Kocanki piaskowe

Kocanki piaskowe

9 sierpnia 2020 Wyłączono przez admin

Kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium)


Astrowate(Asteraceae )

Okres kwitnienia: VI-X

Gatunek euroazjatycki, którego zwarty areał obejmuje tereny Europy środkowo-wschodniej, od centralnych i południowych Niemiec, poprzez Polskę, Czechy, Słowację, kraje naddunajskie (Austria, Węgry, Rumunia), kraje nadbałtyckie a także Białoruś, Ukraina oraz zachodnia i południowo-zachodnia Rosja. Poza tym rozproszone stanowiska występują w południowej Skandynawii, Azji Mniejszej, na Kaukazie oraz w Azji Środkowej i południowej części środkowej Syberii. Izolowane populacje notowane są także w republice Jakucji (Sacha) i północnym Iranie.

W Polsce gatunek stosunkowo pospolity, mający rozproszone stanowiska niemal w każdym rejonie kraju. Szczególnie duże zagęszczenie stanowisk występuje w części zachodniej i północnej (Pomorze, Wielkopolska, Ziemia Lubuska, Podlasie, Mazury). Gatunek znacznie rzadszy na południu, gdzie praktycznie nie jest notowany w pasie Karpat i Kotliny Sandomierskiej. Chroniony w wielu nizinnych parkach narodowych oraz rezerwatach przyrody obejmujących murawy napiaskowe, murawy kserotermiczne i bory sosnowe. Na Dolnym Śląsku jest to roślina o nierównomiernym rozmieszczeniu, gdzie najwięcej stanowisk występuje w części północnej i zachodniej (Bory Dolnośląskie, Dolina Baryczy, Równina Chojnowska, Wał Trzebnicki, Wysoczyzna Rościsławska, Wysoczyzna Lubińska). Na południu i zachodzie Dolnego Śląska znacznie rzadsza, w Sudetach znana z zaledwie kilkunastu stanowisk. Chroniona w wielu nizinnych rezerwatach przyrody (Stawy Milickie, Stawy Przemkowskie, Uroczysko Wrzosy), niektórych użytkach ekologicznych (Dolina Juszki, Cietrzewiowe Wrzosowisko) oraz rezerwatach społecznych (Polder, Ruskie Łąki).


Gatunek wybitnie ciepło- i sucholubny, preferujący otwarte, silnie nasłonecznione stanowiska na murawach i nieużytkach, na glebie suchej, piaszczystej lub żwirowej, ubogiej w składniki pokarmowe oraz o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym, rzadko zasadowym. Rośnie na różnego rodzaju niskich murawach o niezbyt zwartej runi, przydroża, wydmy i wydmiska, wrzosowiska, obrzeża borów sosnowych i suchych lasów liściastych a także ugory, nieużytki i tereny antropogeniczne (przydrożne skarpy, brzegi rowów melioracyjnych, wały przeciwpowodziowe). Gatunek charakterystyczny dla muraw na piaszczystych lub żwirowatych, suchych i raczej ubogich siedliskach niewapiennych z klasy Koelerio glaucae-Corynephoretea canescentis oraz dla śródlądowych murawy piaskowe o charakterze kontynentalnym ze związku Koelerion glaucae. 

Roślina od 1983 r. objęta jest ochroną częściową, z drugiego załącznika. Ze względu na cenny surowiec lekarski występują odstępstwa umożliwiające zbiór ze stanowisk naturalnych z obostrzeniami na temat sposobu (techniki) zbioru oraz ilości. Do głównych zagrożeń należy zbyt intensywne zbieranie roślin z siedlisk naturalnych a także niekorzystne zmiany w środowisku. Gatunek występuje na siedliskach bardzo podatnych i wrażliwych na zmiany, głównie poprzez sukcesję naturalną oraz zagospodarowywanie nieużytków pod pola uprawne lub na inne cele. Mimo wszystko roślina nie jest zagrożona ze względu na dużą powszechność stanowisk rozmieszczonych w miarę równomiernie w większej części kraju.