Irga zwyczajna

Irga zwyczajna

25 kwietnia 2020 Wyłączono przez admin

Irga zwyczajna, irga pospolita (Cotoneaster integerrimus)


Różowate (Rosaceae)

Okres kwitnienia: V-VII

Gatunek występuje na terenach Europy i ościennych w Azji. Zwarty areał obejmuje górskie i podgórskie tereny rozciągające się od Masywu Centralnego we Francji, poprzez zachodnie i południowe Niemcy, kraje alpejskie, płw. Apeniński a także Karpaty, Sudety, Góry Dynarskie i południową Skandynawię. Poza tym rozproszone stanowiska notowane są w północnych częściach płw. Iberyjskiego (Galicja, Pireneje), w środkowych Niemczech, środkowych Czechach, na Krymie, w południowej Finlandii, na wyspach Morza Bałtyckiego (Wyspy Alandzkie, Gotlandia, Borholm), na wybrzeżach Estonii oraz w zachodniej Azji (Anatolia, Kaukaz, południowe wybrzeża Morza Kaspijskiego).

W Polsce jest to gatunek rzadki, notowany na południu na terenach górskich i wyżynnych obejmujących Sudety, wyższe położenia Karpat (Tatry, Pieniny, Bieszczad) oraz pas wyżyn, gdzie największa koncentracja stanowisk przypada na Wyżynę Krakowsko-Częstochowską, Wyżynę Śląską i Wyżynę Kielecką. Notowana także na dwóch izolowanych stanowiskach na Pomorzu. Gatunek chroniony w kilku parkach narodowych (Bieszczadzki, Ojcowski, Pieniński, Świętokrzyski i Tatrzański) oraz wielu rezerwatach przyrody chroniących wapienne skały, m.in. Białowodzka Góra nad Dunajcem, Biesak-Białogon, Czarcie Góry, Góra Miedzianka i Góra Zamkowa.


Na Dolnym Śląsku znajduje się jedno z głównych obszarów występowania irgi, której stanowiska rozproszone są w większości pasm Sudetów. Do głównych centrów w Sudetach należą obszary wapiennych i dolomitowych pasm górskich, m.in. Góry Kaczawskie (Miłek, Połom, Maślak, Gruszka), Kotlina Kłodzka (przełomy Nysy Kłodzkiej), Masyw Śnieżnika (Dolina Kleśnicy, Rogóżka) a także obszary Pogórza Kaczawskiego (Grodziec, Ostrzyca, Wilcza Góra), Gór Kamiennych, Karkonoszy oraz Pogórza Izerskiego. Poza tym stanowiska położone są także na terenie Gór Orlickich, Gór Stołowych, Gór i Pogórza Wałbrzyskiego oraz w Górach Bardzkich. Gatunek chroniony jest w Karkonoskim Parku Narodowym oraz w bardzo wielu rezerwatach przyrody (Buczyna Storczykowa na Białych Skałach, Góra Miłek, Jaskinia Niedźwiedzia, Krucze Skały, Nad Groblą, Ostrzyca Proboszczowicka, Wąwóz Lipa, Wilcza Góra).

Gatunek ciepłolubny, preferujący stanowiska słoneczne, jednak znosi także pewien poziom zacienienia. Występuje na terenach wyżynnych i górskich, dochodząc do piętra kosodrzewiny. Preferuje tereny otwarte lub częściowo zarośnięte, często na stromych skarpach, stokach i niemal pionowych ścianach skalnych, na glebie przepuszczalnej, ubogiej, zasobnej w próchnicę i kamienistej, przeważnie zawierającej liczny rumosz wapienny. Gatunek występuje na terenach skalnych stoków porośniętych przez ciepłolubne formacje krzewiaste a także zbiorowiska okrajkowe, luźne murawy o charakterze stepowym z przewagą traw, murawy i półki naskalne oraz tereny antropogeniczne jak nieczynne kamieniołomy marmuru, dolomitu i wapienia. Jest to gatunek charakterystyczny dla ciepłolubnych zarośli ze związku Berberidion. Na Dolnym Śląsku stanowi jeden z głównych gatunków tworzących subkontynentalne zarośla okołopannońskie, określane jako Junipero communis-Cotoneasteretum integerrimi, które w Polsce znane są tylko z Sudetów