Pomniki Przyrody we Wrocławiu cz. III – Psie Pole

Pomniki Przyrody we Wrocławiu cz. III – Psie Pole

26 października 2018 Wyłączono przez admin

Północ Wrocławia charakteryzuje się występowaniem dużych powierzchni leśnych, w których to właśnie notuje się największą ilość pomników przyrody. W większości są to występujące tu naturalnie dęby szypułkowe, których pomniki ustanowiono m.in. w Lesie Rędzieńskim, Osobowickim i Sołtysowickim. Poza tym pojedyncze drzewa dębowe występują także w bezpośredniej bliskości zabudowań, m.in. na dziedzińcach szkół oraz w dawnych parkach przypałacowych. Oprócz dębów chronione są na Psim Polu także pojedyncze okazy wiązu, grabu i jesionu. Z drzew obcego pochodzenia najwięcej jest okazów perełkowca, zgrupowanego w jeden pomnik przyrody, poza tym pomnikami objęto także dwa platany, cyprysika i sosnę wejmutkę. Ciekawymi obiektami pomnikowymi są dwa martwe dęby w Lesie Rędzińskim, które mimo obumarcia wciąż utrzymują się w pionie, stanowiąc bardzo interesujący widok.


Typ: pomnik przyrody

Data powołania: 1976, 2007, 2008, 2017,

Powiat: Wrocław

Gmina: Wrocław

Nadleśnictwo: Oborniki Śląskie, Oleśnica Śląska


Ze względu na liczebność drzew część z nich została opisana w osobnych artykułach:

Dąb szypułkowy Paweł Quercus robur (Decyzja 32/76 z dnia 5 października 1976 r. ) o obwodzie 728 cm (wg nowszych danych 760 cm) i wysokości całkowitej 35 m. Drzewo zlokalizowane jest w północnej części osiedla Pawłowice przy ul. Pawłowickiej 101, na terenie dawnego parku pałacowego, będącego obecnie arboretum Uniwersytetu Przyrodniczego. Dokładniej dąb położony jest około 200 metrów na zachód od pałacu, w części południowo-zachodniej parku w odległości 15 m od stawu. Drzewo charakteryzuje umiarkowanie dobra kondycja, głównie ze względu na wypróchnienie kominowe pni, obecność martwych gałęzi i posuszu do około 20% objętości korony oraz występowanie owocników grzyba na jednym z pni (czyreń dębowy Phelinus robustus). Dodatkowo zastosowano łączenia elastyczne w celu zabezpieczenia konarów przed ewentualnym odłamaniem w czasie gwałtownych burz i silniejszych podmuchów wiatru. Dąb Paweł jest najgrubszym drzewem pomnikowe we Wrocławiu, jednak najprawdopodobniej jest to zrost 3 lub 5 drzew (różne źródła podają rozbieżną liczbę), więc jego miejsce na podium jest dyskusyjne. Obecnie (2018 r.) wokół drzewa rozstawiono barierki i umieszczono znaki zakazu wstępu ze względów bezpieczeństwa. Konary drzewa są w złej kondycji i w każdej chwili mogą ulec odłamaniu się. Park jest popularnym miejscem wycieczek lokalnych mieszkańców, w tym dzieci, stąd też odpowiednie oznakowanie jest jak najbardziej uzasadnione.

„Perełkowce nad Grudziądzką” Grupa drzew Sofora japońska  Sophora japonica (Uchwała Nr XVI/467/07 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 27 grudnia 2007 r. ) o obwodach pni 210, 245, 250, 255, 275, 280, 285 i 290 cm oraz wysokościach w przedziale 14-19 m. Wszystkie drzewa ulokowane są w pasie zieleni ciągnącej się wzdłuż ul. Grudziądzkiej 59-89. na odcinku 250 m. Ze względu na brak innych drzew, perełkowce mają stały dostęp do światła. Spowodowało to bardzo dobry rozwój korony drzew, które są rozłożyste i rozkrzewiające się już w dolnej części pnia. Z powodu długich i rozłożystych konarów, na części drzew zamontowano wiązania elastyczne w ramach zapewnienia bezpieczeństwa drzewom i bezpieczeństwa ogólnego. W zachodniej części ulokowana jest tablica z nazwą pomnika. W bezpośredniej bliskości występuje inny pomnik przyrody – sosna wejmutka.


Sosna wejmutka Pinus strobus (Uchwała Nr XXIX/1004/08 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 30 grudnia 2008 r. ) o obwodzie 190 cm (wg nowszych pomiarów 230 cm) oraz wysokości całkowitej 14 m. Drzewo ulokowane jest na tyłach zabudowań przy ul. Grudziądzkiej, pomiędzy nr budynków 65 i 67, kilka metrów od terenów ogródków działkowych. Drzewo charakteryzuje stosunkowo dobra kondycja, nie licząc niewielkich powierzchni zaatakowanych przez grzyby wywołujące osutkę sosny. Ze względu na brak innych drzew oraz stały dostęp do światła słonecznego, sosna wykształciła pokrój prawidłowy dla swojego gatunku z koroną lekko przechyloną w kierunku południowym i wschodnim. Jest to jedyny we Wrocławiu okaz wejmutki objętej ochroną w postaci pomnika przyrody.

Dąb szypułkowy Nestor Quercus robur (Uchwała Nr XXIX/1004/08 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 30 grudnia 2008 r. ) o obwodzie 425 cm i wysokości całkowitej 16 m. Drzewo ulokowane jest na osiedlu Różanka (Polanka), przy ul. Obornicka 29 na terenie Szkoły Podstawowej nr 50, dokładniej przy zachodnim skrzydle, od strony ul. Chorwackiej. Drzewo charakteryzuje dobra kondycja, jedynie na wysokości ok. 2,5 m występuje ubytek wgłębny o wym. 30 x 120 cm. Ze względu na brak innych drzew w bezpośrednim sąsiedztwie, korona dębu jest symetryczna, o nisko rozpoczynających się i rozłożystych grubych konarach. Część z nich jest zabezpieczona wiązaniami elastycznymi. U podstawy pnia znajduje się kamień z wyrytą nazwą drzewa. Jest to jedyny pomnik na osiedlu Różanka.

Dąb szypułkowy Drzewiec (Uchwała Nr XLVIII/1140/17 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 23.11.2017 r.) o obwodzie 475 cm u wysokości całkowitej 23,5 m. Drzewo zlokalizowane jest w południowej części osiedla Zgorzelisko, przy ul. Nadbrzeżnej, dokładniej pomiędzy budynkiem mieszkalnym pod adresem Miejska 17 a ulicą Nadbrzeżną. Ogólnie kondycja zdrowotna drzewa oceniana jest jako dobra, mimo sporych ubytków i uszkodzeń, m.in. od odziomka do wysokości 1,8 m w nasadowej części pnia widoczny jest ubytek wgłębny z próchnicą szerokości 10-40 cm i głębokości 70 cm, dodatkowo notuje się na nasadzie jednego z konarów owocniki żółciaka siarkowego Laetiporus sulphureus, konar ten powoli zamiera. W dolnej części pnia stwierdzono wewnętrzny rozkład drewna, jednak bez znaczenia dla statyki drzewa. Ze względu na niewielkie zagęszczenie innych drzew, korona dębu jest rozłożysta o prawidłowym kształcie. Część pnia porośnięta jest bluszczem pospolitym. Jest to drugi od 40 lat powołany pomnik przyrody w tej części Wrocławia (os. Psie Pole-Zawidawie), pierwszym jest dąb Paweł na os. Pawłowice.




Na terenie północnego Wrocławia występują licznie drzewa o wymiarach pomnikowych, które nie doczekały się jeszcze objęcia ochroną. Niektóre z nich są oznaczone na mapach tablic informacyjnych, które można spotkać przy wejściach do kompleksów leśnych. Oprócz tego wiele okazałych dębów szypułkowych o wymiarach pomnikowych można spotkać na wzdłuż grobli Karłowicko-Rędzińskiej, głównie na wysokości Cmentarza Osobowickiego oraz osiedla Kowale. Poza tym wiele pomnikowych drzew notuje się w Lesie Rędzińskim (Lesie Komunalnym), m.in. grupa 5 dębów i jeden wiąz w okolicy końcowego odcinka ul. Wędkarzy w oddziale leśnym 6c, okazała topola zlokalizowana w oddziale 1c przy korycie Widawy (ok. 400 m w linii prostej od mostu kolejowego),  kilka dębów szypułkowych rozsianych po całym kompleksie leśnym oraz kasztanowiec w oddziale 21c tuż przy ul. Żużlowców. Ten ostatni niestety uległ poważnemu uszkodzeniu (ubytek 50-60% korony) i obecnie nie kwalifikuje się jako kandydat na pomnik przyrody. Kolejnym ważnym miejscem zgrupowania drzew pomnikowych jest Las Sołtysowicki, mimo niewielkich rozmiarów i dużej presji ludzkiej, posiada wiele wiekowych i okazałych drzew (m.in. dzięki temu objęto tam ochroną 5 drzew a kolejnych 5-6 posiada wymiary pomnikowe). Drzewa o wymiarach pomnikowych występują także w Lesie Osobowickim, są to głównie dęby rozsiane w kilku miejscach w całym kompleksie oraz pojedyncze okazy klonu rosnące przy głównej drodze. Ostatnim miejscem zgrupowania drzew o wymiarach pomnikowych są tereny parkowe przy pałacu na Pawłowicach. Oprócz istniejącego tam dębu Pawła, notuje się kilka dorodnych drzew (dąb szypułkowy, buk zwyczajny i buk w odmianie czerwonolistnej, cyprysik groszkowy oraz kilka  dorodnych cisów, które już dawno powinny być objęte ochroną pomnikową). Warto się także przyjrzeć gatunkom obcego pochodzenia, które rozsiane są po alejach i parkach całego północnego Wrocławia. Mowa tu szczególnie o północnoamerykańskich i azjatyckich iglakach oraz kasztanowcach, które są najczęstszym elementem nasadzeń w tej części miasta, szczególnie często występującym na osiedlu Karłowice.  Obecnie na wymienionych Karłowicach nie istnieją żadne pomniki, albowiem jedyne drzewo (dorodny kasztanowiec rosnący na wale na wysokości parku J. Kasprowicza) uległ zniszczeniu na wskutek nawałnicy. Jak więc widać, Psie Pole ma duży potencjał w ustanawianiu nowych pomników. Kiedy doceni się bogactwo lasów i obejmie ochroną kolejne drzewa? Nie wiadomo.

Przykładowe drzewa o wymiarach pomnikowych na terenie Psiego Pola:

  • cis pospolity, rośnie przed budynkiem na ul. Wybickiego
  • grupa cisów pospolitych, kilka egzemplarzy (w tym wielopędowe) znajduje się na terenie przypałacowym na Pawłowicach
  • grupa 2 dębów szypułkowych w Lesie Zakrzowskim (tuż przy granicy miasta)
  • topola biała w Lesie Rędzińskim, oddział leśny 1c nadl. Oborniki Śl.
  • grupa 5 dębów szypułkowych w okolicy końcowego odcinka ul. Wędkarzy w oddziale leśnym 6c
  • wiąz pospolity w okolicy końcowego odcinka ul. Wędkarzy w oddziale leśnym 6c
  • buk zwyczajny na terenie przypałacowym na Pawłowicach
  • aleja dębów szypułkowych rosnąca na wale na wysokości Cmentarza Osobowickiego
  • platan wschodni na dziedzińcu przy kościele św. Antoniego (os. Karłowice)
  • dąb szypułkowy na niezabudowanym terenie przy ul. Kasprowicza, naprzeciwko kościoła św. Antoniego