Buławnik czerwony
28 listopada 2017BUŁAWNIK CZERWONY (Cephalanthera rubra)
Storczykowate (Orchidaceae)
Okres kwitnienia: VI-VII
Występowanie: Gatunek mający zwarty obszar występowania w kontynentalnej Europie obejmującej swoim zasięgiem tereny większości Europy Zachodniej, Środkowej i Południowej. Dokładniej areał rozpościera się od wschodnich terenów płw. Iberyjskiego poprzez południową i środkową Francję, Alpy, większość terytorium Włoch, południowe i środkowe Niemcy, południową Polskę, kraje Europy Środkowej (Czechy, Słowacja, Austria), kraje byłej Jugosławii, Albanię, Grecję, Bułgarię a także tereny Karpat. W wyznaczonym areale występuje luka obejmująca tereny Równiny Panońskiej. Pojedyncze i rozproszone stanowiska zlokalizowane są także w Azji, Afryce i pozostałej części Europy, dokładniej na Kaukazie, w Azji Mniejszej, górach Atlasu (Maroko), w południowej Skandynawii, krajach nadbałtyckich (Łotwa, Litwa, Estonia) oraz krajach Europy Wschodniej (Białoruś, Ukraina, zachodnia Rosja).
W Polsce gatunek o silnie rozproszonych stanowiskach (dawniej 300 stanowisk, po 2002 r. potwierdzono zaledwie 150). Największa koncentracja występuje w południowej części kraju na wyżynnych obszarach Górnego Śląska i Małopolski (Wyżyna Śląska, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Góry Świętokrzyskie). Poza tym notowany na pojedynczych stanowiskach w wielu regionach, m.in. Dolny Śląsk, Opolszczyzna, Polesie, Pomorze Zachodnie i Pomorze Gdańskie oraz Wielkopolska. Chroniony w kilku parkach narodowych (Białowieski, Kampinoski, Ojcowski, Świętokrzysk) oraz wielu rezerwatach leśnych m.in. Brzeźniczka w mazowieckim, Dziki Ostrów w kujawsko-pomorskim, Ewelinów, Opalonki i Polana Polichno w świętokrzyskim, Ostrzycki Las i Wieżyca w pomorskim, Parkowe i Ruskie Góry w śląskim, Tęczynów w opolskim. Szczególnie duża koncentracja stanowisk notowana jest na obszarze Dolinek Krakowskich, Puszczy Białowieskiej, Puszczy Bukowej pod Szczecinem i w Parku Krajobrazowym Orlich Gniazd.
Na Dolnym Śląsku gatunek wymierający. Występuje na kilku-kilkunastu stanowiskach zarówno w Sudetach jak i części nizinnej. Obecnie na niemal wszystkich niepotwierdzony. Stanowiska wymieniane w literaturze obejmują głównie Góry Kaczawskie w Sudetach Zachodnich (góry Połom, Miłek, Bukowa, Wapniki) a także pojedyncze stanowiska w innych regionach: Wapniarka w Masywie Śnieżnika, Radunia w Masywie Ślęży, lasy pod Prawikowem w Dolinie Odry, Las Bukowy pod Trzebnicą, Wzgórza Strzelińskie i Lasy Milickie w Dolinie Baryczy. Obecnie żadna dolnośląska populacja nie znajduje się na terenie rezerwatu przyrody lub parku narodowego.