Stanowisko Sasanki Łąkowej

Użytek obejmuje dawną piaskownię położoną na jednym ze wzgórz o nazwie Mrozowska Górka. Jest to obecnie jedyne znane stanowisko sasanki łąkowej na terenie Dolnego Śląska. Ten rzadki gatunek jest obecnie w zaniku i ustanowienie każdej możliwej formy ochrony daje niewielkie nadzieje na przetrwanie sasanki. Obecnie populacja liczy zaledwie kilkadziesiąt pędów i ma tendencje malejące. 

Typ ochrony: florystyczny

Data utworzenia: x

Powierzchnia: 0,16 ha

Powiat: Średzki

Gmina: Miękinia

Nadleśnictwo: Miękinia

Niewielki użytek ekologiczny powołany dla ochrony ostatniego znanego na Dolnym Śląsku stanowiska sasanki łąkowej. Użytek zlokalizowany jest na terenie dawnego wyrobiska piasku w gminie Męcinka, położonego wśród suchych borów sosnowych na granicy Wysoczyzny Średzkiej i Pradoliny Wrocławskiej, około 300 m na północ od zabudowań miejscowości Mrozów. Użytek obejmuje w swoich granicach wewnętrzną część piaskowni wraz z jej ścianami. Całość obejmuje siedliska zbliżone do muraw szczotlichowych w mozaice z roślinnością typową dla nieużytków oraz siedliskami charakteryzującymi się zaawansowanymi procesami sukcesji leśnej.  Inwentaryzacje przyrodnicze wykazały koło 77 gatunków roślin, głównie pospolitych i częstych na obszarze całego województwa. Występuje tu m.in. szczotlicha sina i kostrzewa owcza, chroszcz nagołodygowy, macierzanka piaskowa, sporek wiosenny, wiosnówka pospolita, jasnowiec barwierski, jasieniec piaskowy, połonicznik nagi, rozchodnik ostry i sześciorzędowy. Warstwa podszytu budowana jest głównie przez bez czarny, dziką różę, czeremchę amerykańską, młode osobniki sosen i dębu szypułkowego oraz krzewy liliaka pospolitego, który jest rośliną ozdobną i został tu prawdopodobnie zawleczony przez człowieka.

Najcenniejszym składnikiem tutejszej flory jest oczywiście sasanka łąkowa, która pierwotnie występowała na kilkudziesięciu stanowiskach na terenie Dolnego Śląska. Użytek ekologiczny pod Mrozowem jest obecnie jedynym znanym miejscem na całe województwo. Status tutejszej populacji jest znacznie narażony przez różnego rodzaju czynniki, zarówno naturalne jak i spowodowane przez człowieka. Najpoważniejszym zagrożeniem są zmiany szaty roślinnej, która stopniowo wypiera sasankę poprzez zacienianie runa oraz tworzenie zwartych, jednogatunkowych darni. Dodatkowo gruba warstwa mchów i traw w niecce wyrobiska uniemożliwia kiełkowanie i wzrost siewek. Na obecną chwilę utrzymuje się zaledwie kilkanaście kęp tej rośliny. Czynnik ludzki także jest potencjalnie dużym zagrożeniem albowiem miejsce to jest często odwiedzane, czego dowodem są ślady po ogniskach oraz utrzymujące się tu liczne śmieci. Osoby niezaznajomione z wysoką wartością miejsca mogą zrywać kwiaty lub wykopać całe rośliny.

Popularnie teren ten nazywany jest Mrozowską Górką. Nazwa widnieje nawet na tablicy informacyjnej o użytku ekologicznym, choć w oficjalnych dokumentach użytek posiada zupełnie inną nazwę. Nie prowadzi do niego żaden szlak turystyczny. Najbliższy (żółty szlak) przebiega wzdłuż utwardzonej drogi przy której znajduje się tabliczka z nazwą użytku. Warto także dodać, że pierwotnie cały teren porastały łąki i pastwiska a samo stanowisko sasanki udokumentowano już w 1903 roku. Po wojnie i przejęciu tych terenów przez administrację polską, w latach 80-tych postulowano o utworzeniu w tym miejscu rezerwatu przyrody. Niestety zamiast rezerwatu całość obszaru zalesiono sosną i świerkiem, a ich drzewostan jest widoczny po dzień dzisiejszy. Działania spowodowały niemal całkowity zanik sasanki, która ostała się jedynie na brzegach wyrobiska piasku. Bez odpowiednich zabiegów (odkrzaczania, koszenia) także i ta ostatnia dolnośląska populacja może pomału zaniknąć.