Przewodnik po Czerwcowej Przyrodzie!

16 maja 2025 Wyłączono przez admin

Czerwiec to prawdopodobnie najpiękniejszy miesiąc w roku. Jest to bowiem sam środek wegetacji, gdy lasy, łąki, murawy i torfowiska mieniąc się zielenią i niezliczonym kwieciem. Tak jak wiosną kwiaty królowały w lasach, a w lipcu będą królować na łąkach, tak w czerwcu zarówno lasy jak i łąki są w pełni ukwiecone. Do tego królestwo zwierząt także w pełni budzi się do życia, szczególnie w świecie owadów. Dlatego zapraszamy do naszego przewodnika po najlepszych miejscach do odwiedzenia w miesiącu czerwcu.

Na wstępnie chcemy zaznaczyć, iż każdy rok jest inny. Nie zawsze dane rośliny będą kwitły w konkretnym przedziale czasowym. Gdy zima się przeciąga, a wiosna jest zimna, wtedy wegetacja jest opóźniona. Odwrotnie będzie w wyjątkowo ciepłym i suchym roku, gdy czerwcowa roślinność może rozkwitać już w maju. Należy mieć to na uwadze w czasie planowania wycieczek! W artykule przyjęliśmy typowy czerwiec, czyli gdy szczyt kwitnienia przypada idealnie na połowę miesiąca.

Ciepłolubne lasy w pełni rozkwitu

Dzień Dziecka czy też długi weekend Bożego Ciała to idealne momenty, by móc podziwiać różnorodność biologiczną lasów. Święto przeważnie przypada na połowę czerwca, wtedy to na wapiennych zboczach o południowej ekspozycji napotkamy ciepłolubne buczyny storczykowe – prawdziwy skarb botaniczny regionu. Te wyjątkowe lasy, porastające wapienne podłoże, zachwycają bogactwem storczyków, które właśnie w czerwcu prezentują swoje najpiękniejsze kwiaty. Spacerując leśnymi ścieżkami, warto wypatrywać storczyków:

buławnik wielkokwiatowy (Cephalanthera damasonium), o kremowobiałych kwiatach i eliptycznych liściach w kolorze szarozielonym. Gatunek ten przeważnie rozkwita w pierwszej połowie czerwca. Spotkać go można głównie w Sudetach, gdzie najczęściej występuje w Górach Kaczawskich, Paśmie Krowiarek i na Pogórzu Bolkowskim.
podkolan biały (Platanthera bifolia), jeden z dwóch gatunków podkolanów występujących w Polsce o białych, przyjemnie pachnących kwiatach. Gatunek występuje zarówno na nizinach jak i w górach więc okres jego kwitnienia wypada tak naprawdę na cały miesiąc, gdzie najwcześniej można zobaczyć jego kwiaty na łąkach w dolinie Odry i Baryczy, a najpóźniej w wyższych położeniach gór jak Góry Orlickie, Góry Wałbrzyskie czy Karkonosze.
gnieźnik leśny (Neottia nidus-avis), jest to niezwykły storczyk. Nie posiada liści ani chlorofilu, z ziemi wyrasta sam kwiatostan o beżowo-brązowych kolorach. Występuje w całym województwie, jednak najpospolitszy jest w Górach Kaczawskich i na Masywie Śnieżnika.
Na początku czerwca w Górach Kaczawskich można wyszukiwać pięknych obuwików pospolitych (Cypripedium calceolus), które w tym regionie zakwitają wyjątkowo późno, bo na początku czerwca. Ten zagrożony wyginięciem storczyk na większości stanowisk rozkwita w maju, często już w pierwszej połowie. Jednak tutaj widocznie panuje chłodny mikroklimat powodując, że obuwiki otwierają swoje kwiaty wyjątkowo późno.

Gdzie występują najpiękniejsze buczyny?

Bukowa Góra

Jeziorko Daisy

Krowiarki

Masyw Miłka

Maślak

Wapniarka

Wapniki i Wysoka

Jednak prawdziwym królem regionu dolnośląskiego w czerwcu są świetliste dąbrowy – rzadkie i cenne siedlisko, w których dominują majestatyczne dęby z bogatym runem. Wg niektórych źródeł, świetliste dąbrowy są najbogatszym florystycznie siedliskiem leśnym w Polsce. W czerwcu przypada szczyt kwitnienia tamtejszej flory. Dokładnie kiedy korony drzew są w pełni ulistnione ale jednak przepuszczają dużo światła. Wtedy to dno lasu mieni się wszelkimi kolorami kwiatów. Do najważniejszych należą: ciemiężyk białokwiatowy, dzwonek brzoskwiniolistny, lilia złotogłów, miodownik melisolistny, naparstnica pospolita, koniczyna dwukłosowa, koniczyna długokłosowa, lepnica zwisła, podkolan biały, smółka pospolita. To doskonałe miejsce na relaksujący spacer i fotografowanie przyrody.

Gdzie występują najpiękniejsze dąbrowy?

Bazaltowa Góra

Bezimienne Wzgórza na północ od Bolkowa

Dąbrowy nad Siedmicą

Dębowa Góra k. Dobromierza

Dobromierz – lasy naokoło zalewu

Lipska Góra i Żarnowiec

Przełomy pod Książem

Radogost

Skała w Sadach

Wąwóz Lipa

Wąwóz Siedmicki

Wzgórza Oleszeńskie

Kolorowe mozaiki muraw i łąk

Oprócz lasów, prawdziwa eksplozja kolorów wybucha także na terenach łąk i muraw. Czerwiec to czas kiedy rozkwitają dolnośląskie murawy kserotermiczne – ciepłolubne zbiorowiska roślinne porastające najsuchsze i najcieplejsze miejsc. To właśnie wtedy prezentują one pełnię kolorów dzięki kwitnącym gatunkom, takim jak:

dwulistnik pszczeli (Ophrys apifera), stosunkowo nowy gatunek dla flory kraju i regionu. Obecnie w Sudetach znane są aż dwa jego stanowiska, oba w sąsiedztwie czynnych kamieniołomów. Ze względu na rzadkość i niewielką populację każde nowe stanowisko warto zgłosić do RDOŚ lub do któregoś z przyrodników zajmujących się storczykami.
dziewanna fioletowa (Verbascum phoeniceum), jest to bardzo rzadki składnik dolnośląskiej flory, znana głównie z kilku stanowisk na Przedgórzu Sudeckim, gdzie jej wysokie, fioletowe kwiaty powiewają na południowych, silnie nasłonecznionych stokach.
gółka długoostrogowa (Gymnadenia conopsea), piękny storczyk o jasnoróżowych lub fioletowych i pięknie pachnących kwiatach. Gatunek ostał się w województwie tylko w Sudetach, gdzie występuje relatywnie często na obszarach z niskimi murawami lub nieczynnymi kamieniołomami. Najliczniejsze stanowiska stwierdzono w Górach Kaczawskich, Górach Wałbrzyskich i oraz w Górach i na Pogórzu Orlickim.
lilia bulwkowata (Lilium bulbiferum), jeden z najpiękniejszych gatunków kserotermicznych, mający największe kwiaty wśród wszystkich dziko rosnących w Polsce roślin. Ich jaskrawe, pomarańczowo-czerwone kwiaty są widoczne z daleka. Sudety to także jedno z dwóch miejsc w Polsce, gdzie populacje uznaje się za naturalne. Można je spotkać w Sudetach Środkowych i Wschodnich, m.in. Góry Kamienne, Góry Orlickie i Pasmo Krowiarki.
róża francuska (Rosa galica), jeden z najniższych gatunków róży, który jest także jedyną chronioną różą. Jej jasnoróżowe i pachnące kwiaty można spotkać niemal w całym województwie. Występuje dość licznie w dolinie Odry, w tym na wrocławskich wałach przeciwpowodziowych, w dolinach rzek Baryczy, Oławy, Jezierzycy a także w niższych położeniach górskich.
szafirek miękkolistny (Muscari comosum), jest to jeden z rzadszych przedstawicieli rodzimej flory. W województwie posiada tylko kilka stanowisk, w większości położonych gdzieś w pobliżu doliny Odry. Warto tu nadmienić, że na terenach Wrocławia występuje prawdopodobnie największa krajowa populacja licząca nawet kilka tysięcy kwitnących osobników.
zaraza (Orobanche), pod tą jakże niemiłą nazwą kryje się cały rodzaj roślin będących pasożytami. Nie wytwarzają liści, ani chlorofilu i wszelkie składniki pobierają od roślin-żywicieli. Na Dolnym Śląsku rośnie kilka gatunków, z czego w czerwcu kwitnie m.in. zaraza wielka (O. elatior), którą spotkać można w Górach Orlickich, Paśmie Krowiarek i izolowanym stanowisku pod Miliczem, oraz zaraza bladokwiatowa (O. reticulata) spotykana w wielu miejscach Gór Kaczawskich.
zerwa kulista (Phyteuma orbiculare), rzadka i niezwykła z wyglądu roślina. Ma ciemnoniebieskie kwiaty zebrane w główkę na szczycie łodygi, które tworzą „jeżowaty” w wyglądzie kwiatostan. Na Dolnym Śląsku stwierdzona tylko z Ziemi Kłodzkiej, gdzie rośnie na murawach Gór Stołowych i Gór Orlickich.

Murawy kserotermiczne to nie tylko rośliny, to także raj dla miłośników fotografii przyrodniczej i entomologów – na kwiatach można zaobserwować dziesiątki gatunków motyli i innych owadów jak paź królowej, witeź żeglarz, czerwończyk nieparek czy całe stada różnorakich modraszków, których rozpoznawanie najlepiej zostawić wprawionym specjalistom i pasjonatom. Na Ziemi Kłodzkiej możemy poszukać rzadkiej i do niedawna niemal wymarłej trajkotki czerwonej (Psophus stridulus), która posiada niezwykłą cechę, w czasie ucieczki rozpościera i ukazuje swoje czerwone skrzydła, jednocześnie wydając z siebie specyficzny dźwięk (stąd nazwa).

Gdzie występują najpiękniejsze kserotermy?

Grodczyn-Homole

Kamieniołom Miłek

Kamieniołom Mysłów-Sobocin

Połom

Wzgórza Lipy

Nieco rzadziej spotkamy murawy panońskie – unikatowe zbiorowiska stepowe z wieloma rzadkimi roślinami, które w Polsce znane są tylko z Dolnego Śląska! Ich bogactwo gatunkowe zachwyca różnorodnością form i barw. W czerwcu, podczas długiego weekendu, prezentują się wyjątkowo malowniczo, tworząc naturalne ogrody pełne dzwonków, czyścic, lepnic, smółek, goździków i rozchodników oraz rzadkich gatunków jak perłówka siedmiogrodzka. Jest to bardzo charakterystyczny gatunek trawy, którego kwiatowe kłoski zebrane w gęstą, wiechę o szorstkiej osi przypominającą z wyglądu puchaty ogon lisa. Na Dolnym Śląsku znana jest tylko z kilku stanowisk rozsianych głównie po Przedgórzu i Pogórzu Sudeckim.

Gdzie występują najpiękniejsze siedliska panońskie?

Czarne Wzgórze k. Lutyni

Dobromierz – skały nad zalewem

Kruczy Kamień

Krzyżowa Góra

Masyw Ślęży

Ostrzycka Proboszczowicka

Przełomy Nysy

Wilcza Góra

Doliny potoków i wilgotniejsze obszary to królestwo łąk trzęślicowych, które w czerwcu zachwycają fioletowymi łanami kosaćców syberyjskich. Te przepiękne kwiaty, przypominające egzotyczne orchidee, tworzą bajkowy krajobraz, który na długo pozostaje w pamięci. Oprócz kosaćców, które dominują w krajobrazie łąk, w siedlisku możemy spotkać także mieczyki, pajęcznice, rdesty. Przy odrobinie szczęścia można spotkać bardzo rzadkiego pszeńca grzebieniastego, który do niedawna uznawany był za wymarłego w regionie lub kruszczyka błotnego, naszego jedynego kruszczyka występującego naturalnie na łąkach a nie w lasach. Na kilku łąkach ostała się także kukułka krwista, gatunek niemal wymarły w województwie. Łąki trzęślicowe to także dom dla wielu rzadkich motyli i ptaków, które można obserwować podczas spokojnych wędrówek.

Gdzie występują najpiękniejsze siedliska trzęślicowe?

Dębiańskie Mokradła

Łąka Sulistrowicka

Łąki Krzydlińskie

Łąki Muchowskie

Łąki Zagórzyckie

Łąki k. Nowej Wsi Małej

Łąki k. Pomocnego

Polana Grochowska

Polder i Bielawka, rezerwaty społeczne

Tereny Wodonośne we Wrocławiu

Tereny górskie i wysokogórskie Karkonoszy

Długi weekend Bożego Ciała to wyjątkowy moment, by odkryć największe bogactwo Karkonoszy – ich niezwykłą przyrodę. Fakt, w tym okresie na szlakach będą gigantyczne tłumy … jednak czego się nie robi dla obejrzenia unikatów na skalę regionu i świata. Najwyższe pasmo Sudetów zachwyca o tej porze roku pełnią życia i barw, oferując niezapomniane doświadczenia dla wszystkich miłośników górskich wędrówek. Czerwcowe dni przynoszą idealne warunki do eksploracji unikatowych siedlisk przyrodniczych, które czynią Karkonosze jednym z najcenniejszych przyrodniczo regionów w Polsce.

Wysokogórskie torfowiska Karkonoszy to prawdziwe przyrodnicze sanktuaria, które w czerwcu prezentują się wyjątkowo malowniczo. Te unikatowe w skali europejskiej ekosystemy, zwane także subarktycznymi, są pozostałością po epoce lodowcowej. Podczas wycieczki na Równię pod Śnieżką czy w okolice Wielkiego Stawu i Małego Stawu można podziwiać charakterystyczną roślinność torfowiskową z kępami wełnianki pochwowatej i rosiczką okrągłolistną. Natomiast przy szlakach warto wypatrywać karkonoskich rarytasów jak czosnek syberyjski, wełnianeczka darniowa czy turzyca patagońska.

Czerwiec to szczególny czas dla miłośników storczyków, gdyż właśnie wtedy zakwita listera sercowata – drobny storczyk o zielonkawych kwiatach i charakterystycznych sercowatych liściach. Cierpliwi obserwatorzy mogą również wypatrzeć żłobika koralowego – fascynującą roślinę pozbawioną chlorofilu, której czerwonobrunatne pędy przypominają koralowce. Te botaniczne skarby, choć niepozorne, stanowią prawdziwe rarytasy dla miłośników karkonoskiej przyrody.

Karkonoskie łąki i murawy w czerwcu prezentują niezwykłą serię barw i zapachów. Ekosystemy te są dziś prawdziwą ostoją bioróżnorodności. Podczas długiego weekendu Bożego Ciała można podziwiać je w pełni rozkwitu, kiedy rozświetlają je tysiące kwiatów. Na szczególną uwagę zasługuje gnidosz sudecki – endemiczny gatunek występujący wyłącznie w Karkonoszach. Jego różowe kwiaty zebrane w charakterystyczne kwiatostan stanowią prawdziwą ozdobę górskich łąk. Równie fascynujący jest gołek białawy – drobny storczyk o białych lub kremowych kwiatach, który preferuje nasłonecznione i suche stanowiska. Karkonosze są obecnie jedynym znanym miejscem występowania w województwie.

Prawdziwym klejnotem karkonoskich łąk jest kukułka sudecka – storczyk o niepewnej sytuacji taksonomicznej ale posiadający intensywnie różowe kwiaty, który w czerwcu prezentuje się najpiękniej. To dla niego warto wybrać się na wędrówkę szlakami prowadzącymi przez górskie polany i hale. Wśród innych kwiatów warto szukać niebieskiego przetacznika stokrotkowego pod kopułą Śnieżki, żółtych kwiatów pięciorników i rozchodników, pomarańczowych jastrzębów czy pomału otwierających swoje kwiaty niebielistek, kukułek Fuchsa i modrzyków.

Unikatowe siedliska Gór Orlickich

Góry Orlickie, malowniczy zakątek pogranicza polsko-czeskiego, zapraszają na fascynującą przygodę wśród unikatowych siedlisk przyrodniczych. Ten mniej zatłoczony fragment Sudetów to prawdziwy raj dla miłośników natury poszukujących autentycznych doznań i spokoju. Zieleniec w okresie letnim pustoszeje i staje się spokojną i relatywnie cichą górską osadą.

Na łagodnych zboczach i w dolinach Gór Orlickich natkniesz się na niezwykłe młaki niskoturzycowe – podmokłe siedliska zasilane wodami źródliskowymi. Te niewielkie, wilgotne enklawy zachwycają różnorodnością roślin bagiennych i traw. Wiosną i latem mienią się soczystą zielenią, tworząc doskonałe tło dla barwnych kwiatów, takich jak storczyki czy wełnianki. Wędrując szlakami w okolicach Dusznik-Zdroju czy Zieleńca, wypatruj tych malowniczych mokradeł, które stanowią ważne ostoje dla wielu rzadkich gatunków jak kukułka Fuchsa, kruszczyk błotny, ciemiężyca zielona, jaskier platanolistny czy tłustosz pospolity.

Torfowiska zasadowe Gór Orlickich to prawdziwe botaniczne perły regionu. W przeciwieństwie do kwaśnych torfowisk, te unikatowe siedliska rozwijają się na podłożu bogatym w związki wapnia, co sprzyja występowaniu rzadkich gatunków roślin. W sezonie letnim poszukaj ich zwłaszcza w rejonie Zieleńca i Lasówki. Tutejsze torfowiska zasadowe, z charakterystycznymi mchami, turzycami i storczykami, tworzą krajobraz niczym z bajki. To doskonałe miejsca na chwilę wytchnienia i kontemplacji przyrody podczas górskiej wycieczki. Na Torfowisku pod Zieleńcem (już po stronie Gór Bystrzyckich) można natrafić na unikat w skali kraju, czyli podgatunek kukułki plamistej notowany w kraju tylko z tego torfowiska.

Na wyższych partiach zboczy Gór Orlickich spotkasz piękne jaworzyny górskie – wielogatunkowe lasy, w których dominują jaworzy, wiązy górskie i lipy. Siedlisko to znane jest w województwie tylko z Ziemi Kłodzkiej. Te naturalne lasy liściaste zachwycają swoją monumentalnością i bogactwem runa leśnego. Wiosną, zanim rozwiną się liście, dno lasu pokrywa się kolorowym kobiercem kwiatów. Latem jaworzyny oferują przyjemny cień podczas wędrówek, a jesienią zachwycają paletą ciepłych barw. Najpiękniejsze fragmenty jaworzyn można podziwiać na zboczach opadających do Doliny Bystrzycy Dusznickiej.

Góry Orlickie to doskonały kierunek dla osób ceniących autentyczne doświadczenia przyrodnicze z dala od zatłoczonych szlaków. Wybierz się tu na długi weekend lub wakacyjny pobyt, by odkryć spokój i harmonię tych niezwykłych siedlisk przyrodniczych.

Gdzie występują najpiękniejsze siedliska Gór Orlickich?

Bukačka, rezerwat przyrody (po czeskiej stronie)

Dolina Bystrzycy Dusznickiej

Hořečky, rezerwat przyrody (po czeskiej stronie)

Kozia Hala

Orlica, szczyt

Pańska Góra i Zimne Wody

Siódme Niebo nad Zieleńcem

Torfowisko pod Zieleńcem

Źródliska Brameckiej Wody

Czerwiec to Także Czas Zwierzaków

Dolny Śląsk, z jego zróżnicowanym krajobrazem obejmującym zarówno niziny, pogórza, jak i pasma górskie, stanowi doskonałe siedlisko dla wielu rzadkich i chronionych gatunków owadów, wiele z nich pojawia się właśnie w czerwcu. Bogactwo przyrodnicze tego regionu wynika zarówno z jego położenia geograficznego, jak i występowania dobrze zachowanych fragmentów lasów liściastych, łąk oraz dolin rzecznych. Poniżej prezentujemy kilka wyjątkowych gatunków owadów, które można spotkać na Dolnym Śląsku w omawianym miesiącu.

Kozioróg dębosz (Cerambyx cerdo), jest to jeden z największych i najbardziej efektownych chrząszczy występujących w Polsce, osiągający długość ciała do 55 mm. Na Dolnym Śląsku występuje głównie w starych dąbrowach, szczególnie w dolinie Odry, Baryczy oraz w dolinach Widawy, Oławy i Bobru. Zasiedla wiekowe, osłabione dęby rosnące w nasłonecznionych miejscach. Jego larwy rozwijają się w drewnie żywych dębów przez okres 3-5 lat, drążąc w nich rozległe korytarze, co sprawia, że gatunek ten jest ściśle związany ze starodrzewami dębowymi. Jest to gatunek objęty ścisłą ochroną oraz programami ochrony czynnej w ramach sieci Natura 2000.
Jelonek rogacz (Lucanus cervus), nasz największy chrząszcz, którego samce charakteryzują się imponującymi żuwaczkami przypominającymi poroże jelenia. Na Dolnym Śląsku występuje głównie w ciepłych i nasłonecznionych lasach liściastych z dużym udziałem dębów, szczególnie w Borach Dolnośląskich. Larwy jelonka rozwijają się w sąsiedztwie korzeni dębów przez okres kilku lat, co czyni ten gatunek silnie zależnym od obecności starych drzew i martwego drewna w ekosystemie leśnym. Z uwagi na fragmentację siedlisk i zanikanie starych lasów liściastych, populacja jelonka rogacza na Dolnym Śląsku jest wyjątkowo zagrożona.
Przeplatka maturna (Euphydryas maturna), jest to średniej wielkości motyl dzienny o charakterystycznym pomarańczowo-brązowym ubarwieniu skrzydeł z czarnym wzorem przypominającym mozaikę. Pojawia się w czerwcu w wilgotnych lasach liściastych i łęgowych, głównie w dolinie Odry i Baryczy, gdzie jej gąsienice żerują na liściach jesionu wyniosłego. Z uwagi na ścisłe wymagania siedliskowe i skomplikowany cykl rozwojowy, gatunek ten jest szczególnie wrażliwy na zmiany zachodzące w środowisku naturalnym. Największym zagrożeniem jest masowe zamieranie jesionów. Na terenie Dolnego Śląska przeplatka maturna objęta jest monitoringiem przyrodniczym i programami ochrony w ramach sieci Natura 2000.
Modraszek telejus (Phengaris teleius), to niewielki motyl dzienny o błękitnych skrzydłach z charakterystycznym czarnym obramowaniem. Na Dolnym Śląsku występuje na wilgotnych łąkach trzęślicowych w dolinach rzecznych, gdzie istnieją populacje jego rośliny żywicielskiej – krwiściągu lekarskiego. Cykl życiowy tego motyla jest fascynujący – jego gąsienice początkowo żerują na kwiatach krwiściągu, a następnie są adoptowane przez mrówki z rodzaju Myrmica, w których gniazdach przechodzą dalszy rozwój, pod czujnym okiem mrówek. Ze względu na złożone zależności ekologiczne i zanikanie odpowiednich siedlisk, modraszek telejus należy do najbardziej zagrożonych gatunków motyli na Dolnym Śląsku.

: Forma telodontyczna

Pamiętajcie także, że to my jesteśmy gośćmi wizytując cenne przyrodniczo obszary. Tak więc:

W parkach narodowych i rezerwatach przyrody poruszaj się wyłącznie po wyznaczonych szlakach i ścieżkach. Na innych terenach także staraj się chodzić po wydeptanych ścieżkach aby nie niszczyć pozostałej roślinności i nie płoszyć zwierząt. Schodzenie ze szlaków może prowadzić do erozji gleby oraz przypadkowego deptania rzadkich gatunków roślin.
Nie zostawiaj po sobie żadnych śmieci, gdyż mogą one stanowić śmiertelne zagrożenie dla zwierząt. Wszystko, co przyniosłeś ze sobą, zabierz z powrotem.
Zachowaj ciszę w lesie i na łące, ponieważ hałas płoszy dzikie zwierzęta i zaburza ich naturalne zachowania. Spokojny turysta ma większą szansę na obserwację dzikich zwierząt w ich naturalnym środowisku.
Nie zrywaj roślin, nie łam gałęzi i nie zbieraj grzybów w miejscach objętych ochroną. Dodatkowo poza obszarami chronionymi warto pamiętać, że wiele gatunków roślin i grzybów jest rzadkich, chronionych lub pełni ważną rolę w ekosystemie.
Nie rozpalaj ognisk poza miejscami do tego wyznaczonymi, gdyż grozi to pożarem lasu. Pamiętaj, że nawet niewielka iskra może doprowadzić do tragedii ekologicznej.
Obserwuj dzikie zwierzęta z bezpiecznej odległości, nie próbując ich dotykać ani dokarmiać. Dzikie zwierzęta powinny zachować naturalny lęk przed człowiekiem dla własnego bezpieczeństwa.
Nie wprowadzaj psów bez smyczy do lasu i na łąki, ponieważ mogą one płoszyć lub atakować dzikie zwierzęta. Nawet najlepiej wychowany pies kieruje się instynktem, który może być niebezpieczny dla dzikich mieszkańców lasu.
Szanuj infrastrukturę turystyczną, która służy ochronie przyrody i zapewnieniu bezpieczeństwa zwiedzającym. Zniszczone tablice informacyjne, znaki czy barierki nie będą mogły służyć innym turystom.
Dostosuj swoje zachowanie do warunków pogodowych i pory roku, pamiętając o odpowiednim ubiorze i wyposażeniu. Właściwe przygotowanie do wycieczki zmniejsza ryzyko wypadków i potrzebę interwencji służb ratunkowych.
Dostosuj strój do miejsca, które planujesz odwiedzić. Długie i jasne spodnie zalecane są na wizyty na łąkach (jasny kolor ułatwi wypatrzenie potencjalnych kleszczy), kalosze polecane są na torfowisko i inne mokradła. Natomiast w wysokie góry zawsze warto wziąć kurtkę.
Zgłaszaj odpowiednim służbom zaobserwowane zagrożenia, takie jak pożary, kłusownictwo czy dzikie wysypiska śmieci. Twoja czujność może przyczynić się do ochrony cennych ekosystemów.