ogrodach pod warunkiem odpowiedniej opieki. Mimo wszystko, Góra Miłek wraz z sąsiednią górą Połom, są jedynymi stanowiskami na Dolnym Śląsku, gdzie odbywa się stały monitoring populacji tego storczyka (stan na 2010 rok). Gmina Wojcieszów nie jest licznie odwiedzana przez turystów, tak więc do rezerwatu najczęściej udają się okoliczni mieszkańcy oraz miłośnicy gór i przyrody, którzy przyjechali specjalnie dla samego tylko rezerwatu lub ogólnie przyrody Gór Kaczawskich. Przy granicy rezerwatu od strony miasta widać bardzo dobrze działalność człowieka pod postacią wielu odpadków. Poczynając od puszek, papierków a kończąc na starych tapczanach i składowiskach opon.

Poważnym zagrożeniem jest także, jak na ironię losu, samo powołanie rezerwatu. Od lat 90. XX wieku obserwuje się zanikanie gatunków i ekosystemów związanych z terenami nieleśnymi. Pierwotnie w szczytowych partiach Miłka oraz przy skrajach lasu istniały murawy kserotermiczne, które obecnie są w stanie zaniku, wraz z występującymi tam gatunkami roślin. Intensywny rozrost buków znacząco zacienia runo leśne powodując, iż z terenu góry zniknęło kilkanaście gatunków roślin, które wyginęły całkowicie lub „przeniosły się” na sąsiednie tereny otwarte. Oprócz gatunków zanikających, pojawiają się nowe gatunki inwazyjne związane z działalnością ludzką m.in. niecierpek drobnokwiatowy, rdestowiec ostrokończysty, łubiny i gatunki z rodziny kapustowatych.

Najbardziej charakterystyczny element florystyczny rezerwatu jakim jest cyklamen purpurowy także jest bardzo zagrożony. Odkąd prowadzone są badania, notowany jest systematyczny spadek populacji. Do głównych powodów należy izolacja stanowiska a tym samym brak napływu świeżego materiału, który wzmocniłby populację. Dodatkowo rozrost buków znacząco zacienia runo leśne a gęsta warstwa liści utrudnia zakorzenianie się siewek. Dodatkowo postuluje się o uznanie cyklamena za gatunek obcego pochodzenia, który prawdopodobnie został posadzony na przełomie XIX i XX wieku w celach dekoracyjnych, co było zabiegiem powszechnym w tamtych czasach na obszarach popularnych turystycznie. Wtedy też szczyt Młyniec był miejscem częstych wycieczek ze względu na punkt widokowy (obecnie panoramę zasłania urosły drzewostan).

Inne: U podnóża masywu znajduje się ujęcie wody źródlanej, jest to jeden z wielu wapiennych wysięków wodnych w okolicy Wojcieszowa, dzięki czemu produkuje się tutaj lokalną wodę mineralną o nazwie Wojcieszowianka.

Przez rezerwat i wokół poprowadzonych jest kilka szlaków, m.in.:

niebieski szlak prowadzony z Wojcieszowa do Radzimowic, który biegnie południowo-wschodnim fragmentem rezerwatu
żółty szlak prowadzony z Wojcieszowa do Płoniny, biegnie północną granicą rezerwatu
ścieżka dydaktyczna „Miłkowa Droga” o długości ok. 4 km, która biegnie wokół niższych partii masywu, zahaczając m.in. o nieczynny kamieniołom i cmentarzyk rodowy rodziny Bergów
czarny szlak rowerowy poprowadzony naokoło masywu, jednak poza granicami rezerwatu

Wrażenia osobiste: Rezerwat jest jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów w okolicy, dobrze widoczny z dużej odległości. Szczególnie efektownie prezentują się pionowe ściany byłego kamieniołomu oraz dziesiątki hektarów bukowego lasu. Rezerwat słynie z bardzo licznych storczykowatych, których jednak liczba jest przesadzona, jako że z około 15-stu gatunków w czasie wielu wypraw napotkałem jedynie kilka. Może to świadczyć o bardzo nieaktualnych danych lub występowaniu niespotkanych gatunków na bardzo małym obszarze, gdzieś w niedostępnych terenach rezerwatu. Z dostępnej literatury można wyczytać także, że wiele gatunków nie było potwierdzonych podczas inwentaryzacji przeprowadzonych na początku I dekady (ok. 2004 roku), w czasie której nie potwierdzono występowania m.in. gółki długoostrogowej, żłobika koralowego, storczyka męskiego, kruszczyka rdzawoczerwonego etc.

Dużą wadą rezerwatu jest brak odpowiedniej infrastruktury, która zmniejszyłaby presję turystyczną. Góra Miłek mogłaby stać się jedną z najważniejszych atrakcji regionu, zwłaszcza ze względów widokowych oraz bogactwa przyrodniczego. Niestety przez rezerwat przechodzi jeden szlak (niebieski), który w dodatku ledwo zahacza o wschodnią część góry oraz niedawno otwarta (2016 r.) ścieżka edukacyjna, która okala rezerwat po jego granicznych ścieżkach. To powoduje, że wiele osób chodzi na dziko aby zwiedzić chociaż część masywu, który jest bardzo duży. A możliwość ustalenia ścieżek jest stosunkowo łatwa, zwłaszcza że na masywie ulokowane są liczne szeroki drogi leśne. Drugim minusem jest spore zaśmiecenie rezerwatu, zwłaszcza na terenie graniczącym z Wojcieszowem. Porozrzucane są tam liczne śmieci, od „tradycyjnych” jak worki, butelki po stosunkowo oryginalne jak stare łóżka, opony i fotele.

Góra Miłek pozostawia mieszane uczucia. Do zalet uznaję duży teren dzikiego i rzadkiego ekosystemu jakim jest buczyna storczykowa, stanowiący ostoję dla roślin i zwierząt. Minusami jest za to bardzo duże zaniedbanie rezerwatu (zaśmiecenie), duża presja ze strony człowieka i gatunków inwazyjnych oraz zanik wielu rzadkich gatunków, dla których między innymi był ten rezerwat powołany. Ogólnie mam wrażenie, że władze gminy nie zdają sobie sprawy, że za miedzą mają przyrodniczą perełkę.

Informacje praktyczne:

dobry dojazd, rezerwat znajduje się przy terenach miejskich, częściowo wzdłuż głównej drogi. Mimo wszystko nie ma tu wyznaczonych oficjalnych miejsc postojowych i trzeba posiłkować się szerokimi poboczami lub zatoczkami przy drodze głównej
brakuje tutaj rozwiniętej infrastruktury turystycznej. Mimo, że rezerwat jest miejscem regularnych wycieczek lokalnych mieszkańców, nie poprowadzono tu szlaków a jedynie ścieżkę, która okala rezerwat po najbardziej zewnętrznych fragmentach. W samym rezerwacie istnieje sieć zarastających dróg leśnych, które spokojnie mogą służyć do poruszania się. Należy jednak mieć na uwadze, że jest to rezerwat i na części dawnych dróg znajdują się powalone pnie buków, miejscami całkowicie uniemożliwiające przejście. Poza szlakiem, teren nie jest zalecany do poruszania się przez osoby niedoświadczone
na teren istnieje kilka punktów wejściowych: koło grupy skał Biały Kamień, koło wiaty autobusowej (szerokie pobocze, gdzie swój początek na ścieżka dydaktyczna) lub od północy na wysokości dawnego stoku narciarskiego
w sąsiedztwie nie ma innych form ochrony przyrody. Najbliższe rezerwaty znajdują się w odległości około 8 km (Buki Sudeckie, Buczyna Storczykowa na Białych Skałach). Poza tym liczne są w okolicy inne cenne przyrodniczo miejsca jak góra Chmielarz, Połom, kamieniołomy Gruszka i Silesia oraz Dolina Olszanki
najlepsze terminy przyrodnicze do zwiedzania: kwiecień (wczesnowiosenne geofity), maj (storczyki), czerwiec (storczyki, lilie), lipiec-sierpień (cyklamen, grzyby nawapiennych buczyn), jesień (grzyby, przebarwiające się liście)