Żłobik koralowy

ŻŁOBIK  KORALOWY  (Corallorhiza trifida)

Storczykowate (Orchidaceae)

Okres kwitnienia: V-VII

Występowanie:  Rozproszone populacje na obszarze całego kraju, z czego większe skupiska występują na północy i południu, znacznie rzadziej w środkowej części. Największe zgrupowanie stanowisk można odnotować na Pomorzu Gdańskim, Mazowszu, Suwalszczyźnie, Wyżynie Śląskiej, Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, na Ponidziu oraz niższych położeniach górskich Sudetów i w pasie Karpat.

W Tatrzańskim Parku Narodowym rośnie do regla górnego, głównie w dolinach i niżej położonych żlebach m.in. Dolina Białego, Suchy Żleb, Dolina Jaworzynki, Dolina Smerczyńska, Nosal, Dolina Kościeliska i Dolina Lejowa. Poza Tatrami odnotowany w Pieninach, Gorcach, Pogórzu Spisko-Gubałowskim, Beskidzie Niskim, Beskidzie Sądeckim, Beskidzie Żywieckim, Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej, Beskidzie Wyspowym i w Bieszczadach.

Na Dolnym Śląsku notowany jedynie w Sudetach, gdzie pierwotnie występował w większości pasm górskich oraz na  pogórzu. Obecnie jedyne znane stanowiska zgrupowane są w trzech miejscach: Karkonosze, Góry Kaczawskie i Masyw Śnieżnika. W Górach Kaczawskich potwierdzona lokalizacja znajduje się jedynie na górze Połom, dawniej występował także na sąsiednich górach jednak brak obecnie jakichkolwiek danych potwierdzających dalsze istnienie owych stanowisk. W Masywie Śnieżnika posiada kilkanaście udokumentowanych lub potwierdzonych stanowisk, głównie w Paśmie Krowiarek, gdzie roślina występuje na kilku górach (Słupiec, Wapniarka, Ostróg, Skowronek) oraz na wschód od Bolesławowa. Według najnowszego programu ochrony przyrody nadleśnictwa Lądek Zdrój, storczyk występuje także na stokach w rezerwacie przyrody Jaskinia Niedźwiedzia. W Karkonoszach niewielkie populacje występują w Kotłach Śnieżnych oraz wokół Kotła Wielkiego Stawu. Większość stanowisk zlokalizowanych jest poza obszarami chronionymi, nie licząc populacji karkonoskich oraz w obrębie Jaskini Niedźwiedziej.

W Polsce gatunek jest chroniony na licznych obszarach m.in. w większości karpackich parków narodowych (Tatrzański, Pieniński, Bieszczadzki, Magurski, Gorczański) oraz w innych parkach jak Karkonoski, Ojcowski, Woliński, Borów Tucholskich, Białowieski, Świętokrzyski. Poza tym odnotowywany w licznych leśnych rezerwatach, w szczególności chroniącym dobrze wykształcone lasy bukowe, m.in.: Bagno Chłopiny, Borki, Jesionowe Góry, Ruskie Góry, Polana Polichno, Las Łagiewnicki, Wysokie Skałki, Dolina Racławki, Pazurek, Świnia Góra, Diabla Góra, Bukowa Góra, Biesiec, Ostrzycki Las.

Środowisko: Rośnie głównie na nizinach i w niższych położenia górskich. Preferuje tereny ocienione i wilgotne takie jak iglaste bory jodłowe i świerkowe, rzadziej liściaste, torfowiska, zarośla, brzeziny oraz nawapienne buczyny, wyjątkowo może występować na stanowiskach dobrze oświetlonych. Rośnie przede wszystkim na glebach świeżych, wilgotnych, kwaśnych, rzadziej o odczynie obojętnym lub zasadowym. Gatunek charakterystyczny dla zwizku (All.) Piceion abietis (bory świerkowe i jodłowe) i zespołu (Ass.) Sphagno girgensohnii-Piceetum (borealnej świerczyny na torfie).

Opis ogólny: Gatunek objęty ścisłą ochroną, głównym powodem jest niszczenie siedlisk w postaci wycinku oraz gospodarczego użytkowania lasów, osuszania gleb i eksploatacji torfowisk. Zrywanie lub wykopywanie roślin jest rzadkim zjawiskiem ze względu na skromne walory dekoracyjne.

Charakterystyczną cechą żłobika jest jego fizjologia. Roślina nie przeprowadza procesu fotosyntezy, jest bezzieleniowa (nie posiadającą chlorofilu), bezkorzeniowa, żyjąca w symbiozie z grzybami, które zapewniają jej źródło pokarmu. Z tego też powodu zasiedla środowiska cieniste, nieprzyjazne dla większości roślin, które potrzebują światła do fotosyntezy.

Inną ciekawą cechą jest to, że roślina nie zakwita w regularnym, corocznym cyklu lecz może wytworzyć pęd kwiatowy raz na kilka lub nawet kilkanaście lat i zawsze pojawia się on w innym miejscu, oddalonym o kilkanaście centymetrów lub nawet kilka metrów.