Modrzewnica zwyczajna

Modrzewnica zwyczajna (Andromeda polifolia)

Wrzosowate (Ericaceae )

Okres kwitnienia: V-VI

Gatunek szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej, gdzie zwarty zasięg obejmuje obszary Europy alpejskiej, środkowej, północnej i wschodniej sięgając po środkową Syberię a także Alaska i zachodnia Kanada. W rozproszeniu notowana we wschodniej Syberii, na Dalekim Wschodzie, Korei, Japonii w Europie zachodniej (Wyspy Brytyjskie, Francja, Czechy, Rumunia) i Ameryce Północnej (pozostała część Kanady, Nowa Anglia, stan Waszyngton). W Polsce przebiega południowa granica zwartego zasięgu, gdzie stanowiska rozmieszczone są nierównomiernie na całym terytorium kraju. Większe zagęszczenie stanowisk występuje głównie w rejonach północnych i wschodnich (Pomorze, Podlasie, Mazowsze, Lubelszczyzna) oraz w pasie wyżyn południowopolskich. Gatunek jest znacznie rzadszy na zachodnie, w centrum oraz w pasie Karpat i Sudetów. Liczne populacje chronione są w kilku parkach narodowych (Bieszczadzki, Białowieski, Roztoczański, Słowiński, Borów Tucholskich, Wigierski) oraz wielu torfowiskowych rezerwatach przyrody.

Na Dolnym Śląsku jest to gatunek rzadki, którego areał ogranicza się głównie do terenów granicznych, od zachodu są to Bory Dolnośląskie, od północy Dolina Baryczy a od południa najwyższe fragmenty Sudetów, głównie Góry Izerskie, Karkonosze (kotły polodowcowe, niższe położenia górskie parku narodowego), Góry Stołowe (Niknąca Łąka, Wielkie Torfowisko Batorowskie), Góry Bystrzyckie oraz Masyw Śnieżnika. Chroniona w obydwu dolnośląskich parkach narodowych oraz w wielu rezerwatach przyrody obejmujących torfowiska, m.in. Brzeźnik, Torfowiska Doliny Izery, Torfowisko pod Zieleńcem, Śnieżnik Kłodzki i Wrzosiec koło Piasecznej. Bogate populacje znajdują się także w przygranicznych terenach po czeskiej stronie Sudetów, głównie w obszarach chronionych na terenie Gór Izerskich (Rašeliniště Jizery, Černá jezírka), Gór Orlickich (Jelení lázeň) i czeskich Karkonoszy.

Gatunek torfowiskowy, występujący na terenach otwartych, dobrze nasłonecznionych. Podłoże wilgotne lub podmokłe, kwaśne ( 3,8 do 5,0 pH) i bogate w kwasy humusowe, miejscami roślina występuje także na glebach suchych. Preferuje gleby typowo torfowe z bogatą i grubą warstwą mszystą składającą się z mchów torfowców. Występuje najczęściej w obszarach kępkowych torfowisk wysokich tworząc zbiorowiska krzewinek i roślin trawiastych na mszarach torfowcowych ze związku Sphagnetalia magellanici. W Polsce gatunek występuje także w zaroślach kosodrzewiny, kontynentalnych torfowiskach wysokich i wszelakich zbiorowiskach krzewinkowo-torfowcowych występujących na  kwaśnych, oligotroficznych i dystroficznych siedliskach zasilanych głównie lub wyłącznie przez wody opadowe.

Od 2014 r. gatunek objęty ochroną częściową. Do poważniejszych zagrożeń należy niszczenie torfowisk w skutek osuszania (melioracja), obniżania poziomu wód gruntowych czy eksploatację torfowisk poprzez wybieranie torfu w celach np. ogrodniczych. Na terenach nizinnych dużym zagrożeniem jest eutrofizacja torfowisk spowodowana zarówno naturalnymi procesami jak i napływem nawozów z otaczających pól uprawnych. Poza obszarem Polski (głównie na północy Europy oraz na Syberii) liczne torfowiska zostają przekształcone w plantacje żurawiny i borówek. Wiele stanowisk zlokalizowanych jest w parkach narodowych oraz rezerwatach przyrody stanowiąc ważną ostoję dla zachowania populacji modrzewnicy.