Oprócz rezerwatów na terenie Sudetów istnieje sieć różnego rodzaju form chroniących przyrodę. Wśród najważniejszych należy wymienić parki narodowe (obecnie 2, Karkonoski i Gór Stołowych), użytki ekologiczne, sieć Natura 2000 i bardzo liczne pomniki przyrody (głównie drzewa i formy skalne). Każda z tych form ochrony ma inne regulacje prawne i w różnym stopniu chroni sudecką przyrodę. Poniżej lista niektórych obszarów objętych ochroną prawną.
Użytki ekologiczne i inne:
Biała Marianna
Krzyżowa Góra k. Sichowa
Krzyżowa Góra k. Strzegomia
Hałda Storczykowa
Paprocie Serpentynowe
Rogóżka
Skalna
Sztolnia Robert w Szklarach
Park Narodowy Gór Stołowych:
Błędne Skały
Łężyckie Skałki
Narożnik i Skalna Czaszka
Niknąca Łąka
Rogowa Kopa
Skalniak
Szczeliniec Wielki
Małe Torf. Batorowskie
Skalne Grzyby
Wielkie Torf. Batorowskie
Wrota Pośny
Obszary Natura 2000:
