Perłówka siedmiogrodzka

Perłówka siedmiogrodzka (Melica transsilvanica)

Wiechlinowate (Poaceae)

Okres kwitnienia: V-VI

Gatunek euroazjatycki, którego areał występowania obejmuje szeroki pas rozciągający się od Europy Zachodniej (południowe Niemcy, Szwajcaria, Austria, północne Włochy), poprzez Europę Środkową (południowa Polska, Czechy, Słowacja, Węgry), płw. Bałkański (bez południowej części), południowe i środkowe rejony Europy Wschodniej aż po Ural i Kaukaz. Wyspowo stwierdzona także w Azji Środkowej, na Ałtaju i w północnym Iranie. W Polsce gatunek osiąga północną granicę, gdzie notowany jest w trzech rejonach obejmujących Karpaty (Pieniny, Gorce, Beskid Sądecki, Beskid Wyspowy), Wyżynę Krakowsko-Częstochowską oraz Sudety. Część stanowisk jest chroniona w dwóch małopolskich parkach narodowych (Pieniński, Ojcowski) oraz tamtejszych rezerwatach przyrody (Przełom Białki, Biała Woda).

Na Dolnym Śląsku zlokalizowane jest jedno z trzech zgrupowań stanowisk perłówki, które są ograniczone do niższych rejonów Sudetów obejmujących Góry Kaczawskie, Pogórze Zachodniosudeckie i Przedgórze Sudeckie. Inwentaryzacje przyrodnicze wykazały następujące rejony: Góry i Pogórze Kaczawskie (Wąwóz Lipa, masyw Miłka koło Wojcieszowa, kamieniołom Mysłów-Sobocin, kamieniołom Nowe Rochowice), Pogórze Wałbrzyskie (bezimienne wzgórza wokół Sadów Dolnych i Sadów Górnych, Dębowa Góra k. Dobromierza), Wzgórza Strzegomskie (Krzyżowa Góra, Góra św. Jerzego, Szeroka), Kotlina Kłodzka (Nowa Ruda-Dzikowiec) i Góry Bardzkie (okolice Opolnicy, Ożary). Na wielu stanowiskach gatunek wyginął lub nie był potwierdzony od wielu lat. Do takowych należą m.in. góra Połom, okolice Jaskulina, Książa, Chwaliszowa, Barda i Myśliborza. Część stanowisk chroniona jest w dwóch rezerwatach przyrody (Wąwóz Lipa i Góra Miłek).

Gatunek terenów otwartych lub lekko zacienionych, preferujący suche, dobrze nasłonecznione stanowiska na glebie suchej, ubogiej w składniki odżywcze, kamienistej lub żwirowej o odczynie zasadowym. Często bogatej w rumosz wapienny lub bazaltowy. Perłówka występuje głównie na obszarach trawiastych jak murawy kserotermiczne, murawy naskalne, ciepłolubne okrajki, ciepłolubne zarośla a także widne fragmenty suchych i termofilnych lasów dębowych. Roślina stanowi element pojawiający się w zbiorowiskach pionierskich, często  na obszarach nieczynnych kamieniołomów lub naturalnie odsłoniętych, niemal nagich skał. Jest to gatunek charakterystyczny dla kserotermicznych wapieniolubnych muraw naskalnych ze związku Seslerio-Festucion duriusculae. Od 2014 r. perłówka podlega ścisłej ochronie gatunkowej.

UWAGA: W starszej lub nieaktualizowanej literaturze można znaleźć informację o występowaniu w Polsce perłówki orzęsionej (Melica ciliata), która w obrębie Sudetów miała mieć jedyne znane krajowe stanowiska. Dokładniej okolice miejscowości Ożary, Nowa Ruda-Dzikowiec i Mysłów. Jednak prace ukazujące się w II dekadzie obecnego wieku jednoznacznie wykluczają ten gatunek, który dawniej został błędnie oznaczony a wszystkie trzy populacje przynależą do gatunku perłówki siedmiogrodzkiej. Potwierdzają to zarówno badania genetyczne (Szczepaniak, Cieślak 2011) jak i morfologiczne (Szczęśniak 2017). Wg tychże prac populacje sudeckie określane są jako forma M. transsilvanica var. glabrata.