Przenęt purpurowy

Przenęt purpurowy

8 sierpnia 2021 Wyłączono przez admin

Przenęt purpurowy (Prenanthes purpurea)


Astrowate (Asteraceae )

Okres kwitnienia: VI-X

Jest to gatunek europejski, którego zwarty zasięg obejmuje obszary górskie i wyżynne od wschodniej i północnej części płw. Iberyjskiego poprzez Europę Zachodnią (Masyw Centralny, Alpy, Szwarcwald), płw. Apeniński, południowe i środkowe Niemcy, kraje środkowoeuropejskie (Czechy, Słowacja, Węgry, południowa Polska), kraje bałkańskie i kraje karpackie. Pojedyncze stanowiska sięgają na wschód aż po Anatolię i Kaukaz. Jako gatunek zawleczony spotykany także w Danii, Norwegii oraz w Ameryce Północnej.

W Polsce przebiega jego północna granica zasięgu, która obejmuje Sudety wraz z Przedgórzem i Pogórzem oraz pasmo Karpat. Niektóre stanowiska rozlokowane są w formie oderwanej od zwartego areału. Chodzi tu o populacje w Kotlinie Sandomierskiej, na Wyżynie Śląskiej, Wyżynie Lubuskiej, Roztoczu i na Opolszczyźnie. Na terenach nizinnych zdarzają się pojedyncze stanowiska będące efektem przeniesienia nasion wraz z wodami rzek z terenów górskich. Gatunek chroniony w wielu sudeckich i karpackich rezerwatach przyrody oraz we wszystkich parkach narodowych występujących w Karpatach.


Na Dolnym Śląsku jest to gatunek umiarkowanie częsty, którego areał występowania ograniczony jest wyłącznie do Sudetów. Stwierdzony we wszystkich pasmach górskich od Sudetów Zachodnich, poprzez Sudety Środkowej i Sudety Wschodnie wraz z Pogórzem Zachodniosudeckim i Przedgórzem Sudeckim. Przy czym jest znacznie liczniejszy w wyższych położeniach górskich, głównie na terenie Gór Stołowych, Gór Orlickich, Masywu Śnieżnika, Gór Kamiennych i Karkonoszy. Pojedyncze stanowiska notowane są także na nizinie, będąc efektem przeniesienia nasion wraz ze spływającą wodą. Chroniony w wielu sudeckich rezerwatach przyrody oraz w obu parkach narodowych.

Jest to gatunek leśny, preferujący stanowiska półcieniste lub umiarkowanie jasne, bardzo rzadko w pełnym słońcu lub głębokim cieniu, chłodne i wilgotne. Rośnie na glebach kwaśnych lub neutralnych, rzadziej na glebach zasadowych, na podłożu bogatym w próchnicę, gliniastym i umiarkowanie wilgotnym. Jest to gatunek charakterystyczny dla lasów bukowych (Fagion sylvaticae), głównie kwaśnych buczyn podgórskich i żyznych buczyn, jednak notowany jest w większości górskich lasów, m.in. górnoreglowe świerczyny, jedliny, grąd środkowoeuropejski i jaworzyna górska. Spotykany także w ziołoroślach oraz na siedliskach naskalnych występujących w lesie. Przenęt jest rośliną górską, której główny zasięg obejmuje regiel górny, w piętrze regla dolnego lub kosodrzewiny jest rzadszy.