Rośliny na Ziemi Wołowskiej
13 grudnia 2017Długosz królewski (Osmunda regalis)
Jeden z najrzadszych gatunków roślin na Dolnym Śląsku. Ostatnie inwentaryzacje wskazują, że cała populacja dolnośląskich długoszy oscyluje w granicach 60-70 dorosłych okazów, z czego główne centrum występowania znajduje się w sercu parku krajobrazowego Doliny Jezierzycy, w niedostępnym, bagiennym gąszczu rezerwatu Uroczysko Wrzosy. Poza tym pojedyncze osobniki notowane są w otulinie rezerwatu a także na terenie obszaru Natura 2000 Dolina Łachy. Jako ciekawostkę warto dodać, że w województwie wielkopolskim i lubuskim zlokalizowane są kępy długosza chronione w ramach pomników przyrody.
Kotewka orzech wodny (Trapa nantas)
Rzadka roślina wodna o specyficznym cyklu rozwojowym. Jesienią wydaje jadalne orzechy, które w dawnych czasach były chętnie spożywane przez miejscową ludność. Obecnie stanowiska kotewki koncentrują się w starorzeczach i zatokach wokół Odry. Na terenie Ziemi Wołowskiej notowanych jest kilka stanowisk, z czego najbardziej znane znajduje się w rezerwacie Odrzysko. Inne lokalizacje to miejsca projektowanych rezerwatów m.in. Staw Garncarz, Przyborowski Meander i pojedyncze starorzecza w obrębie Tarchalickich Grądów.
Kruszczyk siny (Epipactis purpurata)
Rzadki gatunek storczyka, występujący w cienistych lasach liściastych. Na ternie Ziemi Wołowskiej posiada największą znaną krajową populacje, znajdującą się na Wzgórzach Strupińskich, a dokładniej na jednym z regionów objętych ochroną naturową w postaci obszaru o nazwie Wzgórza Warzęgowskie. W tamtejszych lasach kruszczyki posiadają liczne stanowiska, z czego największe liczą sobie 600-700 kwitnących pędów. Poza tym rozproszone populacje stwierdzono w okolicach miejscowości Dębno, Prawików, Strupina, Tarchalice, Staszowice i Pierusza.
Storczyk samiczy (Orchis morio)
Jeden z najrzadszych gatunków dolnośląskich storczyków, który w ciągu XX wieku zanikną na 90% swoich pierwotnych stanowisk. Obecnie znane są mniej niż 3-4 lokacje w regionie, z czego jedna znajduje się na granicy parku krajobrazowego, w okolicach miejscowości Krzydlina Mała. Tamtejsza populacja obejmuje 30-80 osobników (zależnie od sezonu) rosnących na murawach bliźniaczkowych i jest jedyną tak liczną populacją na całe województwo.
Kruszczyk błotny (Epipactis paulstris)
Stosunkowo rzadki gatunek storczyka, który występuje na około 13-14 stanowiskach w województwie. Na terenie Ziemi Wołowskiej posiada 3 stanowiska, z czego populacja w okolicach Krzydliny Małej oscyluje w dobrym sezonie nawet do kilku tysięcy pędów. Mniejsza populacja notowana jest także na polanach w okolicach Prawikowa i Radecza, przy czym drugie stanowisko należy uznać prawdopodobnie jako zanikłe. Gatunek ten preferuje przede wszystkim wilgotne młaki i torfowiska, najczęściej na glebie zasobnej w wapień.
Goryczka wąskolistna (Gentiana pneumonanthe)
Rzadki gatunek występujący wyspowo głównie w dolinie Odry i na nizinnych terenach Dolnego Śląska. Na Ziemi Wołowskiej posiada kilka stanowisk, z czego bardzo liczne populacje występują na łąkach trzęślicowych w okolicach wsi Krzydlina Mała i Krzydlina Większa. Głównie na tamtejszych terenach projektowanych pod objęcie ochroną jako użytki ekologiczne. Poza tym niewielkie populacje stwierdzono także na terenach Natura 2000, Dębiańskie Mokradła, Zagórskie Łąki i Dolina Łachy. Na wszystkich tych terenach spotykana jest głównie wśród łąk trzęślicowych w dolinach cieków wodnych.
Wiciokrzew pomorski (Lonicera periclymenum)
Jest to jedno z najbardziej charakterystycznych pnączy o dużych i pachnących kwiatach oraz karminowych, jednak trujących, owocach. W Polsce występuje głównie na zachodzie obejmując swoim zasięgiem znaczną część województwa, w tym Ziemię Wołowską, gdzie znajduje się bardzo wiele udokumentowanych stanowisk we wszystkich trzech gminach powiatu. Część z nich planowano objąć ochroną w ramach użytków ekologicznych.
Na Ziemi Wołowskiej występuje także kilka innych gatunków, których jednak nie udało nam się zlokalizować i sfotografować. Do głównych przyczyn należy brak dokładnych lokalizacji, niegościnny teren lub nieregularny pojaw nadziemnych części ze względu na specyfikę wegetacji. Do takowych gatunków należy:
- Buławnik czerwony (Cephalanthera rubra), rzadki gatunek który w województwie notowany był z zaledwie kilku stanowisk, w tym jednego na Ziemi Wołowskiej z lasów pod Prawikowem. Niestety mimo wielu poszukiwań w oddziale leśnym podawanym przez nadleśnictwo nie udało nam się znaleźć jakichkolwiek okazów. Dodatkowo warto zaznaczyć, iż w oddziale tym dokonano wielu wycinek i rębni, które mogły bezpośrednio wpłynąć na liczebność storczyka.
- Podejźrzon marunowy (Botrychium matricariifolium), jeden z najrzadszych gatunków rodzimej flory. Na Dolnym Śląsku znany z dwóch stanowisk, z czego jedno zlokalizowane jest w rezerwacie Uroczysko Wrzosy. Populacja liczy kilka-kilkanaście osobników i posiada zatwierdzony plan ochrony w ramach rezerwatu, co daje nadzieje na dalszą egzystencję podejźrzona w tym rejonie.
- Zaraza piaskowa (Orobanche arenaria), bardzo rzadki gatunek, którego jedyne znane stanowisko w województwie podawane jest z piaszczystych skarp w okolicach Lubiąża i Glinian. Warto zaznaczyć, że jest to jedyne znane stanowisko w zachodniej części kraju, pozostałe zlokazlizowane są na Wyżynie Małopolskiej. Gatunek notowany jest z tych rejonów od wielu dekad, co świadczy o występowaniu dogodnych warunków.
