Jaskinia Radochowska

Zlokalizowana w Górach Złotych Jaskinia Radochowska była uznawana za największą kłodzką jaskinię, do czasu odkrycia jej większej siostry – Jaskini Niedźwiedziej. Powstała poprzez wypłukanie rozpuszczalnych w wodzie marmurów w soczewce białego marmuru. W środku możemy podziwiać niezwykłe formy naciekowe oraz rzadką faunę. Jest to jeden z kilku sudeckich pomników przyrody nieożywionej obejmującej jaskinie. 

Typ ochrony: pomnik przyrody

Data utworzenia: 2008

Powierzchnia: – ha

Powiat: Kłodzki

Gmina: Lądek Zdrój

Nadleśnictwo: Lądek Zdrój

Jaskinia pochodzenia krasowego. Ulokowana jest w paśmie Gór Złotych w Sudetach Wschodnich, na południowym zboczu góry Bzowiec (697 m n.p.m.) nieopodal wsi Radochów (gmina Lądek-Zdrój) od której obiekt wziął swoją nazwę. Do jaskini prowadzą dwa szlaki turystyczne: zielony z przystanku PKS w Radochowie przy trasie Kłodzko – Lądek-Zdrój (ok. 30 minut) oraz niebieski z Lądka-Zdroju przez Radochów i kalwarię na Cierniaku (ok. 80 min).

Sam obiekt powstał około 5-1,6 mln lat temu w okresie pliocenu, kiedy to przepływające przez grunt podziemne wody rozpuszczały i wymywały marmur w soczewce nierozpuszczalnego białego marmuru, częściowo na kontakcie z łupkami łyszczykowymi, z których zbudowany jest w większości Bzowiec. Pod koniec pliocenu  nastąpiło obniżenie poziomu wód gruntowych w skutek procesów erozyjnych, które doprowadziły do pogłębienia się doliny. Bezpośrednim następstwem było odwodnienie części jaskini i powstanie pustych przestrzeni w postaci korytarzy i sal. Wolna przestrzeń stopniowo była wypełniania przez namuliska, w skład których wchodzą zwietrzałe łupki łyszczykowe. Jest to kruchy surowiec, który łatwo odpadał od sufitu i ścian. Mieszał się on m.in. węglanem wapnia oraz z osadami ilastymi i gruzem nanoszonym przez wodę z powierzchni. Większość osadów została usunięta w okresie międzywojennym (1933-1939), jednak proces tworzenia się namuliska powoli postępuje po dzień dzisiejszy.

Jaskinia posiada trzy, stosunkowo dobrze ukryte wśród skał i roślinności wejścia ulokowane na wysokościach 460, 463 i 468 m n.p.m. które prowadzą przez 265 m korytarzy i sal. Jest to jedna z największych i najlepiej zbadanych jaskiń w Sudetach. Mimo rozmiarów jej szata naciekowa jest niezbyt bogata i częściowo zniszczona. Występują tutaj nacieki wełniaste, kaskadowe i draperie oraz zaczątki stalaktytów i stalagmitów. Powstały one przez wytrącanie się węglanu wapnia z roztworu wodnego na powierzchni skał. Część z tworów posiada własne nazwy, m.in. Wielbłąd, Twarz i Głowa Węża.

Pomimo ciemności, wysokiej wilgoci oraz niskiej ale stałej temperatury rzędu 9°C  obszar jaskini jest pełen życia. Zimą jest to ważne miejsce zimowania kilku gatunków nietoperzy (nocek duży, nocek rudy, gacek brunatny, mopek zachodni i mroczek późny). Ze stałych mieszkańców jaskini notuje się takie gatunki jak muchówki, pierścienica jaskiniowa (reliktowy gatunek słodkowodnego wieloszczeta z rodziny Nerillidae o długości 0,6 mm, zamieszkujący podziemne wody) oraz studniczek tatrzański. Ten ostatni jest drobnym białawym skorupiakiem o długości 6-16 mm żyjący w podziemnych wodach, którego obecność stwierdzono w niewielkim zbiorniku krasowym. Warto także dodać, że w jaskini odnaleziono liczne kości prehistorycznych ssaków (niedźwiedź jaskiniowy, hiena jaskiniowa, dziki koń i nosorożec włochaty).

Informacje praktyczne:

• brak dojazdu, jaskinia znajduje się na terenach leśnych ok. 1 km od najbliższych dróg, gdzie znajdują się liczne parkigni wraz z tablicami nakierowującymi do jaskini
• do jaskini prowadzą dwa szlaki turystyczne, niebieski szlak prowadzący z centrum Radochowa przez północne i wschodnie stoki góry Cierniak, oraz żółty szlak prowadzący z zachodniej części Radochowa przez południowe i zachodnie stoki Cierniaka. W obu przypadkach czas przejścia jest zbliżony
• teren jest dobrze zagospodarowany turystycznie. Przy jaskini znajdują się obiekty turystyczne, gdzie można wykupić wycieczkę z przewodnikiem, który oprowadza po korytarzach i salach. Przy okazji warto zapoznać się także z przyrodą na powierzchni. Występują tu  górskie łąki kośne oraz bory świerkowe z domieszką buka i lipy
• w bezpośrednim sąsiedztwie nie występują obiekty chronione w postaci rezerwatów przyrody lub użytków ekologicznych. W pobliskich miejscowościach występuje szereg pomnikowych drzew, m.in. w Ołdrzychowicach Kłodzkich, Trzebieszowicach oraz w Lądku Zdrój
• najlepsze terminy przyrodnicze do zwiedzania: jaskinia nie jest udostępniona w sezonie zimowym (zimowanie nietoperzy). Wg aktualnych informacji ze strony jaskini (2020 r.) obiekt jest otwarty we wszystkie dni tygodnia, w terminie od 15 kwietnia do 30 września, od godz. 10.00 do godz. 18:00 (ostatnie wejście o godz. 17.20).