Skała Karczmisko
17 marca 2019Mało znana skała, a właściwie para skał, która stanowi jeden z elementów osobliwego pasma skał keratofirowych ciągnących się w okolicach Kaczorowa i Mysłowa w Górach Kaczawskich. Jest to ciekawy obiekt będący miejscem wspinaczek oraz doskonałym punktem widokowym na góry w dolinie Kaczawy.
Typ ochrony: brak
Data utworzenia: –
Powierzchnia: ok. 0,2 ha
Powiat: Jaworski
Gmina: Bolków
Nadleśnictwo: Jawor
Grupa skalna położona jest na skraju Grzbietu Wschodniego w Górach Kaczawskich, będących częścią Sudetów Zachodnich, na wysokości ok. 485 m n.p.m. Dokładniej na zalesionej działce będącej południowo-zachodnim stokiem góry Lubrza (666 m n.p.m.), łagodnie opadającym w kierunku doliny Kaczawy, około 650 m w linii prostej od drogi krajowej. W niedalekim sąsiedztwie zlokalizowane są kolejne skały kerafirowe: Diablak, Niedźwiedzie Skały i Krucza Skała a także charakterystyczne ruiny młyna.
Karczmisko składa się z dwóch masywów skalnych, będących wychodniami, które są oddzielone siodłem terenowym o szerokości 9 m i wysokości 4-6 m ponad powierzchnię stokową otaczającą skały. W siodle wykształciły się rynny erozyjne, co może wskazywać na wytworzenie się w podłożu luźnego materiału zwietrzlinowego. Same skały cechuje masywna postura. Fragment południowy charakteryzuje się kształtem wąskiej grani, podciętej poprzecznymi załomami i szczelinami. Osiąga ona wymiary 18 m wysokości i 38 m długości. W najszerszym miejscu obiekt mierzy 18 m. Skała północna ma kształt kopulasty z umiejscowionym na szczycie szpiczastym bastionem stanowiącym jednocześnie punkt widokowy. Jest trochę mniejsza i osiąga 18 m wysokości oraz 30 m długości, a w najszerszym miejscu mierzy 15 m. U obu skał można zaobserwować charakterystyczną budowę, w postaci zwartych i gładkich ścian od podstawy do wysokości ok. 6-9 m oraz silnie spękanych i pobrudżonych form w górnej części. Wyższy stok stanowi właściwą kulminację skałek. U podnóża obu skał znajdują się stożki i hałdy usypiskowe, składające się z gruzu skalnego o ostrych krawędziach.
Skały wykształciły się na wychodniach staropaleozoicznych zieleńców i metatrachitów metamorfiku Kaczawskiego. Samo Karczmisko zbudowane jest z tych drugich skał, zwanych częściej skałami keratofirowymi. Są to twory pochodzenia wulkanicznego, będącego efektem podmorskich wylewów magmy, które wykazują skład mineralogiczny i strukturę podobną do ryolitu lub trachitu, lecz są wtórnie zmetamorfizowane. Skała ma formę pni i żył przebijających się przez zieleńce. Keratofiry charakteryzują się kwaśnym odczynem oraz wysoką twardością i odpornością na procesy erozyjne. Ich barwa jest bardzo zmienna, od ceglastoczerwonej po grafitową i ciemnoszarą.
Karczmisko nie jest popularną i znana skałą, mimo położenia w bliskiej odległości drogi krajowej, skąd idzie żółty szlak z Radzimowic w kierunku zamku Niesytno w Płoninie. Na tym odcinku szlak zahacza o Karczmisko a także inna skała keratofirowa – Diablak. Obiekt nie jest oznaczony żadnymi drogowskazami. Sama skała leży kilkadziesiąt metrów od szlaku, w gęstych zadrzewieniach młodego lasu, z którego jest dobrze widoczna zwłaszcza w okresie, gdy drzewa pozbawione są liści tj. od późnej jesieni do wczesnej wiosny. Okolica nie należy do bogatych przyrodniczo, jedynie na skałach występuje liczna flora porostów i mchów a na murawach poniżej skał występują chroniony dziewięćsił bezłodygowy i śnieżyczka przebiśnieg. Karczmisko nie jest w żaden sposób zagospodarowane turystycznie, jednak widać tu wydeptane ścieżki, które nakierowują na obiekt, gdzie jedna ze ścieżek prowadzi wprost przez siodło na skałkę północną. Stanowi ona jednocześnie punkt widokowy na dolinę Kaczawy z panoramą na tamtejsze góry, m.in. Połom i Miłek. Obiekt nie jest w żaden sposób chroniony, jednak jest jedną z kilku skał w gminie proponowanych do objęcia ochroną jako pomnik przyrody.
