Zanokcica zielona

Zanokcica zielona

11 stycznia 2018 Wyłączono przez admin

Zanokcica zielona (Asplenium viride)


Zanokcicowate (Aspleniaceae)

Dojrzewanie zarodników: VII-VIII

Gatunek o niemal kosmopolitycznym rozmieszczeniu, którego stanowiska notowane są w Eurazji, Afryce oraz Ameryce Północnej. Zwarty areał występowania skupiony jest w Europie na obszarze wyżynno-górskim rozprzestrzenionym od Karpat poprzez Masyw Czeski, Alpy, płw. Apeniński, Góry Dynarskie aż po masywy górskie Grecji i Bułgarii. Notowana także w Skandynawii, na Wyspach Brytyjskich oraz lokalnie na pozostałych obszarach Europy (Rumunia, Krym, Irlandia, Hiszpania, Francja, zachodnie Niemcy, kraje Beneluksu, północna Rosja). W pozostałych rejonach świata gatunek występuje w północnych rejonach Ameryki Północnej (Góry Skaliste, Kraina Wielkich Jezior, Nowa Anglia, Nowa Fundlandia), w Afryce (Góry Atlas) oraz w Azji (Himalaje, środkowa Syberia, Japonia i Tajwan).

W Polsce gatunek naturalnie występuje jedynie na południu na obszarach wyżynno-górskich, gdzie największa koncentracja stanowisk przypada na pasmo Karpat. Gatunek jest szczególnie częsty w Pieninach i Tatrach, gdzie większość populacji chroniona jest w ramach parków narodowych. Na terenach nizinnych zanokcica pojawia się sporadycznie na stanowiskach antropogenicznych. Populacje te jednak mają przeważnie charakter efemeryczny (tymczasowy) i są związane z przeniesieniem zarodników wraz z materiałem skalnym mającym posłużyć jako materiał budowlany.


Na Dolnym Śląsku jest to gatunek rzadki, notowany wyłącznie z Sudetów na około 14 stanowiskach, z czego aż 8 stanowisk ograniczonych jest do Ziemi Kłodzkiej. Zanokcica zielona została stwierdzona m.in. w Masywie Śnieżnika (Żmijowiec, Dolina Kleśnicy), Górach Złotych, Górach i na Pogórzu Orlickim, Górach Stołowych oraz na Przedgórzu Sudeckim, przy czym w tym ostatnim rejonie gatunek odnotowano na stanowisku antropogenicznym. Część stanowisk objęta jest ochroną w ramach rezerwatu przyrody Jaskinia Niedźwiedzia oraz obszarów Natura 2000 (Góry Orlickie, Grodczyn-Homole, Góry Złote, Grupa Śnieżnika i Góry Bialskie).

Gatunek naskalny, preferujący stanowiska od jasnych do półcienistych, znoszący jednak także bezpośrednie nasłonecznienie. Występuje niemal wyłącznie na skałach wapiennych lub innych skałach zasadowych, najczęściej w szczelinach i na półkach skalnych gromadzących niewielką ilość próchnicy. Rośliny często występują na niemal nagich skałach. Przeważnie zasiedla miejsca tworzące stosunkowo wilgotny mikroklimat zapewniający utrzymanie odpowiedniej wilgotności. Jest to gatunek charakterystyczny dla związku Cystopteridion oraz zespołu zanokcicy zielone i paprotnicy Asplenio viridis-Cystopteridetum. Mimo rzadkości takson nie podlega ochronie.