Bilans Ochrony Przyrody na Dolnym Śląsku 2022
11 stycznia 2023Rok 2022 ma się ku końcowi. Jak wygląda tegoroczny bilans ochrony przyrody na terenie Dolnego Śląska? Ogólnie rzecz ujmując był to względnie pozytywny sezon pod względem liczby nowych pomników przyrody oraz kilku obszarów chronionych. Poniżej zestawienie wszystkich działań dolnośląskich gmin na rzecz powiększenia lub pomniejszenia liczby chronionych obszarów i obiektów.
Styczeń:
- gmina Kamieniec Ząbkowicki: zniesienie ochrony z 2 pomników przyrody, buki zwyczajne rosnące na terenach parkowych wokół zamku.
- gmina Pielgrzymka: powołanie 4 stanowisk dokumentacyjnych,
- „Świątek – odsłonięcie bazaltów” o powierzchni 0,15 ha. Obiekt obejmuje szczytowe partie góry Świątek (330 m n.p.m.) w zachodniej części Pogórza Kaczawskiego.
- „Cygańskie Skały – odsłonięcie piaskowców” o powierzchnia: 0,098 ha. Obiekt znajduje się u północnego podnóża góry Wójcik Mały (311 m n.p.m.) w zachodniej części Pogórza Kaczawskiego, około 170 m na wschód od lokalnej drogi łączącej Czaple z przysiółkiem Choiniec.
- Kamieniołom bazaltu na Kopce (343,8 m n. p. m.), o powierzchnia: 0,03 ha. Obiekt leży na północno-wschodnich stokach góry Kopka (343 m n.p.m.) w zachodniej części Pogórza Kaczawskiego.
- Kamieniołom w Złotoryjskim Lesie – „Piekiełko” o powierzchnia: 0,32 ha. Obiekt leży na zachodnim stoku góry Sośnica (300 m n.p.m.) przy leśnej drodze.
Luty:
- gmina Chojnów: zniesienie ochrony z 1 pomnika przyrody, platan klonolistny o obwodzie 326 cm z miejskiego parku przy ul. Wolności.
- gmina Zgorzelec: zniesienie ochrony z 1 pomnika przyrody, grupa 3 buków pospolitych o obwodach 376, 325 i 292 cm przy ul. Francuskiej.
Marzec:
- gmina Kamienna Góra: zniesienie ochrony 2 pomników przyrody, lipa drobnolistna o obwodzie 344 cm i 440 cm rosnące we wsi Krzeszów.
- gmina Lwówek Śląski: zniesienie ochrony z 1 pomnika przyrody, dąb szypułkowy o obwodzie 405 cm
Kwiecień:
- gmina Bardo: powołanie 2 pomników przyrody, daglezja zielona Helena o obwodzie 355 cm (najwyższe drzewo w Polsce) i świerk pospolity Antoni o obwodzie 405 cm (najwyższe drzewo rodzimego gatunku w Polsce). Oba rosną w południowej części miasta Bardo.
- gmina Trzebnica: zniesienie ochrony z 1 pomnika przyrody, lipa drobnolistna o obwodzie 331 cm we wsi Skarszyn.
- gmina Wrocław: powołanie 4 pomników przyrody z gatunku dąb szypułkowy o obwodach 460 cm (rosnący przy ul. Gosławickiej, os. Pilczyce), 400 cm (rosnący na os. Maślice), 420 cm (rosnący na os. Pilczyce), 420 cm (rosnący przy ul. Paniowickiej, os. Pilczyce)
Maj:
- gmina Siechnice: powołanie 5 pomników przyrody, wiąz pospolity o obwodzie 423 we wsi Kotowice, dąb szypułkowy o obwodzie 377 cm we wsi Sulęcin-Szostakowice, platan klonolistny o obwodzie 300 cm we wsi Święta Katarzyna, wielopniowa forma cisa pospolitego o obwodach 50+42+62+18+18+18 cm we wsi Święta Katarzyna oraz aleja 35 drzew z gatunku lipa drobnolistna o obwodach w graniach 151-252 cm we wsi Sulęcin-Szostakowice.
- gmina Twardogóra: powołanie 5 pomników przyrody, dąb szypułkowy Bliźniak o obwodzie 916 cm we wsi Goszcz, dąb szypułkowy Henryk o obwodzie 616 cm we wsi Goszcz, dąb szypułkowy Silny Duch o obwodzie 470 cm we wsi Goszcz, dąb szypułkowy Goluś o obwodzie 443 cm we wsi Gola Wielka i jesion wyniosły Twardoskróy o obwodzie 310 cm w mieście Twardogóra.
Czerwiec:
- gmina Jaworzyna Śląska: zniesienie ochrony z 14 sztuk drzew wchodzących w skład alei 48 kasztanowców zwyczajnych.
- gmina Jemielno: powołanie 1 pomnika przyrody, platan klonolistny o obwodzie 635 cm we wsi Luboszyce.
- gmina Oborniki Śląskie: powołanie 1 pomnika przyrody, dąb szypułkowy Victoria o obwodzie 480 cm w mieście Oborniki Śląskie.
- gmina Wrocław:
- zniesienie ochrony z 2 sztuk drzew z grupy 4 wiązów szypułkowych rosnących na os. Jarnołtów.
- zniesienie ochrony z 1 pomnika przyrody dąb błotny o obwodzie 290 cm rosnącego na os. Strachowice.
Lipiec:
- gmina Duszniki-Zdój: zniesienia ochrony z 1 pomnika przyrody, buk pospolity f. purpurowa o obwodzie 373 cm rosnącego w parku zdrojowym.
Sierpień: brak uchwał
Wrzesień: brak uchwał
- wycięcie dorodnego buka będącego zapomnianym pomnikiem przyrody w gminie Trzebnica. Rósł on w miejskim parku naprzeciwko Sądu Rejonowego.
Październik:
- gmina Milicz: powołanie 1 pomnika przyrody, dąb szypułkowy Baryczanin o obwodzie 460 cm w mieście Milicz.
- gmina Trzebnica: powołanie 1 pomnika przyrody, buk zwyczajny f. purpurowa o obwodzie 343 cm w mieście Trzebnica.
Listopad:
- gmina Jelcz-Laskowice: powołanie serii 8 pomników przyrody obejmujących:
- grupę 34 drzew z gatunku dąb szypułkowy i 1 szt. lipy drobnolistnej we wsi Chwałowice
- grupę 3 szt. drzew z gatunku dąb szypułkowy o obwodach 517, 329 i 349 cm na osiedlu Jelcz
- grupę 41 drzew z gatunku dąb szypułkowy rosnące na os. Jelcz pomiędzy ul. Kukułczą i Odrzańską
- 5 pojedynczych drzew z gatunku: dąb szypułkowy o obwodzie 363 cm we wsi Brzezinki, platan klonolistny o obwodzie 523 cm we wsi Miłocice, dąb szypułkowy o obwodzie 344 cm na osiedlu Jelcz, dąb szypułkowy o obwodzie 381 cm we wsi Chwałowice, jesion wyniosły o obwodzie 348 cm we wsi Miłocice
- gmina Nowogrodziec: zniesienie ochrony z 1 drzewa wchodzącego w skład alei drzew z gatunku lipa drobnolistna przy ul. Kolejowej w Nowogrodźcu.
- gmina Polanica-Zdrój, zniesienie ochrony z 1 szt. krzewu różanecznika (Rhododendron catawbiense) wchodzącego w skład grupy „Skupnia Różaneczników” w parku zdrojowym.
- gmina Zgorzelec: zniesienie ochrony z 3 drzew wchodzących w skład alei 71 drzew z gatunku dąb szypułkowy w miejscowości Gronów
Grudzień:
- gmina Bolesławiec: powołanie 3 pomników przyrody, lipa szerokolistna Nimloth o obwodzie 513 cm (obręb Kruszyn), lipa szerokolistna Laszka o obwodzie 496 cm (obręb Trzebień Mały) i jesion wyniosły Jonasz o obwodzie 280 cm (obręb Suszki).
- gmina Trzebnica: zniesienia ochrony z 1 pomnika przyrody, lipa drobnolistna o obwodzie 285 cm rosnącej w parku im. Pary Prezydenckiej w Trzebnicy.
- powiększenie rezerwatu przyrody Śnieżnik Kłodzki o 39,95 ha oraz Jaskinia Niedźwiedzia o 144,35 ha w gminie Stronie Śląskie. Zarządzenie zostało opublikowane w kolejnym roku, tj. 02.01.2023.
Podsumowanie:
- zniesione całe pomniki przyrody: 10 pojedynczych drzew, 1 grupa (3 szt.)
- zniesione fragmenty pomników przyrody: 21 drzew z 5 pomnikowych alei, 1 krzew
- powołane pomniki przyrody: 32 pomniki obejmujące 140 drzew
- powołane obszary chronione:
- rezerwaty przyrody: 0
- użytki ekologiczne: 0
- zespoły przyrodniczo-krajobrazowe: 0
- obszary chronionego krajobrazu: 0
- parki krajobrazowe: 0
- stanowiska dokumentacyjne: 4
Sezon 2022 nie jest tak wspaniały jak wcześniejszy rok 2021, kiedy to dokonano rekordowo dużego zwiększenia liczby pomnikowych drzew. Jednak bilans i tak wyszedł dodatni, trochę skromniejszy pod względem liczby powołanych pomników ale liczba samych drzew jest bardzo duża bowiem objęto ochroną kilka dużych alei. Łącznie pomnikami zostało 140 drzew w 35 pomnikach przyrody. Ochronę zdjęto z 34 drzew, więc bilans jest wyraźnie dodatni. Do najważniejszych pomników należą najwyższe obecnie drzewa w kraju daglezja Helena i świerk Antoni, które zostały powołane do ochrony w ekspresowym (jak na polskie warunki) tempie od momentu dokonania pomiarów. Niemalże jak co roku liczba powoływanych terenów chronionych w poszczególnych kategoriach wynosi zero. Ostatni rezerwat powstał 8 lat temu (Mszana i Obłoga w 2015 r.). Lepiej wygląda sytuacja z użytkami ekologicznymi, choć w 2022 roku nie powołano ani jednego. O parkach krajobrazowych nawet nie ma co wspominać. Ich „złoty okres” przypadał na lata 90 ubiegłego wieku i tam też się zakończył (ostatni park powstał w 1998 r.). Dużym zaskoczeniem jest powołanie 4 stanowisk dokumentacyjnych. Liczba niby nie duża ale do tej pory w całym województwie ich suma wnosiła 4 (Kopalnia Uranu w Kletnie, Lessy Winnej Góry, Sztolnia Robert, Sztolnia Wapienna), czyli dokonano dwukrotnego zwiększenia ich liczby. Jednak do najważniejszych wydarzeń roku 2022 należy ogromne powiększenie rezerwatów w Masywie Śnieżnika, tworząc rozległy obszar ochronny rozciągający się od ostatnich zabudowań Kletna aż po granicę z Republiką Czeską. Tak więc rok 2022 nie był zły.