Goździk kartuzek

Goździk kartuzek (Dianthus carthusianorum)

Goździkowate (Caryophyllaceae)

Okres kwitnienia: VI-IX

Gatunek europejski, mający zwarty areał w Europie Środkowej i Zachodniej, od Pirenejów, poprzez środkową i zachodnią Francję i dalej kraje alpejskie, płw. Apeniński, południowe i środkowe Niemcy, Polska, Czechy, Słowacja, pas Karpat i zachodnią część płw. Bałkańskiego. Pojedyncze lokacje stwierdzone także w Azji Mniejszej i na płw. Iberyjskim.

W Polsce liczny na wielu stanowiskach w niemal całym kraju. Szczególnie liczny w zachodniej i południowo zachodnie części (Pomorze, Wielkopolska, Dolny i Górny Śląsk) oraz w pasie wyżyn. Liczba stanowisk maleje w kierunku wschodnim, gdzie na Warmii, Mazurach, Podlasiu i Suwalszczyźnie jest gatunkiem rzadkim. Niewielka liczba stanowisk notowana jest także w pasie Karpat i Kotliny Sandomerskiej, gdzie pojedyncze lokacje stwierdzono w Bieszczadach, Pieninach, Beskidzie Żywieckim i dolinie Sanu.

Na Dolnym Śląsku gatunek częsty jednak w rozproszeniu, stwierdzony zarówno w Sudetach jak i na nizinie. Odnotowany w niemal wszystkich pasmach górskich Sudetów od Pogórza Izerskiego po Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Występuje w obu dolnośląskich parkach narodowych a także licznych rezerwatach przyrody (Góra Radunia, Łąka Sulistrowicka, Stawy Przemkowskie, Stawy Milickie, Uroczysko Wrzosy) i użytkach ekologicznych (Głębowice, Stanowiska Paproci Serpentynowych w Masywie Ślęży, Dolina Juszki, Polana Grochowska).

Gatunek terenów otwartych, preferuje miejsca silnie nasłonecznione, przeważnie o wystawie południowej lub zachodniej, jednak znosi także częściowe zacienienie. Rośnie na podłożu suchym lub umiarkowanie wilgotnym, gliniastym lub szkieletowym, przeważnie o odczynie zasadowym z licznym rumoszem skalnym. Występuje na wielu siedliskach łąk i muraw, od muraw naspiaskowych, poprzez bliźniaczyska (psiary), wrzosowiska, kserotermiczne zbiorowiska leśne i zaroślowe z dominacją sosny, murawy naskalne i półki w kamieniołomach, okrajki, widne krzewowiska a także wszelakie siedliska muraw kserotermicznych. Jest to gatunek charakterystyczny dla klasy muraw kserotermicznych Festuco-Brometea, oraz zespołu lepnicy i kostrzewy owczej Sileno otitis-Festucetum.