Pomniki Przyrody we wsi Brochocin

Pomniki Przyrody we wsi Brochocin

12 kwietnia 2019 Wyłączono przez admin

Brochocin to niewielka wieś położna na Zaczarowanych Wzgórzach, która posiada bardzo liczne zgromadzenie pomnikowych drzew zgrupowanych wokół malowniczego jeziorka w niewielkiej dolince. Na powierzchni mocno zaniedbanego parku znajduje się 9 pomników obejmujących 16 drzew, w tym dorodne lipy, klony, kasztanowce, sosny oraz magnolię. W parku znajduje się także wiele innych dorodnych drzew zasługujących na ochronę. A to wszystko w spokojnej wsi nieopodal Trzebnicy. 


Typ ochrony: Pomnik Przyrody

Data utworzenia: 1995

Powierzchnia:  –

Powiat: Trzebnicki

Gmina: Trzebnica

Nadleśnictwo: Oborniki Śląskie


Akt prawny: Uchwała nr XI/85/95 Rady Miasta i Gminy Trzebnica z dnia 29 czerwca 1995r. w sprawie uznania za pomnik przyrody.

Położenie: Wszystkie pomniki przyrody położone są we wsi Brochocin leżącej około 4 km na południowy-wschód od miasta Trzebnica, w zachodniej części Zaczarowanych Wzgórz będących fragmentem regionu Wzgórz Trzebnickich. Drzewa ulokowane są wokół niewielkiego zbiornika i w okolicach podupadającego pałacyku na terenie dawnych założeń parkowych w środkowej części wsi, na działce 44/1. Lokalizacja poszczególnych pomników jest zawarta przy indywidualnych opisach drzew.

Położony we wschodniej części wsi park jest bardzo skromną pozostałością po dawnych XVIII-wiecznych założeniach parkowo-folwarcznych, po których ostał się niewielki pałacyk, obecnie popadających w ruinę. Historia budynku jest znacznie starsza niż park albowiem na terenie majątku około 1541 r. powstała siedziba rycerska, która została ostatecznie przebudowana w latach 1860-1880 na obecnie widoczny pałacyk. Sam park założony został na niewielkim wzniesieniu, które opada w kierunku zbiornika. Jego północną granicę wyznacza potok Jagodnica. Pozostałe granice uległy zatarciu w skutek zaniedbań, zarastania i rozbudowy wiejskiej infrastruktury. Mimo niewielkich rozmiarów występuje tutaj urozmaicona rzeźba terenu w postaci drobnych wzgórz, wąwozów i dolinek. Na założeniach parkowych rośnie wiele dorodnych drzew, wiele o wymiarach pomnikowych. Notuje się tutaj  takie gatunki jak lipa drobnolistna, świerk pospolity, sosna wejmutka, klon pospolity, klon jawor, cis pospolity, kasztanowiec biały, grab pospolity, buk pospolity, jesion wyniosły, platan klonolistny, dąb szypułkowy i robinia akacjowa. Część drzew została objęta ochroną pomnikową:

Grupa 3 drzew lipa drobnolistna (Tilia cordata) o obwodach pni 370, 310 i 275 cm oraz wysokościach całkowitych wynoszący kolejno 29, 27 i 27 m. Okazy zlokalizowane są w północno-wschodniej części parku, przy wysychającym kanale, który doprowadza wodę do zbiornika. Dwa drzewa charakteryzują się zdrową kondycją o stosunkowo prostych pniach i licznych, jednak cienkich i niezbyt masywnych konarach. U lipy o obwodzie 370 cm występuje zrost dwóch pni na wysokości około 2,5-3 m. Na drzewach nie ma oznak chorobowych, jednak trzecia lipa posiada silnie uszkodzony pień, który jest częściowo pozbawiony kory z mocno popękaną tkanką. W części koron widoczne są obfite pojawy jemioły.

Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanom) o obwodzie 260 cm i wysokości całkowitej 28 m. Okaz zlokalizowany jest przy zachodnim brzegu stawu. Okaz charakteryzuje się średnią kondycją. W dolnej części pnia występuje dziupla oraz blizna po ułamanym konarze, dodatkowo okaz nosi ślady inwazji szrotówka kasztanowcowiaczka. Samo drzewo posiada drobne i cienkie gałęzie, za wyjątkiem jednego konaru o specyficznym esowatym kształcie.

Sosna czarna (Pinus nigra) o obwodzie 345 cm i wysokości całkowitej 25 m. Okaz zlokalizowany jest we wschodniej części założeń parkowych, kilkanaście metrów od stawu. Okaz charakteryzuje się dobrą kondycją o grubym i silnym pniu, pozbawionym na znacznym odcinku gałęzi. Wokół drzewa występują gęste zarośla samosiejek krzewów i mniejszych drzew, które spowodowały, że sosna nabrała parasolowego pokroju. Na wysokości pomnikowej tabliczki przybito znak o zakazie połowu ryb.

Sosna wejmutka (Pinus strobus) o obwodzie 240 cm i wysokości całkowitej 28 m. Okaz zlokalizowany jest przy północno-zachodnim brzegu stawu. Samo drzewo jest martwe, pozbawione większości gałęzi, które po zamarciu zaczęły samoistne odpadać. Pień mocno przechylony w kierunku stawu o około 30°. Jest to jedno z 3 martwych lub zamierających pomnikowych drzew na terenie parku.

Grupa 6 drzew lipa drobnolistna (Tilia cordata) o obwodach pni 256, 295, 265, 300, 310 i 390 cm oraz wysokościach całkowitych wynoszący kolejno 27, 28, 30, 29, 28 i 28 m. Okazy zlokalizowane są wokół południowych i południowo-zachodnich brzegów stawu. Ze względu na liczbę, drzewa charakteryzuje zróżnicowany stan zdrowotny, od okazów martwych i powalonych (lipa z zachodniego skraju szpaleru) po zdrowe i bez większych oznak chorobowych. Lipy posiadają urozmaicony pokrój, większość okazów ma prosty pień, za wyjątkiem okazu 295 cm, który jest silnie przechylony w kierunku stawu oraz jednego drzewa o bardzo nisko rozgałęziającej się koronie. Konary i gałęzie w znacznej mierze rozwinęły się w kierunkach z dobrym dostępem do światła, tj. w kierunku otwartej przestrzeni stawu a okazy znajdujące się przy drodze posiadają szerokie konary w jej kierunku.


Klon jawor (Acer pseudoplatanus) o obwodzie 260 cm i wysokości całkowitej 26 m. Okaz zlokalizowany jest w południowej części założeń parkowych, na wysokości pałacyku przy głównej drodze. Drzewo jest w bardzo złej kondycji z odłamanym i zamarłym pniem głównym noszącym ślady po rosnącym na nim grzybach (prawdopodobnie żółciak siarkowy). Obecnie widoczne są młode odrosty poniżej złamania, jednak samo drzewo całkowicie utraciło walory pomnikowe. Jest to jedno z kilku martwych lub zamierających pomnikowych drzew na terenie parku.

Lipa drobnolistna (Tilia cordata) o obwodzie 320 cm i wysokości całkowitej 28 m. Okaz zlokalizowany jest w przedniej części parku, w bezpośrednim sąsiedztwie pierwotnego (oficjalnego) wjazdu na teren. Obecnie okaz uległ zniszczeniu, m.in. główny pień został powalony na drogę wjazdową. Obecnie obrasta chaszczami a samo drzewo całkowicie zatraciło walory pomnikowe. Jest to jedno z kilku martwych lub zamierających pomnikowych drzew na terenie parku.

Sosna czarna (Pinus nigra) o obwodzie 270 cm i wysokości całkowitej 23 m. Okaz zlokalizowany jest w południowej części parku (naprzeciwko pałacyku), tuż przy drodze prowadzącej nad staw. Jest to dorodne drzewo o masywnym pniu. Charakteryzuje się stosunkowo dobrą kondycją z niewielkimi uszkodzeniami pnia oraz uschniętymi dolnymi gałęziami. Sosna ma wysoko ulokowaną, silnie rozłożystą (parasolowatą) koronę, której kształt spowodowany jest mocno zarośniętą warstwą podszytu przez samosiejki krzewów i małych drzew, głównie klonów.

Magnolia pośrednia (Magnolia soulangeana) o obwodzie 80 cm i wysokości całkowitej 15 m. Okaz zlokalizowany jest w południowej części założeń parkowych (na tyłach pałacyku), po zachodniej stronie drogi prowadzącej nad staw. Okaz otaczają silne rozrośnięte samosiejki krzewów i mniejszych drzew, które skutecznie utrudniają wzrost i prawidłowy rozwój tego światłolubnego gatunku. Sam krzew charakteryzuje się kiepską kondycją, gdzie notuje się suche lub złamane konary oraz duży ubytek wgłębny w pniu. Pokrój okazu jest silnie zniekształcony o łukowato wygiętym pniu głównym i braku gałęzi w dolnej i środkowej części, co jest spowodowane zacienieniem tej części krzewu. Rozkrzewienie występuje tylko w górnej części, która ma jeszcze dobry dostęp do światła. Mimo to magnolia kwitnie bardzo słabo, w porównaniu do okazów ulokowanych na otwartej przestrzeni z nieograniczonym dostępem do światła słonecznego.

Choina kanadyjska (Tsuga canadensis), o nieznanym obwodzie i wysokości albowiem drzewo obecnie uległo zniszczeniu. Ochrona pomnikowa została zdjęta 27.03.2008 r. Ówczesna wizja lokalna odnotowała tylko pniak po ściętej choinie. Nie było możliwości ustalenia przyczyny, sprawcy i czasu wycięcia drzewa. Wiadomo jedynie, że podczas inwentaryzacji w 2005 roku drzewo było już silnie pochylone. Ta sama uchwała zniosła także ochronę z dwóch innych zniszczonych drzew: buka pospolitego w Trzebnicy i kasztanowca pospolitego w Malczowie.

Inne dorodne drzewa:

  • cis pospolity (Taxus baccata), rosnący we wschodniej części przy ubitej drodze do sąsiedniej posesji.
  • kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanom), rosnący w południowej części na granicy założeń parkowych.
  • lipa drobnolistna (Tilia cordata), rosnąca w południowo-zachodniej części na granicy założeń parkowych.
  • żywotnik zachodni (Thuja occidentalis), dorodny dwupienny osobnik rośnie przy drodze nad staw, obok magnolii. Okaz również cechuje się bardzo złą kondycją (wiele martwych gałęzi, bardzo rzadka korona).

Na wschód od Trzebnicy w kilku miejscowościach istnieją pozostałości po dawnych założeniach parkowych lub pałacowych, w których zachowało się bardzo wiele dorodnych drzew z czego bardzo wiele objęto ochroną pomnikową. Do takich miejscowości, oprócz Brochocina, należy Raszów (5 drzew), Cerekwica (21 drzew), Skarszyn (5 drzew) i Głuchów Górny (11 drzew). Niestety w większości przypadków, miejsca są obecnie bardzo zaniedbane i pozostawione same sobie. Efektem tego jest silne zarośnięte terenów i degradacja dawnych założeń parkowych, szczególnie w południowej części.

Ogólnie podsumowując Brochocin stanowi jedno z największych zgrupowań pomnikowych w powiecie trzebnickim, które znajdują się na bardzo zaniedbanym terenie mającym duży potencjał zarówno pod względem ochrony pomników jak i zapewnienia miejsca odpoczynku i rekreacji lokalnym mieszkańcom. Jest to jedyny park z okolicznych miejscowości, który posiada staw. Niestety tutejsze drzewa pomnikowe cechują się najgorszą kondycją wśród wszystkich drzew wymienionych we wcześniej wspomnianych miejscowości. Z jednego drzewa zniesiono ochronę w 2008 r. a w ciągu najbliższych kilku lat kolejne drzewa również czeka najprawdopodobniej zniesienie ochrony pomnikowej (jedna lipa z grupy 6 drzew oraz pomniki przyrody – sosna czarna, klon jawor i rosnąca obok niego lipa drobnolistna). Magnolia i kasztanowiec także wykazują oznaki silnie pogarszającej się kondycji. Jednak obok martwych i zamierających drzew można spotkać inne (zdrowe) okazy, które posiadają wymiary pomnikowe (m.in. dorodny cis, lipa drobnolistna i inny okaz kasztanowca). Mimo wszystko warto odwiedzić miejsce wiosną i jesienią, kiedy to pomnikowe drzewa prezentują się najciekawiej.