Ciemiężyk białokwiatowy

Ciemiężyk białokwiatowy (Vincetoxicum hirundinaria)

Toinowate (Apocynaceae)

Okres kwitnienia: V-VII

Występowanie: Gatunek rozpowszechniony w większości Europy za wyjątkiem jej północnych regionów, a także w obszarze Basenu Morza Śródziemnego, na Bliskim Wschodzie i w regionie Kaukazu. Na terenie Polski liczne i szeroko rozpowszechnione stanowiska, głównie w górach i na obszarach wyżynnych oraz w dolinach rzek. Gatunek rzadki na Pomorzu i regionach centralnych (łódzkie, mazowieckie).

Na Dolnym Śląsku posiada stanowiska skoncentrowane głównie w Sudetach oraz wzdłuż doliny Odry, m.in. Góry i Pogórze Kaczawskie, Pogórze Bolkowsko-Wałbrzyskie, Góry Bardzkie, Masyw Śnieżnika z Krowiarkami, Góry i Pogórze Orlickie, Tereny Wodonośne Wrocławia i Lasy Odrzańskie na wysokości Wołowa. Gatunek znacznie rzadszy w północnych i zachodnich regionach (Wał Trzebnicki, Dolina Baryczy).

Chroniony w większości parków narodowych oraz licznych rezerwatach. Na Dolnym Śląsku stwierdzony m.in. w rezerwacie Góra Miłek, Góra Ślęża, Jaskinia Niedźwiedzia, Buczyna Storczykowa na Białych Skałach, Bukowa Kalenica, Ostrzyca Proboszczowicka, Przełomy pod Książem, Wąwóz Lipa i Buki Sudeckie. Poza tym na licznych obszarach OOŚ Natura 2000 (Góry Orlickie, Grodczyn-Homole, Góry Złote, Pasmo Krowiarki, Góry i Pogórze Kaczawskie, Ostoja nad Bobrem, Grądy w Dolinie Odry, Łęgi Odrzańskie).

Siedlisko: Gatunek o bardzo szerokim spectrum siedliskowym. Występuje zarówno na terenach otwartych jak i leśnych, o różnym stopniu nasłonecznienia (pełne słońce, półcień) i wilgotności podłoża (suche, umiarkowane i wilgotne). Zazwyczaj na podłożu próchniczym lub mineralnym, średnio żyznym, przeważnie o zasadowym pH. Gatunek termofilny (lubiący ciepłe siedliska) charakterystyczny dla ekosystemu żyznych buczyn storczykowych (Cephalanthero-Fagenion). Poza tym może występować w łęgach jesionowo-olszowych, ciepłolubnych dąbrowach a nawet na murawach kserotermicznych.