Wierzba lapońska 

Wierzba lapońska (Salix lapponum)

Rzadki gatunek wierzby notowany w regionie tylko w wyższych partiach Karkonoszy, gdzie jej niebieskoszare liście połyskują na wysokogórskich torfowiskach i na ścianach kotłów polodowcowych. Mimo rzadkości, roślina potrafi tworzyć rozległe kobierce dominujące miejscami w krajobrazie Karkonoskiego Parku Narodowego. 

Wierzbowate (Salicaceae)

Okres kwitnienia: VI-VII

Gatunek notowany głównie w Europie Północnej i Wschodniej, gdzie zwarty areał obejmuje niemal cały płw. Skandynawski, Finlandię, kraje bałtyckie (Litwa, Łotwa, Estonia), Białoruś i północno-zachodnie tereny Rosji, gdzie rozciąga swój zasięg po zachodnią Syberię. Poza tym rozproszone stanowiska występują także w Szkocji, Polsce, Ukrainie oraz na obszarach górskich (Alpy, Sudety, Karpaty, Pireneje). W Polsce notowana na kilkudziesięciu stanowiskach na terenach wschodnich (Mazury, Suwalszczyzna, Podlasie, Lubelszczyzna) oraz w Sudetach. Chroniona na terenie trzech parków narodowych (Biebrzański, Poleski i Karkonoski) oraz w kilku rezerwatach przyrody. Na Dolnym Śląsku gatunek bardzo rzadki, stwierdzony jedynie w paśmie Karkonoszy, gdzie wszystkie stanowiska zlokalizowane są w obrębie parku narodowego.

Roślina preferuje stanowiska otwarte, przeważnie silnie nasłonecznione lub tylko lekko zacienione, na glebach wilgotnych i bagiennych, kwaśnych. W strefach górskich występuje na obszarach torfowisk przejściowych i niskich, zaroślach kosodrzewiny, ziołoroślach a także w siedlisku subalpejskich zarośli wierzby lapońskiej (Salicetum lapponum), dla którego jest gatunkiem charakterystycznym. Na terenach nizinnych występuje na wilgotnych łąkach (m.in. łąkach trzęślicowych), młakach, torofwiskach, brzegach jezior i strumieni. W Polsce objęta ścisłą ochroną gatunkową, a jej status w Polskiej Czerwonej Księgi Roślin określony jest jako krytycznie zagrożony (CR). Jest także głównym gatunkiem w siedlisku 4080 z wykazu siedlisk przyrodniczych o znaczeniu wspólnotowym. Do głównych zagrożeń należy znikanie siedlisk w skutek zmiany stosunków wodnych (osuszanie, melioracja), nieprawidłowej gospodarki łąkowej (wypalanie, zaorywanie) lub zarastania łąk z powodu sukcesji leśnej. Poza tym wierzba lapońska często krzyżuje się z pozostałymi wierzbami, co może doprowadzać do wypierania czystej formy.