Śniedek cienkolistny

Śniedek cienkolistny (Ornithogalum collinum)

Niewielka roślina cebulowa o śnieżnobiałych kwiatach, która jako jedna z pierwszych zakwita na murawach kserotermicznych. Rzadki gatunek stwierdzony w Polsce niemal wyłącznie z terenów Dolnego i Górnego Śląska a także Niecki Nidziańskiej na styku Małopolski i Świętokrzyskiego.

Hiacyntowate (Hyacinthaceae )

Okres kwitnienia: IV-V

Gatunek europejski występujący na obszarach Europy Zachodniej i Południowej a także w basenie Morza Śródziemnego (Turcja, Cypr, Afryka Północna). Poza tym rozproszone stanowiska także w Europie Środkowej. W Polsce głównie na zachodzie, przede wszystkim Dolny i Górny Śląsk, południowa część województwa lubuskiego, i centralna Wielkopolska.  Istnieje duże skupisko stanowisk oderwanych od zwartego areału leżących na terenie Niecki Nidziańskiej (Ponidzie), tj. regionu na granicy województwa małopolskiego i świętokrzyskiego. Polska stanowi północną granicę zasięgu dla tego gatunku. Chroniony na licznych obszarach Natura 2000 oraz w kilku rezerwatach przyrody (Sodowa Góra i Zamczysko w śląskim, Polana Polichno i Skorocice w świętokrzyskim, Opalonki w małopolskim i Gipsowa Góra w opolskim) oraz na powierzchniowym pomniku przyrody „Sasanki” w Jaworznie.

Na Dolnym Śląsku występuje jedno z większych skupisk tego gatunku obejmujących zarówno tereny nizinne jak i niższe położenia Sudetów. Stanowiska odnotowano m.in. na terenach Pradoliny Wrocławskiej i Pradoliny Głogowskiej, Wysoczyzny Rościsławskiej, Wysoczyzny Lubińskiej, Obniżenia Ścinawskiego i Niziny Śląskiej. Poza tym stwierdzony także na obszarach Doliny Baryczy, Doliny Jezierzycy i w Borach Dolnośląskich. W Górach występuje głównie w niższych położeniach na Pogórzu Zachodniosudeckim i Przedgórzu Sudeckim a także na Ziemi Kłodzkiej (Pasmo Krowiarek, Kotlina Kłodzka, Pogórze Orlickie). Chroniony w kilku rezerwatach przyrody (Stawy Milickie, Uroczysko Wrzosy) oraz na wielu obszarach Natura 2000 (Dębiańskie Mokradła, Łęgi Odrzańskie, Góry i Pogórze Kaczawskie, Masyw Ślęży).

Drobna bylina preferuje stanowiska terenów otwartych o niskiej runi łąkowej, silnie nasłonecznione lub lekko ocienione, szybko nagrzewające się i ciepłe, na glebach umiarkowanie żyznych, próchniczych, głównie rędzinach właściwych i glebach inicjalnych, przeważnie wapiennych lub obojętnych. Gatunek charakterystyczny dla muraw kserotermicznych z rzędu Festucetalia valesiacae. Poza tym spotykany na różnych siedliskach, m.in. kwieciste murawy bliźniczkowe oraz okrajki i obrzeża lasów. Miejscami gatunek występuje na terenach antropogenicznych jak wały przeciwpowodziowe, górne partie rowów melioracyjnych, miedze i remizy śródpolne a także dziczejące parki i ogródki działkowe. Roślina objęta ścisłą ochroną gatunkową, umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski w kategorii VU (narażony). Do głównych zagrożeń należy zanik siedlisk z powodu naturalnej sukcesji leśnej lub niewłaściwego gospodarowania murawami (zmiana sposobu użytkowania łąki, zaorywanie, przenawożenie).