Liczydło górskie

Liczydło górskie (Streptopus amplexifolius)

Rzadki gatunek rośliny o wybitnie matematycznej nazwie, która porasta skalne urwiska i bory świerkowe na terenie wyższych pasm górskich w Sudetach. Liczydło posiada nie tylko oryginalny pokrój, jego karminowe jagody pojawiają się na pędach późnym latem i zdobią roślinę aż do jesieni. Należy tylko pamiętać, że jest to gatunek trujący więc jagódki tylko podziwiamy. 

Liliowate (Liliaceae)

Okres kwitnienia: VI-VII

Gatunek notowany w rozproszeniu na terenie całej półkuli północnej (Eurazja, Ameryka Północna). W Europie notowany na terenach górskich i podgórskich od Hiszpanii poprzez Francję, Niemcy, kraje alpejskie, północne Włochy, kraje środkowoeuropejskie (Polska, Czechy, Słowacja), kraje karpackie (zachodnia Ukraina, Rumunia, Bułgaria) oraz płw. Bałkański. W rozproszeniu rozprzestrzeniony na terenie północnej i wschodniej Azji, głównie Syberia (Jakucja, obwód Amurski, Kraj Chabarowski, Kraj Nadmorski, Kamczatka, Sachalin, Wyspy Kurylskie) a także Japonia, Korea, wyspowo w Chinach i Myanmarze. W Ameryce Północnej notowany na rozległych obszarach Kanady (w tym Jukon i Terytoria Północno-Zachodnie) i Stanów Zjednoczonych (Alaska, północno-zachodnie i północno-wschodnie stany).

W Polsce gatunek rzadki, stwierdzony głównie na terenach górskich (Sudety, Karpaty) a także na Nizinie Śląskiej i w Górach Świętokrzyskich. Chroniony na terenie większości górskich parków narodowych (Tatrzański, Pieniński, Magurski, Bieszczadzki, Babiogórski) oraz w wielu rezerwatach przyrody. Na Dolnym Śląsku stwierdzony wyłącznie z terenów wyższych pasm górskich Sudetów, zarówno Sudetów Zachodnich (Góry Izerskie, Karkonosze), Sudetów Środkowych (Góry Wałbrzyskie, Góry Stołowe, Góry Orlickie, Góry Bystrzyckie) oraz Sudetów Wschodnich (Masyw Śnieżnika, Góry Bialskie, Góry Złote). Chroniony w obu dolnośląskich parkach narodowych (w PN Gór Stołowych gatunek stosunkowo częsty) oraz w leśnych rezerwatach przyrody położonych w wyższych partiach (Jaskinia Niedźwiedzia, Krokusy w Górzyńcu, Śnieżnik Kłodzki, Torfowiska Doliny Izery, Puszcza Śnieżnej Białki).

Liczydło jest gatunkiem górskim (piętro od regla dolnego po piętro kosówki), typowo leśnym, preferującym stanowiska cieniste lub jasne, jednak bardzo rzadko silnie nasłonecznione, na glebie wilgotnej lub umiarkowanie wilgotnej (jednak znoszący długotrwałe okresy suszy), bogatej w rumosz skalny i warstwę próchnicy. Mimo stosunkowej rzadkości jest to roślina o szerokim spektrum siedliskowym, notowanym zarówno w lasach liściastych, mieszanych i borach iglastych, szczególnie częsty w górskich borach świerkowych, kwaśnych buczynach górskich, zbiorowiskach ziołorośli górskich, zaroślach kosodrzewiny oraz na siedliskach naskalnych. Występuje także na silnie przekształconych zbiorowiskach np. dolnoreglowych monokultur świerkowych. Spotykany zarówno w rune leśnym, wzdłuż dróg, w rowach melioracyjnych, na brzegach górskich potoków a także na stromych skarpach, półkach i szczelinach skalnych.