
Pomniki Przyrody (Psie Pole)
26 października 2018Północ Wrocławia charakteryzuje się występowaniem dużych powierzchni leśnych, w których to właśnie notuje się największą ilość pomników przyrody. W większości są to występujące tu naturalnie dęby szypułkowe, których pomniki ustanowiono m.in. w Lesie Rędzieńskim, Osobowickim i Sołtysowickim. Poza tym pojedyncze drzewa dębowe występują także w bezpośredniej bliskości zabudowań, m.in. na dziedzińcach szkół oraz w dawnych parkach przypałacowych. Oprócz dębów chronione są na Psim Polu także pojedyncze okazy wiązu, grabu i jesionu. Z drzew obcego pochodzenia najwięcej jest okazów perełkowca, zgrupowanego w jeden pomnik przyrody, poza tym pomnikami objęto także dwa platany, cyprysika i sosnę wejmutkę. Ciekawymi obiektami pomnikowymi są dwa martwe dęby w Lesie Rędzińskim, które mimo obumarcia wciąż utrzymują się w pionie, stanowiąc bardzo interesujący widok.
Dąb szypułkowy Paweł Quercus robur (Decyzja 32/76 z dnia 5 października 1976 r. ) o obwodzie 728 cm (wg nowszych danych 760 cm) i wysokości całkowitej 35 m. Drzewo zlokalizowane jest w północnej części osiedla Pawłowice przy ul. Pawłowickiej 101, na terenie dawnego parku pałacowego, będącego obecnie arboretum Uniwersytetu Przyrodniczego. Dokładniej dąb położony jest około 200 metrów na zachód od pałacu, w części południowo-zachodniej parku w odległości 15 m od stawu. Drzewo charakteryzuje umiarkowanie dobra kondycja, głównie ze względu na wypróchnienie kominowe pni, obecność martwych gałęzi i posuszu do około 20% objętości korony oraz występowanie owocników grzyba na jednym z pni (czyreń dębowy Phelinus robustus). Dodatkowo zastosowano łączenia elastyczne w celu zabezpieczenia konarów przed ewentualnym odłamaniem w czasie gwałtownych burz i silniejszych podmuchów wiatru. Dąb Paweł jest najgrubszym drzewem pomnikowe we Wrocławiu, jednak najprawdopodobniej jest to zrost 3 lub 5 drzew (różne źródła podają rozbieżną liczbę), więc jego miejsce na podium jest dyskusyjne. Obecnie (2018 r.) wokół drzewa rozstawiono barierki i umieszczono znaki zakazu wstępu ze względów bezpieczeństwa. Konary drzewa są w złej kondycji i w każdej chwili mogą ulec odłamaniu się. Park jest popularnym miejscem wycieczek lokalnych mieszkańców, w tym dzieci, stąd też odpowiednie oznakowanie jest jak najbardziej uzasadnione.
„Perełkowce nad Grudziądzką” Grupa drzew Sofora japońska Sophora japonica (Uchwała Nr XVI/467/07 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 27 grudnia 2007 r. ) o obwodach pni 210, 245, 250, 255, 275, 280, 285 i 290 cm oraz wysokościach w przedziale 14-19 m. Wszystkie drzewa ulokowane są w pasie zieleni ciągnącej się wzdłuż ul. Grudziądzkiej 59-89. na odcinku 250 m. Ze względu na brak innych drzew, perełkowce mają stały dostęp do światła. Spowodowało to bardzo dobry rozwój korony drzew, które są rozłożyste i rozkrzewiające się już w dolnej części pnia. Z powodu długich i rozłożystych konarów, na części drzew zamontowano wiązania elastyczne w ramach zapewnienia bezpieczeństwa drzewom i bezpieczeństwa ogólnego. W zachodniej części ulokowana jest tablica z nazwą pomnika. W bezpośredniej bliskości występuje inny pomnik przyrody – sosna wejmutka.
Sosna wejmutka Pinus strobus (Uchwała Nr XXIX/1004/08 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 30 grudnia 2008 r. ) o obwodzie 190 cm (wg nowszych pomiarów 230 cm) oraz wysokości całkowitej 14 m. Drzewo ulokowane jest na tyłach zabudowań przy ul. Grudziądzkiej, pomiędzy nr budynków 65 i 67, kilka metrów od terenów ogródków działkowych. Drzewo charakteryzuje stosunkowo dobra kondycja, nie licząc niewielkich powierzchni zaatakowanych przez grzyby wywołujące osutkę sosny. Ze względu na brak innych drzew oraz stały dostęp do światła słonecznego, sosna wykształciła pokrój prawidłowy dla swojego gatunku z koroną lekko przechyloną w kierunku południowym i wschodnim. Jest to jedyny we Wrocławiu okaz wejmutki objętej ochroną w postaci pomnika przyrody.
Dąb szypułkowy Nestor Quercus robur (Uchwała Nr XXIX/1004/08 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 30 grudnia 2008 r. ) o obwodzie 425 cm i wysokości całkowitej 16 m. Drzewo ulokowane jest na osiedlu Różanka (Polanka), przy ul. Obornicka 29 na terenie Szkoły Podstawowej nr 50, dokładniej przy zachodnim skrzydle, od strony ul. Chorwackiej. Drzewo charakteryzuje dobra kondycja, jedynie na wysokości ok. 2,5 m występuje ubytek wgłębny o wym. 30 x 120 cm. Ze względu na brak innych drzew w bezpośrednim sąsiedztwie, korona dębu jest symetryczna, o nisko rozpoczynających się i rozłożystych grubych konarach. Część z nich jest zabezpieczona wiązaniami elastycznymi. U podstawy pnia znajduje się kamień z wyrytą nazwą drzewa. Jest to jedyny pomnik na osiedlu Różanka.
Dąb szypułkowy Drzewiec (Uchwała Nr XLVIII/1140/17 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 23.11.2017 r.) o obwodzie 475 cm u wysokości całkowitej 23,5 m. Drzewo zlokalizowane jest w południowej części osiedla Zgorzelisko, przy ul. Nadbrzeżnej, dokładniej pomiędzy budynkiem mieszkalnym pod adresem Miejska 17 a ulicą Nadbrzeżną. Ogólnie kondycja zdrowotna drzewa oceniana jest jako dobra, mimo sporych ubytków i uszkodzeń, m.in. od odziomka do wysokości 1,8 m w nasadowej części pnia widoczny jest ubytek wgłębny z próchnicą szerokości 10-40 cm i głębokości 70 cm, dodatkowo notuje się na nasadzie jednego z konarów owocniki żółciaka siarkowego Laetiporus sulphureus, konar ten powoli zamiera. W dolnej części pnia stwierdzono wewnętrzny rozkład drewna, jednak bez znaczenia dla statyki drzewa. Ze względu na niewielkie zagęszczenie innych drzew, korona dębu jest rozłożysta o prawidłowym kształcie. Część pnia porośnięta jest bluszczem pospolitym. Jest to drugi od 40 lat powołany pomnik przyrody w tej części Wrocławia (os. Psie Pole-Zawidawie), pierwszym jest dąb Paweł na os. Pawłowice.
Sołtysowice
Jest to peryferyjne osiedle, które nie posiada żadnego parku oraz większych obszarów leśnych. Jednak pomimo tego jest tutaj jedna z większych koncentracji pomników przyrody na północy miasta. Większość ściśnięta jest w wąskim pasie Lasu Sołtysowickiego, który wije się pomiędzy ogródkami działkowymi i wałem przeciwpowodziowym. Jest to jeden z najmniejszych i najbardziej ściśniętych lasów miejskich, gdzie pomimo rozmiarów istnieje bardzo dużo dorodnych drzew, głównie dębów szypułkowych. Obecnie na osiedlu istnieje 8 pomników, z czego 6 zlokalizowanych jest w tutejszym lesie. Dwa pozostałe obejmują samotny dąb na przy kanale miejskim i dorodny platan na terenie dawnego zespołu pałacowo-folwarcznego. Teren osiedla obfituje w wiele drzew o wymiarach pomnikowych. Są to głównie dęby szypułkowe ale także pojedyncze okazy platanów, wiązów i rozmaitych drzew w przydomowych ogrodach, rosnących tam często jeszcze przed wojną.
Grupa 2 Dębów szypułkowych Quercus robur (Uchwała Nr X/199/03 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 12 czerwca 2003 r.Biuletyn Urzędowy RM Nr 6 poz.164z dnia 30 czerwca 2003 r. ) o obwodzie 522 i 420 cm (wg nowszych pomiarów 544 i 436 cm) oraz wysokości całkowitej 32 i 30 m. Oba drzewa ulokowane są we wschodniej części Lasu Sołtysowickiego w oddziale leśnym 46c. Większy dąb znajduje się około 50 m od leśnej ścieżki, od której oddziela go zagłębienie z zalegającą wodną. Charakteryzuje go postawna budowa i stosunkowo dobra kondycja, jedynie w odziomku notuje się niewielkie uszkodzenia (szyja korzeniowa) oraz odłamania drobniejszych pędów. Ze względu na wielkość, drzewo dobrze wyróżnia się na tle innych, znacznie drobniejszych i młodszych drzew. Mniejszy dąb ulokowany jest bezpośrednio przy ścieżce, nieopodal kanału. Drzewo zaatakowane jest przez grzyby (narażony na wymarcie błyskoporek płaczący Pseudoinonotus dryadeus i pospolity żółciak siarkowy Laetiporus sulphureus). Drzewo posiada niewielkie ubytki w postaci ułamanych gałęzi.
Wiąz górski Ulmus gabra (Uchwała Nr X/199/03 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 12 czerwca 2003 r.Biuletyn Urzędowy RM Nr 6 poz.164z dnia 30 czerwca 2003 r. ) o obwodzie 336 cm (wg nowszych danych 344 cm) i wysokości całkowitej 32 m. Drzewo ulokowane jest w południowej części Lasu Sołtysowickiego, w oddziale leśnym 46c, około 50 m od leśnej ścieżki. Wiąz cechuje się dobrą kondycją, bez widocznych uszkodzeń. Jedynie w jednym z konarów notuje się 2 dziuple. Jest to jeden z bardziej ukrytych pomników w lesie, ulokowany w gęstym podszycie młodych drzewek i krzewów. Najprostsza metoda na jego odnalezienie to znalezienie pomnikowego dębu, który rośnie przy drodze, następnie kierowanie się na północ od niego i wyszukiwanie największego wiązu, na którym będzie tabliczka. Po przejściu kilkudziesięciu metrów drzewo powinno rzucić się w oczy albowiem jest jednym z najokazalszych w tamtym fragmencie lasu.
Dąb szypułkowy Quercus robur (Uchwała Nr XXV/2096/04 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 8 lipca 2004 r.Dz. Urz. Woj. Doln.z dnia 27 sierpnia 2004 r.Nr 160, poz. 2782 ) o obwodzie 421 (wg nowszych pomiarów 427 cm) i wysokości całkowitej 28 m. Drzewo zlokalizowane jest w południowym fragmencie Lasu Sołtysowickiego, po prawej stronie ścieżki idącej od głównego wejścia do lasu, w oddziale leśnym 46c, współrzędne (51.1523, 17.0785). Początek Drzewo charakteryzuje stosunkowo dobra kondycja, mimo niewielkiej próchnicy odziomkowej. Ze względu na występowanie w leśnym siedlisku, korona dębu nie jest silnie wykształcona.
Dąb szypułkowy Quercus robur (Uchwała Nr XXV/2096/04 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 8 lipca 2004 r.Dz. Urz. Woj. Doln.z dnia 27 sierpnia 2004 r.Nr 160, poz. 2782 ) o obwodzie 414 cm (wg nowszych danych 424 cm) i wysokości całkowitej 28 m. Drzewo zlokalizowane jest w północnej części Lasu Sołtysowickiego, w oddziale leśnym 46a (wąski odcinek lasu wciśnięty pomiędzy ogródki działkowe i łąki), około 30 m na wschód od ul. Sołtysowickiej (współrzędne 51.15591, 17.07853). Drzewo charakteryzuje stosunkowo dobra kondycja. Notuje się jedynie niewielkie uszkodzenia, m.in. rana na pniu (20×30 cm) oraz widoczne wypróchnienie pnia.
Platan klonolistny Platanus xhispanica Acerifolia (Uchwała nr XLVI/1091/13 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 27 czerwca 2013 r.) o obwodzie 480 cm i wysokości całkowitej 30 m. Drzewo zlokalizowane jest we wschodniej części osiedla Sołtysowice, przy ul. Sołtysowicka 59a. Dokładniej na terenie dawnego zespołu pałacowo-folwarcznego z okresu 1860-70, w jego przedniej, trawiastej części, około 18 m od Pałacyku i 14 m od skrajni drogi wjazdowej na teren nieruchomości. Drzewo charakteryzuje się dobrym stanem z rozłożystą i bujną koroną, dzięki braku innych drzew w bezpośrednim sąsiedztwie. Notuje się jedynie niewielki posusz gałęziowym do 10 % objętości korony oraz ubytek kieszeniowy na wysokości 4 m o wymiarach 0,25 x 0,60 m. Na pniu kilka guzowatych narośli
Dąb szypułkowy Quercus robur (Uchwała nr XLVIII/1139/17 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 23 listopada 2017 r.) o obwodzie 564 cm i wysokości całkowitej 28 m. Drzewo zlokalizowane jest w północnej części osiedla Sołtysowice, w niewielkim kompleksie zadrzewień będących północną odnogą Lasu Sołtysowickiego, w pobliżu cieku wodnego, który oddziela lasek od Rodzinnych Ogródków Działkowych „Nad Widawą”. Do samego drzewa wiedzie dzika leśna ścieżka nieoznaczona na mapach, która zaczyna się przy ul. Sołtysowickiej, należy nią iść około 500 m (współrzędne 51.160621, 17.074872). Dąb należy do jednych z najbardziej „ukrytych” pomników na terenie miasta. Mimo że drzewo rośnie w zwartym leśnym terenie, jego konary górując nad otaczającym go drzewostanem. W koronie notuje się pojedyncze połamane konary oraz posusz do ok. 20%, ślady żerowania owadów i dziuple. Niewielkie wypróchnienie w odziomku od strony cieku, od odziomka do wysokości 5 m listwa na korze. Ślady ognia w nabiegach korzeniowych, prawdopodobnie wypróchnienie wewnątrz pnia. Mimo tych kilku negatywnych czynników ogólna kondycja zdrowotna jest określana jako dobra.
Dąb szypułkowy Sołtys Quercus robur (Uchwała nr XLVIII/1138/17 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 23 listopada 2017 r.) o obwodzie 625 cm i wysokości całkowitej 22,5 m. Drzewo ulokowane jest w środkowej części os. Sołtysowice, na końcowym odcinku ul. Torfowej, pomiędzy Kanałem Sołtysowickim i Rodzinnymi Ogródkami Działkowymi „Podgrodzie”. Jest to samotnie stojące drzewo, które dzięki braku innych drzew oraz stałemu dostępowi do wody, dzięki obecności kanału, charakteryzuje bardzo rozłożysta i szeroka korona. Na dębie notuje się posusz (ok. 20%) oraz wyłamane konary. Dodatkowo pień jest z napływami korzeniowymi, uszkodzeniem wgłębnym w odziomku oraz licznymi dziuplami, śladami żerowania owadów i dzięciołów. Brak obecności chorobotwórczych grzybów. U podnóża znajduje się granitowy kamień pamiątkowy z napisem „Dąb Sołtys”. Jest to jeden z najgrubszych dębów na terenie miasta i jednocześnie jeden z najmłodszych pomników przyrody.
Rędzin
Jest to największe osiedle północnego Wrocławia pod względem powierzchni, posiadające jednocześnie największy las w tej części miasta, gdzie zgromadzone są wszystkie pomnikowe drzewa. Ogromny kompleks leśny posiada na swoim terenie bardzo wiele dorodnych drzew, które tylko czekają aby wyróżnić je jako pomniki przyrody. W znacznej większości są to dęby szypułkowe, stanowiące główny gatunek w drzewostanie doliny Odry. Jednak notuje się tutaj także pokaźnych wymiarów wiązy, jesiony i topole. Wiele z nich zlokalizowanych jest w okolicy pomnikowego dębu w oddziale leśnym 6c a także w pozostałych fragmentach lasu i wzdłuż drogi w kierunku os. Lesica. Zagadką jest platan klonolistny, wymieniany w wielu dokumentach jako pomnik przyrody we wschodniej części lasu, jednak w pozostałych bazach dany nie ma informacji o platanie w środku lasu.
Grupa 8 dębów szypułkowych Quercus robur (Decyzja 6/53 z dnia 16 lutego 1953 r. ) Quercus robur o obwodzie pni: 328, 337, 404, 417, 449, 456, 469 i 678 cm i wysokości całkowitej w granicach 16-27 m. Wszystkie okazy zlokalizowane są na terenie Lasu Rędzińskiego (Las Komunalny), w oddziale leśnym 9c nadleśnictwa Oborniki Śląskie. Dęby rosną w różnej odległości od leśnego duktu, około 500 metrów od śródleśnego zbiornika wodnego w kierunku ujścia Widawy. Drzewa o numerze 14A i 14F są w całości obumarłe , jednak bez względu na swój stan wciąż utrzymują się w pionie. Są to najbardziej charakterystyczne i rozpoznawalne drzewa z grupy. Zarówno dzięki oryginalnemu wyglądowi (duże, martwe pnie) jak i ulokowaniu zaraz przy drodze, podczas gdy pozostałe drzewa rosną w dalszej odległości od traktu leśnego. Drzewo 14F posiada największy obwód pnia i otoczone zostało niewielkim drewnianym płotkiem wraz z infrastrukturą turystyczną (ławki, miejsce na ognisko). Oba drzewa są siedliskiem chronionego grzyba ozorka dębowego Fistulina hepatica oraz pospolitego żółciaka siarkowego Leariporus sulphureus. Pozostałe osobniki są w różnym stanie zdrowotnym, z czego drzewo 14H posiada dużą ranę ciągnącą się niemal na całej długości pnia, drzewo 14G jest w dużej części obumarłe z licznymi śladami żerowania ksylofagów a drzewo 14A posiada ranę o długości około 0,5 m ciągnącą się wzdłuż pnia. Ze względu na występowanie drzew w lesie ich korony są słabo wykształcone. Warto dodać, że Grupa 8 dębów jest najstarszym pomnikiem przyrody na Psim Polu.
Platan klonolistny Platanus x acerifolia (Uchwała Nr XXV/837/00 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 19 października 2000 r.Biuletyn Urzędowy RM Nr 9 poz.331 z dnia 7 listopada 2000 r. ) o obwodzie 465 cm. Drzewo jest zlokalizowane we wschodniej części Lasu Rędzińskiego od strony ul. Żużlowców. Brak informacji o dokładnej lokalizacji pomnika na serwisie miejskim oraz serwisie GDOŚ. Dodatkowo mapy miejskie i RDOŚ wykazują istnieje w Lesie Rędzińskim tylko i wyłącznie dębowych pomników. Nie wiadomo czy platan dalej istnieje lub czy nie popełniono gdzieś błędu w publikowanych danych.
Dąb szypułkowy Quercus robur (Uchwała Nr XXV/2096/04 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 8 lipca 2004 r.Dz. Urz. Woj. Doln.z dnia 27 sierpnia 2004 r.Nr 160, poz. 2782 ) o obwodzie pnia 403 cm (wg innych danych 396 cm) i wysokości całkowitej 32 m. Zlokalizowany jest przy leśnej drodze odchodzącej od ul. Żużlowców w kierunku śródleśnej polany we wschodniej części Lasu Rędzińskiego (Las Komunalny), w oddziale leśnym 6c nadleśnictwa Oborniki Śląskie. Drzewo cechuje stosunkowo dobra kondycja pomimo występowania owocników żółciaka siarkowego Leariporus sulphureus oraz płomiennicy zimowej Flammulina velutipes u podstawy pnia. Korona posiada liczne ślady po usuniętych konarach. Około 6 m nad ziemią zlokalizowana jest dziupla.
Dąb szypułkowy Quercus robur (Uchwała Nr XXV/2096/04 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 8 lipca 2004 r.Dz. Urz. Woj. Doln.z dnia 27 sierpnia 2004 r.Nr 160, poz. 2782 ) o obwodzie 384 cm (wg innych źródeł 392 cm) i wysokości całkowitej około 24 m. Zlokalizowany jest przy leśnej drodze odchodzącej od ul. Żużlowców w kierunku południowym we wschodniej części Lasu Rędzińskiego (Las Komunalny), w oddziale leśnym 18f nadleśnictwa Oborniki Śląskie. Drzewo rozdziela się na dwa niezależne pnie na wysokości około 3 m. Cechuje się stosunkowo dobrą kondycją, jedynie między nabiegami korzeniowymi stwierdzono otwór o wymiarach 5×5 cm i głębokości 40 cm. U podstawy pnia rozłożone, stare owocniki huby (niezidentyfikowanej ze względu ich rozkład).
Dąb szypułkowy Quercus robur (Uchwała Nr XXV/2096/04 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 8 lipca 2004 r.Dz. Urz. Woj. Doln.z dnia 27 sierpnia 2004 r.Nr 160, poz. 2782 ) o obwodzie 389 cm (wg innych informacji 403 cm) i wysokości całkowitej 32 m. Drzewo zlokalizowane jest w północno-wschodniej części Lasu Rędzińskiego (Las Komunalny), w oddziale leśnym 6c nadleśnictwa Oborniki Śląskie, w bezpośrednim sąsiedztwie wału przeciwpowodziowego. Drzewo charakteryzuje się stosunkowo dobrą kondycją. Z poważniejszych objawów należy otwór w szyi korzeniowej między nabiegami o wymiarach 20×10 cm i głębokości 50cm oraz zarośnięta listwa mrozowa do wysokości 5 m. Na liściach występuje mączniak prawdziwy dębu powodowany przez Microsphaera alphitoides. Korona jest dobrze rozwinięta, mimo ulokowania dębu w środowisku leśnym. W bezpośredniej bliskości rośnie kolejnych 5 dębów i jeden wiąz o wymiarach pomnikowych. W przyszłości być może i one zostaną objęte ochroną.
Osobowice
Osobowice to ostatnie z trzech osiedli północnego Wrocławia, gdzie występuje nagromadzenie pomników przyrody. Większość ulokowana jest oczywiście na terenie dużego kompleksu lasu, gdzie oprócz czterech pomników przyrody rośnie wiele pokaźnych drzew o wymiarach kwalifikujących do objęcia ochroną. Są to głównie dęby szypułkowe, jednak odnotowano także dorodne klony i wiązy. Wiele drzew zlokalizowanych jest także wzdłuż wałów przeciwpowodziowych oraz torów kolejowych. Do interesujących pomników na Osobowicach należy grab pospolity, będący we Wrocławiu jedynym drzewem ze swojego gatunku objętym ochroną oraz cyprysik Lawsona, który stanowi wyjątkowo dorodny i imponujący okaz.
Cyprysik Lawsona Chamaecyparis lawsoniana (Uchwała Nr X/199/03 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 12 czerwca 2003 r.Biuletyn Urzędowy RM Nr 6 poz.164z dnia 30 czerwca 2003 r. ) o obwodzie 138 cm (wg nowszych pomiarów 151 cm) i wysokości całkowitej 16 m. Drzewo zlokalizowane jest w południowo-zachodniej części osiedla Osobowice, przy ul. Osobowickiej 132, na terenie placu zabaw w przedszkole nr 7. Drzewo charakteryzuje stosunkowo dobra kondycja, notuje się niewielkie uszkodzenia m.in. ubytek wgłębny (kominowy) z wejściem na wys. ok. 30 cm nad ziemią. Brak widocznych śladów inwazyjnych grzybów lub żerowania szkodników. Cyprysik ze względu na samotne ulokowanie i brak innych drzew w bezpośrednim sąsiedztwie, cechuje bardzo dobrze wykształcona i rozrośnięta korona. Ze względu na ulokowanie w placówce przedszkolnej, dostęp do pomnika jest ograniczony w godzinach otwarcia placówki za zgodą dyrekcji lub można go oglądać zza płotu (zarówno od strony ulicy jak i wału przeciwpowodziowego), gdzie jest częściowo przysłonięty przez żywopłot i inne krzewy.
Grab pospolity Carpinus betulus (Uchwała Nr XXV/2096/04 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 8 lipca 2004 r.Dz. Urz. Woj. Doln.z dnia 27 sierpnia 2004 r.Nr 160, poz. 2782 ) o obwodzie 239 cm (wg nowszych pomiarów 243 cm) i wysokości całkowitej 25,5 m. Drzewo zlokalizowane jest w północno-zachodnim fragmencie Lasu Osobowickiego, w oddziale leśnym 24a, na wysokości dawnego grodziska Szwedzki Szaniec i około 80 m na północ od leśnego parkingu. Mimo występowania na gęsto zarośniętym obszarze leśnym, grab charakteryzuje stosunkowo prawidłowo rozwinięta korona oraz dobra kondycja. Mimo odnotowania kilku zarośniętych rany oraz blizn nie stwierdzono widocznych zmian chorobowych i ataków grzybów. Korona pielęgnowana. Jest to jedyny okaz grabu we Wrocławiu chroniony jako pomnik przyrody.
Dąb szypułkowy Quercus robur (Uchwała Nr XXV/2096/04 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 8 lipca 2004 r.Dz. Urz. Woj. Doln.z dnia 27 sierpnia 2004 r.Nr 160, poz. 2782 ) o obwodzie 413 cm (wg nowszych pomiarów 420 cm) i wysokości całkowitej 25 m. Drzewo zlokalizowane jest w północnej części Lasu Osobowickiego, w oddziale leśnym 25a nadleśnictwa Oborniki Śląskie, około 80 m od drogi, w bezpośrednim sąsiedztwie parkingu od jego wschodniej strony. Drzewo charakteryzuje umiarkowanie dobra kondycja. Na konarze nad ścieżką stwierdzono listwę długości 6 m z widocznymi wyciekami oraz notuje się występowanie owocników grzyba łuskowiec jeleni Pluteus cervinus var. cervinus w szyi korzeniowej. Jest to pomnik o najłatwiejszym dostępie w lesie albowiem ulokowany jest zaraz przy parkingu. Pozostałe drzewa ukryte są w gęstwinie lasu, często w większej odległości od dróg i ścieżek.
Jesion wyniosły Fraxinus excelsior (Uchwała Nr XXV/2096/04 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 8 lipca 2004 r.Dz. Urz. Woj. Doln.z dnia 27 sierpnia 2004 r.Nr 160, poz. 2782 ) o obwodzie 334 cm (w nowszych danych 345 cm) i wysokości całkowitej 24 m. Drzewo zlokalizowane jest w zachodniej części Lasu Osobowickiego, w oddziale 25c nadleśnictwa Oborniki Śląskie, kilka metrów na wschód od śródleśnej polany. Jesion charakteryzuje dobra kondycja. Na pniu nie odnotowuje się zmian chorobowych, jedynymi skazami są zarastające rany po obciętych konarach. Ze względu na występowanie w siedlisku leśnym, korona nie jest mocno rozrośnięta i ogranicza się do dwóch większych konarów.
Dąb szypułkowy Quercus robur (Uchwała Nr XXV/2096/04 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 8 lipca 2004 r.Dz. Urz. Woj. Doln.z dnia 27 sierpnia 2004 r.Nr 160, poz. 2782 ) o obwodzie 384 cm (wg nowszych danych 389 cm) i wysokości całkowitej 31 m. Zlokalizowany jest w południowo-zachodniej części Lasu Osobowickiego, w oddziale leśnym 27d, nieopodal placu zabaw z tablicami informacyjnymi. Drzewo cechuje średni stan zdrowotny, czego śladem są liczne rany po obciętych konarach nie zabezpieczane chemicznie. Dodatkowo notuje się uszkodzony mechanicznie nabieg korzeniowy. Ze względu na występowanie w leśnym siedlisku, korona dębu nie jest silnie wykształcona. Okaz rośnie poza głównymi drogami leśnymi. Aby do niego trafić należy skręcić w wąską ścieżkę ulokowaną pomiędzy dwoma okazałymi słupami po dawnej bramie i przejść około 200 metrów.
Dąb szypułkowy Mieszko Quercus robur (Uchwała Nr LV/1689/10 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 14 października 2010 r.) o obwodzie 450 cm i wysokości całkowitej ok. 20 m. Drzewo ulokowane jest w południowej części osiedla Osobowice, przy ul. Osobowicka 127, na terenie Szkoły Podstawowej Nr 21. Dokładniej przy prawym narożu budynku od strony ulicy i wejścia głównego. Drzewo charakteryzuje stosunkowo dobra kondycja, jedynie w koronie występuje drobny susz gałęziowy do 10% oraz drobne ubytki wgłębne. Ze względu na lokalizację o wystawie południowej i brak większych drzew, dąb cechuje się bardzo dobrze wykształconą symetryczną koroną z długimi i rozłożystymi konarami. Jest to najłatwiej osiągalny pomnik na Osobowicach, który nie jest ukryty wśród leśnego gąszczu ani na terenie z ograniczeniem wstępu.
- Dąb, pokrój
Na terenie północnego Wrocławia występują licznie drzewa o wymiarach pomnikowych, które nie doczekały się jeszcze objęcia ochroną. Niektóre z nich są oznaczone na mapach tablic informacyjnych, które można spotkać przy wejściach do kompleksów leśnych. Oprócz tego wiele okazałych dębów szypułkowych o wymiarach pomnikowych można spotkać na wzdłuż grobli Karłowicko-Rędzińskiej, głównie na wysokości Cmentarza Osobowickiego oraz osiedla Kowale. Poza tym wiele pomnikowych drzew notuje się w Lesie Rędzińskim (Lesie Komunalnym), m.in. grupa 5 dębów i jeden wiąz w okolicy końcowego odcinka ul. Wędkarzy w oddziale leśnym 6c, okazała topola zlokalizowana w oddziale 1c przy korycie Widawy (ok. 400 m w linii prostej od mostu kolejowego), kilka dębów szypułkowych rozsianych po całym kompleksie leśnym oraz kasztanowiec w oddziale 21c tuż przy ul. Żużlowców. Ten ostatni niestety uległ poważnemu uszkodzeniu (ubytek 50-60% korony) i obecnie nie kwalifikuje się jako kandydat na pomnik przyrody. Kolejnym ważnym miejscem zgrupowania drzew pomnikowych jest Las Sołtysowicki, mimo niewielkich rozmiarów i dużej presji ludzkiej, posiada wiele wiekowych i okazałych drzew (m.in. dzięki temu objęto tam ochroną 5 drzew a kolejnych 5-6 posiada wymiary pomnikowe). Drzewa o wymiarach pomnikowych występują także w Lesie Osobowickim, są to głównie dęby rozsiane w kilku miejscach w całym kompleksie oraz pojedyncze okazy klonu rosnące przy głównej drodze. Ostatnim miejscem zgrupowania drzew o wymiarach pomnikowych są tereny parkowe przy pałacu na Pawłowicach. Oprócz istniejącego tam dębu Pawła, notuje się kilka dorodnych drzew (dąb szypułkowy, buk zwyczajny i buk w odmianie czerwonolistnej, cyprysik groszkowy oraz kilka dorodnych cisów, które już dawno powinny być objęte ochroną pomnikową). Warto się także przyjrzeć gatunkom obcego pochodzenia, które rozsiane są po alejach i parkach całego północnego Wrocławia. Mowa tu szczególnie o północnoamerykańskich i azjatyckich iglakach oraz kasztanowcach, które są najczęstszym elementem nasadzeń w tej części miasta, szczególnie często występującym na osiedlu Karłowice. Obecnie na wymienionych Karłowicach nie istnieją żadne pomniki, albowiem jedyne drzewo (dorodny kasztanowiec rosnący na wale na wysokości parku J. Kasprowicza) uległ zniszczeniu na wskutek nawałnicy. Jak więc widać, Psie Pole ma duży potencjał w ustanawianiu nowych pomników. Kiedy doceni się bogactwo lasów i obejmie ochroną kolejne drzewa? Nie wiadomo.
Przykładowe drzewa o wymiarach pomnikowych na terenie Psiego Pola:
- cis pospolity, rośnie przed budynkiem na ul. Wybickiego
- grupa cisów pospolitych, kilka egzemplarzy (w tym wielopędowe) znajduje się na terenie przypałacowym na Pawłowicach
- grupa 2 dębów szypułkowych w Lesie Zakrzowskim (tuż przy granicy miasta)
- topola biała w Lesie Rędzińskim, oddział leśny 1c nadl. Oborniki Śl.
- grupa 5 dębów szypułkowych w okolicy końcowego odcinka ul. Wędkarzy w oddziale leśnym 6c
- wiąz pospolity w okolicy końcowego odcinka ul. Wędkarzy w oddziale leśnym 6c
- buk zwyczajny na terenie przypałacowym na Pawłowicach
- aleja dębów szypułkowych rosnąca na wale na wysokości Cmentarza Osobowickiego
- platan wschodni na dziedzińcu przy kościele św. Antoniego (os. Karłowice)
- dąb szypułkowy na niezabudowanym terenie przy ul. Kasprowicza, naprzeciwko kościoła św. Antoniego
Witam serdecznie. Wasza strona to moje odkrycie miesiąca. Nie znałem jej. Mnóstwo ciekawostek, wspaniałe zdjęcia i przede wszystkim informacje o tym, co mnie najbardziej interesuje, czyli pomniki przyrody i wyjątkowe drzewa. Na pewno będę stałym czytelnikiem.
Pozdrawiam. 😉
Dziękujemy za miłe słowa 🙂 Jak tylko zrobimy jeszcze kilka zdjęć, pojawi się ostatni artykuł o wrocławskich pomnikach – Pomniki w Centrum Miasta.