Storczyk kukawka

Gatunek, który przez trzy dekady uznawany był za wymarły na terenie Dolnego Śląska. Został odnaleziony w nieczynnym kamieniołomie na terenie Masywu Śnieżnika, co ciekawe nigdy wcześniej roślina nie była podawana z polskiej części tego masywu. Storczyka w swoim naturalnym środowisku można spotkać głównie na silnie nasłonecznionych nawapiennych murawach. 

STORCZYK KUKAWKA  (Orchis militaris)

Storczykowate (Orchidaceae)

Okres kwitnienia: V(VI)

Wygląd:

Występowanie: Rozpowszechniony na niewielkich populacjach w całej Polsce. Pierwotnie znany był z około 200 stanowisk (1980), z czego do dzisiaj zachowało się około 50. Największe skupiska znajdują się głównie na Pomorzu (Pomorze Zachodnie, Pobrzeże Szczecińskie), Kujawach (odcinek Wisły pomiędzy Grudziądzem a Toruniem, okolice Bydgoszczy), w Wielkopolsce (m.in. Wielkopolski Park Narodowy, dolina Warty i Noteci), oraz na południowym-wschodzie (Jura Krakowsko-Częstochowska, Wyżyna Lubelska, Roztocze). Największe skupiska odnotowano na Wyżynie Miechowskiej i w Niecce Nidziańskiej. Występuje w licznych obszarach chronionych m.in. rezerwaty Opalonki, Wały, Sterczów-Ścianka a także parki narodowe (Ojcowski, Pieniński, Wielkopolski). Najwyżej położone stanowisko to łąki w na wzgórzu koło Szczawnicy (Małe Pieniny), najwyżej położone historyczne stanowisko znajdowało się w Świeradowie-Zdroju w Sudetach.

W Tatrach nie odnotowany. W Sudetach pierwotnie występował w Górach i na Pogórzu Kaczawskim m.in. góra Miłek oraz góra Połom, a także na Masywie Ślęży i w jego okolicach (Księgnice Małe, Otmuchów) oraz w Kotlinie Kłodzkiej. Obecne na wszystkich stanowiskach uznany za wymarły, gdzie ostatni raz odnotowywany był w 1979 roku (Wilczyńska) na górze Połom. W 2010 r. odnaleziono jedno stanowisko w Masywie Śnieżnika, prawdopodobnie jest to nowa populacja, która „przywędrowała” do nas z czeskiej strony gór, gdzie kukawka występuje.

Środowisko: Występuje w reglu dolnym, rzadko w reglu górnym. Preferuje stanowiska słoneczne, rzadziej lekko ocienione o glebie wilgotnej lub umiarkowanie wilgotnej, żyznej, o odczynie lekko zasadowym. Gatunek można spotkać w takich środowiskach jak nasłonecznione murawy kserotermiczne, ziołorośla, widne zarośla, śródleśne łąki, obrzeża lasów, tereny okrajkowe pomiędzy łąką a lasem oraz nieużytki.

Opis ogólny: Roślina objęta ścisłą ochroną gatunkową. Głównymi zagrożeniami są zmiany środowiska m.in. z powodu osuszania łąk, zarastania lub zalesiania łąk oraz ich zaorywanie pod gospodarkę rolną. Obecnie większość stanowisk znajduje się na terenach chronionych. Poza tym, ze względu na walory dekoracyjne, roślina jest często zrywana przez turystów lub wykopywana przez kolekcjonerów.

Tworzy mieszańce z innym krajowym gatunkiem, storczykiem purpurowym a także innymi europejskimi storczykami m.in. Aceras anthropophorum, Orchis simia, Orchis punctulata.