Zawilec narcyzowy

30 listopada 2017 Wyłączono przez admin

ZAWILEC   NARCYZOWY (Anemone nracissiflora)


Jaskrowate (Ranunculaceae)

Okres kwitnienia: VI-VIII

Wygląd: Charakterystyczna bylina osiągająca do 60cm wysokości. Kwiaty duże, o promienistej budowie, 5-krotne, nieróżnicowane na kielich i koronę, zebrane na szczycie łodygi w niewielki baldach, kremowobiałe. Pręciki i słupki bardzo liczne.

Liście odziomkowe długoogonkowe, dłoniasto trójdzielne, dodatkowo każda część jest silnie, trzykrotnie wcięta. Liście łodygowe mniejsze, zrośnięte u nasady, tworzą okółek pod kwiatostanem. Wszystkie pokryte drobnym meszkiem.

Owocem jest płaska, oskrzydlona niełupka z dziubkiem.

Występowanie: Liczne obszary na półkuli północnej m.in. Azja, Ameryka Północna, góry środkowo- i południowoeuropejskie. W Polsce wyłącznie w górach (Sudety, Tatry, Babia Góra, Bieszczady). Niektóre źródła podają iż występuje także  na wyżynach (Wyżyna Lubelska i Roztocze), jednak dane te budzą sporo wątpliwości. W Tatrach rośnie głównie w piętrze kosówki i halnym (alpejskim), po słowackiej stronie spotykany do wysokości 2500 m n.p.m. Stanowiska znajdują się głównie na Czerwonych Wierchach, w Dolinie Kościeliskiej, Dolinie Chochołowskiej i okolicach Giewontu. Z innych części Karpat podawany jest z Babiej Góry i pasma Bieszczad.

Na Dolnym Śląsku występuje tylko i wyłącznie w Karkonoszach na kilku stanowiskach wokół kotłów polodowcowych (Śnieżne Kotły, Kocioł Wielkiego Stawu). Wszystkie górskie stanowiska znajdują się w granicach parków narodowych (Tatrzański, Babiogórski, Karkonoski, Bieszczadzki).

Środowisko: Występuje głównie w piętrze halnym i kosówki, rzadziej w reglu górnym i piętrze turniowym, zarówno na glebie wapiennej jak i na granicie. Preferuje stanowiska słoneczne, wilgotne, głównie wysokogórskie łąki, śródleśne polany, murawy, szczeliny i półki skalne.

Opis ogólny: Największy z naszych polskich narcyzów. Podlegający ścisłej ochronie gatunkowej. Głównymi zagrożeniami jest zrywanie kwiatów przez turystów lub wykopywane całych roślin przez kolekcjonerów. Mniejszym zagrożeniem są lawiny rumoszu skalnego, które niszczą kępy znajdujące się na drodze lub dzikie zwierzęta spożywające zawilce.

Roślina trująca, zawiera gorzki i piekący glikozyd ranunkulinę, powodujący biegunkę, wymioty, drgawki, krwiomocz. Przy kontakcie ze skórą mogą wystąpić stany zapalne.

Inne gatunki: Na terenie kraju występują jeszcze trzy inne, znacznie niższe gatunki, z czego dwa (zawilec gajowy i żółty) są bardzo pospolite, natomiast trzeci (zawilec wielkokwiatowy) notowany jest w rozproszeniu głównie na wschodzie i północy.