Żywokost bulwiasty
10 stycznia 2018Żywokost bulwiasty (Symphytum tuberosum)
Ogórecznikowate (Boraginaceae)
Okres kwitnienia: IV-V
Gatunek europejski, notowany głównie w Europie Zachodniej i Środkowej. Areał występowania sięga od południowej Anglii poprzez Francję i kraje Beneluksu, kraje alpejskie, północnej Włochy, południowe i środkowe Niemcy, południową Polskę, kraje środkowoeuropejskie (Czechy, Słowacja, Węgry) a także obszar płw. Bałkańskiego oraz pasmo Karpat. Najdalej na wschód notowany w Azji Mniejszej i na płw. Krymskim. Jako gatunek zawleczony stwierdzony także we wschodnich regionach Stanów Zjednoczonych.
W Polsce przebiega północna granica występowania. Gatunek notowany w regionach górskich i podgórskich a także miejscami na obszarach nizinnych w południowej części kraju. Stwierdzony m.in. na Wyżynie Lubelskiej, Roztoczu, Kotlinie Sandomierskie, na całym obszarze Karpat, w Niecce Nidziańskiej, Wyżynie Krakowsko-Częstochowskie, Wyżynie Śląskiej, w Sudetach i na Nizinie Śląskiej. Najdalej wysunięte na północ stanowiska notowane są w dolinie Odry na pograniczu dolnośląskiego i lubuskiego. Chroniony w wielu górskich parkach narodowych (Bieszczadzki, Magurski, Gorczański, Pieniński, Babiogórski, Ojcowski) oraz leśnych rezerwatach przyrody na południu kraju.
Na Dolnym Śląsku gatunek notowany głównie na nizinnej części (Dolina Odry, Nizina Wrocławska), gdzie liczne ale rozproszone populacje występują wzdłuż Odry i jej głównych dopływów (Oława, Bystrzyca, Jezierzyca, Kaczawa). W Sudetach gatunek rozlokowany nierównomiernie, gdzie największa koncentracja zlokalizowana jest w Sudetach Środkowych oraz na Przedgórzu Sudeckim: Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie, Góry Sowie, Góry Kamienne, Góry Wałbrzyskie i Góry Stołowe. W Sudetach Zachodnich i na Pogórzu Zachodniosudeckim bardzo rzadki, ograniczony do pojedynczych stanowisk w niższych położeniach. Brak informacji o występowaniu żywokostu w dolnośląskich parkach narodowych. Chroniony w kilku rezerwatach przyrody na nizinie (Zwierzyniec, Kanigóra, Grodzisko Ryczyńskie).
Jest to rzadka roślina, będąca gatunkiem wskaźnikowym dla starych i dojrzałych lasów. Występuje głównie w żyznych i mezotroficznych lasach liściastych, najczęściej grądach. Rzadziej spotykany w łęgach dębowo-jesiononych oraz żyznych buczynach. W Karpatach stwierdzony także w żyznych lasach jodłowych i nadrzecznej olszynie górskiej. Preferuje stanowiska chłodne, półcieniste lub jasne, jednak nie w bezpośrednim wystawieniu na promienie słoneczne, na glebie żyznej, gliniastej o dużej warstwie próchnicy, wilgotnej lub umiarkowanie wilgotnej. Często zasiedla dna dolin, obszarów źródliskowych lub zbocza o wystawie północnej. Mimo stosunkowo ograniczonego areału występowania roślina nie jest objęta ochroną.