Obrazki alpejskie

Obrazki alpejskie, o.wschodnie (Arum alpinum, A.orientale)

Jedna z najoryginalniejszych rodzimych roślin, posiadająca kwiatostan charakterystyczny dla rodziny obrazkowatych. Jest to rzadki gatunek spotykany w wilgotnych i dobrze wykształconych żyznych lasach liściastych, gdzie wiosną wypuszcza swoje zielone ale i tak rzucające się w oczy kwiatostany składające się na brązową kolbę i otaczającą ją jasnozieloną pochwę. 

Obrazkowate (Araceae)

Okres kwitnienia: IV-V

Roślina o dyskusyjnej klasyfikacji, której status był wielokrotnie zmieniany. Wg różnych systemów gatunek ten uznawany jest jako:

• podgatunek obrazków plamistych – Arum maculatum subsp. alpinum
• wariant obrazków włoskich- Arum italicum var. lanceolatum
• podgatunek obrazków wschodnich – Arum orientale subsp. alpinum
• synonim dla Arum cylindraceum (obecnie najpowszechniej uznawana wersja)

Jest to tylko kilka najpopularniejszych wersji, albowiem w opracowaniach taksonomicznych widnieje przynajmniej 10 różnych ujęć systematycznych tego gatunku. Polska nazwa także posiada kilka wersji, zależnie od aktualnie uznawanej systematyki w literaturze można spotkać nazwy obrazki alpejskie oraz obrazki wschodnie typowe

Gatunek europejski notowany w Europie Zachodniej, Południowej i Środkowej, którego zasięg rozpościera się od Portugalii i Hiszpanii (za wyjątkiem północno-zachodnich regionów), poprzez środkową i zachodnią Francję, Włochy, Szwajcarię, wschodnią Belgię, Niemcy, kraje środkowoeuropejskie (Polska, Czechy, Słowacja, Węgry), kraje bałkańskie aż po obszary Grecji i północno-zachodniej Turcji. Stwierdzony także na Sycylii, Krecie i w południowo-zachodniej Szwecji.

W Polsce przebiega północno-wschodnia granica zasięgu, obejmująca Dolny i Górny Śląsk a także Małopolskę i Podkarpacie, przy czym największa koncentracja stanowisk występuje we wschodnich Karpatach (Beskid Niski, Góry Sanocko-Turczańskie, Pogórze Jasielskie, Pogórze Bukowskie, Pogórze Dynowskie i Pogórze Przemyskie). Poza tym stwierdzony na Płaskowyżu Głubczyckim (opolskie) oraz na obszarach centralnej i zachodniej Małopolski. Chroniony w kilku rezerwatach przyrody (Góra Chełm, Skarpa Wiślicka, Kopce, Lasek Miejski nad Olzą).

Na Dolnym Śląsku gatunek rzadki, ograniczony głównie do dolin rzecznych Przedgórza Sudeckiego (Równina Świdnicka, Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie) oraz kontynuacji tychże rzek na Nizinie Śląskiej (m.in. Bystrzyca, Ślęza i Oława). Gatunek nie został stwierdzony w dolnośląskich parkach narodowych a jedyna populacja występująca na obszarze chronionym znajduje się w rezerwacie przyrody Muszkowicki Las Bukowy, pozostałe populacje notowane są na obszarach Natura 2000 (Łęgi nad Bystrzycą, Przeplatki nad Bystrzycą). Za centrum występowania na Dolnym Śląsku można uznać dolinę rzeki Bystrzycy wraz z jej dopływami oraz tamtejszym Parkiem Krajobrazowym Doliny Bystrzycy, gdzie koncentruje się największa liczba znanych stanowisk obrazków w województwie.

Jest to gatunek typowo leśny, preferujący dobrze wykształcone lasy liściaste, przeważnie żyzne i wilgotne grądy oraz łęgi, na glebie żyznej, gliniastej i zasobnej w warstwę próchnicy. Występuje głównie w pobliżu śródleśnych cieków wodnych, wywierzysk i źródlisk a także w chłodnych i wilgotnych wąwozach oraz dolinkach. Gatunek objęty ochroną częściową (do 2014 r. ochroną ścisłą). Największym zagrożeniem jest zanikanie siedlisk w skutek niewłaściwej gospodarki leśnej (niszczenie runa w czasie zrywek, przekształcanie drzewostanów, zaawansowana wielkopowierzchniowa melioracja kompleksów leśnych).