Lindernia mułowa

Lindernia mułowa (Lindernia procumbens)

Niewielka jednoroczna roślina, będąca jedną z najtrudniej osiągalnych roślin w kraju. Nie tylko odnotowana została na zaledwie kilkunastu stanowiskach, to jeszcze posiada bardzo zmienny i nieregularny cykl życia. Może bowiem pojawić się w danym miejscu raz na kilka lat (zależnie od warunków wodnych), a do tego jej pojaw może przypaść na czerwiec, lipiec lub nawet październik. Wegetacja lindernii trwa tylko kilka tygodni, po tym czasie zamiera lub zostaje zalana wodą. Spotkanie kwitnących okazów także należy do rzadkości, bowiem większość kwiatów nigdy się nie otworzy! Zachodzi tu zjawisko klejstogamii, czyli zapylenie zachodzi w zamkniętym kwiecie.

Linderniowate (Linderniacea)

Okres kwitnienia: VII-IX (X)

Gatunek euroazjatycki, którego areał rozpościera się od Wysp Brytyjskich, poprzez kraje Europy Zachodniej, Środkowej i Południowo-Wschodniej poprzez Turcję, Iran, zachodnią i południową Syberię, Mongolię po Azję Południowo-Wschodnią i Indonezję. Stanowiska są jednak mocno rozproszone i roślina nigdzie nie tworzy zwartego areału występowania. W Europie rozproszone stanowiska stwierdzono głównie w środkowej Francji, północnych Włoszech, południowo-wschodnich Niemczech (Bawaria, Saksonia), w południowych Czechach, na Słowacji, w Słowenii, Bułgarii, Rumuni oraz zachodniej i południowej Polsce. Na terenie Węgier gatunek ma stosunkowo liczne stanowiska na całym terytorium Kotliny Panońskiej.

W Polsce przebiega północna granica zasięgu obejmująca Dolny i Górny Śląsk, południową Małopolskę i Kotlinę Sandomierską. Liczba i rozmieszczenie stanowisk jest bardzo zmienne ze względu na specyficzną biologię gatunku. Łącznie zinwentaryzowano około 70 stanowisk, z czego ponad połowa to lokalizacje od dawna nie potwierdzone. W 1980 r. stwierdzono lindernię na 9 stanowiskach na południu i południowym-zachodzie, w XXI wieku część z tych populacji uznano za wymarłe i jednocześnie odnajdywano nowe stanowiska. Do głównych koncentracji odnajdywanych lub wciąż istniejących populacji należy Nizina Śląska, Obniżenie Otmuchowskie, Kotlina Oświęcimska, Brama Morawska oraz Kotlina Sandomierska.

Dolny Śląsk jest jednym z głównych miejsc występowania gatunku w Polsce. Wśród stanowisk uznawanych za wymarłe należą lokalizacje z okolic Brzegu Dolnego, Dzierżoniowa, Głogowa, Jelcza-Laskowic, Malczyc, Wrocławia i Ścinawy. Obecnie lindernia notowana jest głównie w Obniżeniu Milicko-Głogowskim i tamtejszej  Dolinie Baryczy (staw Kokot koło miejscowości Radziądz, staw Mieszko koło Dymin, stawy Jaskółcze koło Rudy Milickiej, staw Trójkątny i Niezawodny Górny koło Joachimkówka oraz bezimienny staw na północ od Godnowa), na Równinie Przemkowskiej (Stawy Przemkowskie) oraz w dolinie Odry (okolice miejscowości Wojszyn i Borków). My odnaleźliśmy nienotowaną wcześniej populację w Pradolinie Wrocławskiej, na terenie gminy Środa Śląska pomiędzy miejscowościami Brodno i Szczepanów. Część stanowisk jest chroniona w ramach dwóch rezerwatów przyrody (Stawy Milickie, Stawy Przemkowskie).

Jest to gatunek terenów otwartych, obejmujących dobrze nasłonecznione, odsłonięte dna i brzegi wyschniętych zbiorników wodnych. Preferuje wilgotne lub podmokłe, żyzne muły rzeczne i mady, rzadziej podłoże piaszczyste lub żwirowe. Lindernia jest notowana na krótkotrwałych siedliskach, pojawiających się na kilka-kilkanaście tygodni, obejmujących głównie odsłonięte dna naturalnych jezior i starorzeczy oraz brzegi rzek. W Polsce występuje głównie na terenach antropogenicznych obejmujących osuszone stawy rybne, rowy melioracyjne, a w niektórych przypadkach, także okresowo zalewane pola uprawne. Jest to gatunek charakterystyczny dla klasy Isoeto-Nanojuncetea, obejmujących zbiorowiska drobnych terofitów rozwijających się na podmokłych podłożach mineralnych dostępnych przez krótki czas w ciągu roku. Ze względu na specyficzną biologię lindernia często występuje w trudnych do klasyfikacji zbiorowiskach kadłubowych, które nie mogą być scharakteryzowane do konkretnego zespołu roślinności namuliskowej.