Jaskier platanolistny

Jaskier platanolistny (Ranunculus platanifolius)

Jaskrowate (Ranunculaceae)

Okres kwitnienia: VI-VIII

Gatunek europejski, występujący na obszarach górskich i podgórskich Europy. Zwarty areał występowania obejmuje górskie tereny Norwegii, a także Pireneje, Alpy, północne Apeniny, Góry Schwarzwaldu, Góry Dynarskie, Szumawę, Sudety i Karpaty. Poza tym pojedyncze stanowiska notowane są na Korsyce, Sardynii, na południowych Bałkanach (Albania, Macedonia, Bułgaria) oraz w Bawarii i w środkowych Niemczech (Turyngia, Eifel, Harz). W Polsce gatunek stwierdzony wyłącznie w południowej części na terenach górskich i podgórskich Sudetów i Karpat. W Karpatach występuje głównie w zachodniej części (Beskidy Zachodnie, Pogórze Zachodniobeskidzkie, Kotlina Oświęcimska, Kotlina Orawska, Tatry, Pieniny, Gorce) oraz w Bieszczadach. Chroniony w niemal wszystkich karpackich parkach narodowych (Babiogórski, Bieszczadzki, Gorczański, Pieniński, Tatrzański) oraz wielu rezerwatach przyrody.

Na Dolnym Śląsku jest to gatunek rzadki, jednak mimo wszystko przypada tu drugie centrum występowania w kraju ograniczone wyłącznie do części górskiej województwa. W Sudetach został stwierdzony zarówno w Sudetach Zachodnich (Góry i Pogórze Izerskie, Karkonosze, Rudawy Janowickie, Kotlina Jeleniogórska), Sudetach Środkowych (Góry Stołowe, Góry Kamienne, Góry Bystrzyckie, Góry i Pogórze Orlickie) oraz w Sudetach Wschodnich (Masyw Śnieżnika, Góry Złote, Góry Bialskie). Chroniony w obu dolnośląskich parkach narodowych oraz wielu rezerwatach przyrody (Jaskinia Niedźwiedzia, Puszcza Śnieżnej Białki, Śnieżnik Kłodzki, Torfowiska Doliny Izery, Torfowisko pod Zieleńcem).

Jest to gatunek wysokogórski o szerokim spektrum siedliskowym. Preferuje stanowiska chłodne, od nasłonecznionych po widne i półcieniste, wilgotne, na glebach żyznych, zasobnych w próchnicę i często bogate w rumosz wapienny, choć spotykany także na granicie. Często rośnie w dużej bliskości cieków wodnych, źródlisk i na stokach dolin rzecznych, na siedliskach ziołorośli, traworośli, obrzeżach lasów, brzegach potoków a w wyższych położeniach górskich także piargi, zarośla kosodrzewiny i łąki górskie. W siedliskach leśnych spotykany w widniejszych miejscach górskiej jaworzyny ziołoroślowej, żyznej buczyny i górnoreglowych borów świerkowych. Jest to gatunek charakterystyczny dla siedlisk wysokogórskich ziołorośli i traworośli (Betulo-Adenostyletea). Mimo rzadkości gatunek nie podlega ochronie, wiele jego znanych stanowisk zlokalizowana jest w obrębie parków narodowych i rezerwatów przyrody. Do głównych zagrożeń należą niekorzystne zmiany siedliskowe (odwadnianie stoków, zalesianie łąk, ekspansja gatunków inwazyjnych).