Kanigóra

Jest to jeden z trzech rezerwatów w Lasach Oławskich, który wyróżnia się na tle pozostałych niezwykłym wyglądem. Bardzo liczne butwiejące pnie, niewielkie cieki wodne oraz śródleśne oczka sprawiają, że Kanigóra wygląda jak pierwotna puszcza z zamierzchłych czasów. Efekt ten jest szczególnie dobrze widoczny wczesną wiosną, gdy koryta wypełnione są wodą a runo leśne usiane jest łanami wczesnowiosennych kwiatów. Wszystko to zaledwie kilkaset metrów od zabudowań najbliższej miejscowości. 

Typ ochrony: leśny

Data utworzenia: 1958

Powierzchnia: 5,4 ha

Powiat: Oławski

Gmina: Oława

Nadleśnictwo: Oława

Rezerwat został powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 20 marca 1958 roku (MP nr 37 poz. 216) w sprawie uznania za rezerwat przyrody. Położony jest na północnym terenie kompleksów leśnych zwanych Lasami Oławskimi (Lasami Ryczyńskimi), około 1,5 km na południe od miejscowości Bystrzyca, przy rozwidleniu dróg i obejmuje oddziały: 184 f, h w obrębie leśnym Oława, leśnictwo Bystrzyca.  Istnieją plany powiększenia rezerwatu i jego otuliny o powierzchnię 2 wydzieleń leśnych 184 a, b, c, g, i, 185 a, b obrębu leśnego o łącznej powierzchni 25,22 ha.

Flora: Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych dobrze zachowanego lasu dębowo–grabowego o charakterze pierwotnym z domieszką lipy i olszy.  Obejmuje typowy dla otaczających go terenów łęg wiązowo-jesionowy (Ficario-Ulmetum campestris), który porasta prawie całą powierzchnię rezerwatu oraz odmianę wilgotną (niską) grądu środkowoeuropejskiego (Galio sylvatici-Carpinetum) występującą na wyższych położeniach. Na chwilę obecną na terenie Kanigóry stwierdzono występowanie 134 gatunków roślin wyższych, należących do 48 rodzin, w tym kilka rzadkich taksonów jak: śnieżyczka przebiśnieg, kruszczyk szerokolistny, czosnek niedźwiedzi, kalina koralowa, żywiec bulwiasty i złoć mała. Stwierdzono także gatunki o charakterze górskim jak wcześniej wymieniony czosnek niedźwiedzi a także zerwa kłosowa i przetacznik górski. Liczne są tutaj spłycone zbiorniki wodne, które szczególnie wiosną wypełnione są wodą i wraz z otaczającą je roślinnością (tatarak trawiasty, manna jadalna, kosaciec żółty) nadają moczarowego charakteru temu miejscu. Ze względu na dużą ilość martwego i butwiejącego drewna, bogata jest mykoflora rezerwatu składająca się z licznych gatunków grzybów nadrzewnych, grzybów wielkoowocnikowych i śluzowców, w tym zagrożony gatunek: twardziak tygrysi.

Fauna: Ze względu na małe rozmiary rezerwatu, nie stanowi on typowej ostoi zwierząt. Są one tutaj gośćmi albowiem rezerwat stanowi integralny fragment większego kompleksu leśnego jakim są Lasy Oławskie. Mimo wszystko, kompleksowe badania wykazały obecność licznych ssaków: ryjówka aksamitna, jeż zachodni, wiewiórka pospolita, gronostaj, borowiec wielki, karlik malutki, nocek duży; ptaków: świstunka, dzięcioł duży, modraszka, kowalik, świergotek drzewny, śpiewak, siniak, kukułka, dzięcioł zielonosiwy, sójka, gajowka, muchołówka białoszyja; płazów: ropucha szara, żaba trawna, żaba moczarowa, a także liczną entomofaunę, wśród której szczególnie bogata jest rodzina biegaczowatych (biegacz skórzasty, b.granulowany, b. fioletowy, b. Ulrichiego, b. zmienny).

Inne: Warto dodać, że na obszarze rezerwatu istniał okazały pomnik przyrody – dąb szypułkowy o obwodzie pnia 442 cm i szacowanym wieku około 320 lat. Niestety w marcu 2006 roku drzewo zostało podmyte i powalone przez wylew rzeki Odry, który objął niemal cały obszar polderu. W samej Kanigórze występuje bardzo wiele wiekowych i powalonych drzew, ze względu na brak dokładnych danych lokalizacyjnych, ciężko stwierdzić, który powalony dąb na terenie rezerwatu był tym pomnikowym. Co ciekawe w oddziale leśnym 184 h, tuż przy drodze znajduje się dorodny dąb z zamieszczoną na nim tabliczką pomnikową. Drzewo nie występuje w spisie pomników nadleśnictwa lub RDOŚ i nie wiadomo do końca czy jest to oficjalny pomnik przyrody, czy może gdzieś zrobiono błąd. Samo drzewo jest zdrowe i na pewno nie jest to wspomniany okaz powalony w czasie powodzi. .

Wrażenia osobiste: Bardzo pozytywne. Rezerwat mimo niewielkich rozmiarów, stanowi bardzo ważną ostoję bioróżnorodności, w tym licznych grzybów i zwierząt żywiących się martwym drewnem, którego jest tu pod dostatkiem. Sam teren jest szczególnie interesujący wczesną wiosną, kiedy w zagłębieniach terenu występują duże zastoiny wody, tworząc duże rozlewiska przypominające tajemnicze mokradła. Dodatkowo w runie leśnym pełno jest wczesnowiosennych geofitów, takich jak zawilce, kokorycze, żywce bulwiaste, śnieżyczki i śnieżyce. Całość tworzy wielobarwny kobierzec. Dla zwiedzających udostępniono tablice edukacyjne zawierające liczne informacje o tutejszej florze i faunie.

Informacje praktyczne:

• dobry dojazd. Zależnie od „wygodnictwa” auto można zostawić przed lasem, na stosunkowo licznych tu szerokich poboczach lub wjechać leśną drogą (udostępnioną do poruszania się samochodami) i zaparkować tuż przy rezerwacie
• ze względu na bardzo małe rozmiary przez rezerwat nie wytyczono żadnych szlaków, sam teren nie jest ciężki i jedynie wiosną liczne tu bagniste fragmenty mogą nieco utrudniać poruszanie się
• rezerwat stanowi jeden z odcinków szlaku po oławskich rezerwatach obejmującego także rezerwat Zwierzyniec, Grodzisko Ryczyńskie oraz użytek ekologiczny Łąka Zimowitowa
• najlepsze terminy przyrodnicze do zwiedzania: kwiecień (kokorycz i inne wiosenne geofity), maj (czosnek niedźwiedzi, wiosenne grzyby), jesień (grzyby i śluzowce)