Sasanka alpejska

SASANKA ALPEJSKA (Pulsatilla alpina, P.alba)

Jaskrowate (Ranunculaceae)

Okres kwitnienia: V-VII

Wygląd: Kwiaty są osadzone pojedynczo na owłosionej łodyżce długości 20-30cm, stosunkowo duże (2,5-5cm średnicy), koloru białego z fioletowym znamieniem od spodniej strony. Kwiat nie jest zróżnicowany na kielich i koronę, posiada 6 działek okwiatu. Wewnątrz bardzo liczne pręciki i słupki, barwy żółtej, ułożone spiralnie. Na każdej łodydze kwiatowej, 2-3cm pod kwiatem znajdują się trzy mocno powcinane liście. Kwiaty zapylane są przez owady z rzędu błonkówek.

Liście odziomkowe, wyrastające z rozety tuż na ziemią, koloru zielonego pokryte są delikatnym kutnerem dla ochrony przed mroźnym wiatrem. Są one podwójnie trójdzielne, głęboko wcinane, osadzone na 10-20cm łodyżce również pokrytej włosiem.

Owocem jest niełupka mająca długie i silnie owłosione wyrostki, osadzona na dodatkowo wydłużonej łodydze, kształtem przypomina puchatą kulkę. Nasiona roznoszone są przez wiatr (anemochoria).

Występowanie: Gatunek występuje w górach Europy południowej oraz środkowej a także na Kaukazie. W Polsce rośnie wyłącznie w paśmie Sudetów (Karkonosze, Góry Izerskie) oraz Karpat (Tatry i Babia Góra). Większość stanowisk chroniona jest w ramach parków narodowych.

Środowisko: Roślina preferuje gleby granitowe, ubogie w węglan wapnia. Rośnie przede wszystkim piętrze halnym i kosodrzewiny, rzadziej można ją spotkać w reglu górnym i turniowym na nasłonecznionych, wysokogórskich łąkach a także w szczelinach skalnych i na zboczach gór. W Tatrach rośnie na wysokości od 830 m n.p.m do około 2300 m n.p.m.

Opis ogólny: Roślina nie jest zagrożona wyginięciem jednak została objęta ochroną ze względu na nieliczne stanowiska. Zawiera trujące alkaloidy powodujące odurzenie i mdłości, w gorszym wypadku może dojść do paraliżu ośrodkowego układu nerwowego. Przez górali nazywana jest Marfciniokiem ze względu na liście, kształtem przypominającym Marchew.