Zawilec wielkokwiatowy

Zawilec wielkokwiatowy

5 stycznia 2018 Wyłączono przez admin

ZAWILEC WIELKOKWIATOWY (Anemone sylvestris)

Jest to jedyny rodzimy zawilec występujący naturalnie na suchych i nasłonecznionych murawach kserotermiczych, gdzie miejscami tworzy rozległe dywany białych kwiatów całkowicie dominujących krajobraz wzgórza. Na Dolnym Śląsku notowany jedynie w jednym paśmie górskim, podczas gdy we wschodniej części kraju występuje pospolicie na rozległym paśmie wyżyn. 


Jaskrowate (Ranunculaceae)

Okres kwitnienia: V-VI

Gatunek euroazjatycki, którego areał występowania obejmuje rozległe tereny od Francji po wschodnią Syberię i Mongolię. Zwarty zasięg rozpościera się od środkowych i południowych Niemiec poprzez południową Polskę, Czechy, kraje Kotliny Panońskiej (Słowacja, Węgry, zachodnia Rumunia), a także południowa Ukraina i zachodnia część europejskiej Rosji. W części azjatyckiej areał rozpościera się poprzez środkową i południową Syberię aż po Kraj Krasnojarski, regiony Bajkału i południową Jakucję. Rozproszone stanowiska notowane są w Europie Zachodniej (północna Francja, Belgia, Szwajcaria), Europie Środkowej i Północnej (północne Niemcy i Polska, szwedzka Gotlandia, kraje nadbałtyckie, Białoruś) a także na rozległych obszarach Rosji (północna część europejskiej Rosji aż po republikę Komi, tereny na północ od Kaukazu, Jakucja) oraz w północnym Kazachstanie, północno-zachodnich Chinach i w Mongolii.

W Polsce gatunek stosunkowo rzadki o bardzo nierównomiernym rozmieszczeniu stanowisk. Zwarty zasięg notowany jest w postaci pasa w południowo-wschodniej Polsce obejmujący pasmo wyżyn: Wyżyny Śląskiej, Wyżyny  Krakowsko-Częstochowskiej, Niecki Nidziańskiej, Wyżyny Kieleckiej, Wyżyny Lubelskiej, Roztocza, Polesia Wołyńskiego i Wyżyny Wołyńskiej. Poza tym rozproszone stanowiska występują w Polsce północnej, m.in. dolina Wisły i Noteci na odcinku kujawsko-pomorskiego, dolna i środkowa Odra, Kotlina Kłodzka, dolina Bugu, Mazury i Suwalszczyzna. Chroniony w kilku parkach narodowych (Roztoczański, Świętokrzyski, Wielkopolski)oraz wielu stepowych i florystycznych rezerwatach przyrody, m.in. Biała Góra, Dębno, Góra Miedzianka, Góra Rzepka, Góra Zelejowa, Opalonki, Polana Polichno, Przęślin, Sadkowice, Wały i Zbocza Płutowskie. Na Dolnym Śląsku jest to gatunek skrajnie rzadki potwierdzony obecnie jedynie z Sudetów Wschodnich, gdzie występuje kilka niewielkich populacji w północno-zachodniej części Pasma Krowiarek przynależnej do Masywu Śnieżnika. Populacje stwierdzono w regionie góry Wapniarka i Słupiec oraz w okolicach miejscowości Piotrowice, Romanowo i Nowy Waliszów. Wszystkie stanowiska są objęte ochroną w ramach obszaru Natura 2000 Pasmo Krowiarki.


Gatunek występuje na terenach otwartych lub ektonowych, przeważnie silnie nasłonecznionych lub jasnych, suchych do umiarkowanie wilgotnych, na podłożu wapiennym, żyznym, dobrze przepuszczalnym i bogatym w rumosz skalny. Zarówno na obszarach płaskich jak i zboczach o różnym stopniu nachylenia (w tym niemal pionowe stoki). Notowany głównie na nasłonecznionych murawach kserotermicznych, wapiennych, niskich murawach o charakterze stepowym a także na obszarach widnych obrzeży lasów (świetliste dąbrowy, brzeziny, nawapienne bory sosnowe), różnego rodzaju okrajkach (śródpolne miedze i remizy, widne zakrzaczenia) i na innych widnych oraz termofilnych siedliskach w systemach ektonowych w postaci wąskich pasów na styku lasów i zbiorowisk trawiastych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Geranio-Anemonetum sylvestris z klasy ciepłolubnych zbiorowisk okrajkowych.